Wat betekent het akkoord over het leenstelsel voor studenten?
De studiefinanciering voor studenten wordt volgend jaar vervangen door een leenstelsel. Daarover hebben regeringspartijen VVD, PvdA en oppositiepartijen D66 en Groenlinks vandaag een akkoord bereikt. Vier vragen.
Wat zijn de gevolgen van de nieuwe regels voor studenten?
Wie in september 2015 aan een opleiding begint, ontvangt geen studiefinanciering meer. De basisbeurs voor uitwonenden (279,14 euro) en thuiswonenden (100,25 euro) vervalt, ongeacht hoeveel de ouders verdienen. In plaats daarvan kunnen studenten geld lenen van de overheid.
Studenten wier ouders minder verdienen dan 46.000 euro per jaar krijgen nog wel een beurs. Die hoeven ze niet terug te betalen. De beurs gaat zelfs omhoog. Nu is die 258,35 euro voor studenten die op kamers wonen en 237,46 euro voor studenten die thuis wonen. Onder de nieuwe regels wordt dit bedrag maximaal 365 euro per maand, als de ouders minder dan 30.000 euro per jaar verdienen.
Hoe lang mogen studenten doen over het aflossen van de lening?
35 jaar. Nu mogen studenten daar nog 15 jaar over doen. Na die termijn schold de overheid het resterende schuldbedrag kwijt. De verlenging van de termijn heeft voor- en nadelen, zegt Trouw-onderwijsredactrice Marijke de Vries. Enerzijds nemen de maandlasten van de lening af. Nu betalen studenten elke maand maximaal 12 procent van het verzamelinkomen aan aflossing. Vanaf 2015 is dat 4 procent. Aan de andere kant waren studenten onder de huidige regels na vijftien jaar sowieso van hun schuld af. Vanaf 2015 blijft hun studieschuld hen ruim twee keer zo lang achtervolgen.
Onder de nieuwe regels beginnen studenten met aflossen als ze een maandloon hebben dat gelijk is aan of hoger is dan het minimumloon. Nu moeten studenten al aflossen als hun inkomen op bijstandsniveau ligt. Dat lijkt een tegemoetkoming aan studenten, maar de vraag is hoeveel hoogopgeleide mensen een inkomen hebben op bijstandsniveau. Het minimumloon is bovendien vrij snel bereikt.
Studenten met een handicap of chronische ziekte ontvangen nu nog een jaar extra een basisbeurs. Vanaf volgend jaar moeten ook deze studenten lenen, maar wordt een deel van de lening (á 1200 euro) kwijtgescholden als ze een bachelor- of masterdiploma behalen.
Blijft de studenten-ov-chipkaart bestaan?
Studenten blijven gratis reizen met het openbaar vervoer. Nieuw is dat de 160.000 mbo-studenten die jonger zijn dan 18 jaar ook gratis mogen reizen, maar waarschijnlijk wel pas vanaf 2016 of 2017. De overheid wil studenten aansporen voortaan buiten de spits te reizen. Daarmee wil de overheid 200 miljoen euro besparen, maar het is onduidelijk hoe ze dat wil doen.
De overheid steekt het geld dat ze bespaart dankzij de nieuwe regels in de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Wat merken nieuwe studenten daarvan?
Niets, als ze in 2015 beginnen. Daarom wil de overheid deze studenten compenseren. Ze krijgen 2000 euro aan tegoedbonnen waarmee ze tot tien jaar na hun afstuderen bijscholing kunnen volgen. Het is onduidelijk welke opleidingen mensen met deze waardebonnen kunnen volgen. Mocht het om reguliere hbo- of wo-studies gaan, dan is een tweede studie ineens aanzienlijk voordeliger dan nu het geval is.
Studenten en docenten krijgen vanaf volgend jaar overigens wel instemmingsrecht op hoofdlijnen van de begroting. Dat betekent dat ze kunnen meepraten over de besteding van het geld van onderwijsinstellingen.
