Plein 2
Was het misschien burgemeester Witte?
Om te beginnen moeten we op deze plek fijntjes vaststellen dat lezers meer geïnteresseerd zijn in het 'Raadsel van de Foto' dan in de afloop van de kabinetsformatie. Dat geeft te denken. Inmiddels is de teneur onder de kiezers: maak ons maar wakker als het regeerakkoord er is.
Hoe anders is dat met de vraag die we twee weken geleden stelden: wie staat er op de hierboven afgebeelde foto? Lezers doken in hun eigen archieven, raadpleegden familieleden, en op Facebook ontbrandde een levendige discussie. Meerdere mensen gingen op onderzoek bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Daarover later meer.
Vorige week konden we een streep zetten door Jan de Quay, Theo Joekes en Bauke Roolvink. Lezers hebben de moed niet opgegeven. Er zijn aanknopingspunten: de foto bevat de datum 11 april 1963 en de plaatsnaam 'Bussum'. Ook de oud-hoofdredacteur van deze krant, Jan Kuijk ,zette aanvankelijk zijn geld op Joekes, maar heeft nu 'een nieuwe kandidaat': Dick Houwaart. "Jaartal en plaats zouden kunnen kloppen." Houwaart werkte in de jaren zestig bij de NCRV-televisie. Toch is Kuijk allesbehalve zeker: "Ik heb op mijn beurt hevige twijfel over dat driedelige kostuum. Dat associeer ik allerminst met Dick."
Achter het Nieuws
Terug naar 1963. In Bussum stond destijds 'Studio Irene', dat jaar het toneel van de allereerste tv-verkiezingsdebatten. Verspreid over vier uitzendingen traden de kopstukken van alle belangrijke partijen op. Geen van de kandidaten lijkt op de man op de foto. En wat ook niet helpt: niets van deze uitzendingen is bewaard gebleven.
Maar dan, op woensdag 13 september, 10.41 uur, een mail van Harm Kaal: "Ik zet mijn geld op burgemeester H. Witte van Eindhoven". Wat wil het geval? Op de bewuste datum, 11 april 1963, besteedde het actualiteitenprogramma 'Achter het Nieuws' een deel van de uitzending aan grondspeculatie in de gemeente Eindhoven. Witte was daar te gast.
Ook lezer Ruben Altena komt, na raadpleging van het archief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, met deze suggestie: "Als ik een aantal foto's van hem bekijk, dan zou hij het heel goed kunnen zijn".
KVP'er Herman Witte is niet alleen burgemeester geweest, hij was in meerdere kabinetten (Drees, Beel, Zijlstra) minister van volkshuisvesting. Rob Leurs schrijft: "Er is fysieke gelijkenis tussen de persoon op de foto en Witte, vooral met betrekking tot mond, kin, haardracht. De bril ziet er wel iets anders uit, al is die natuurlijk vervangbaar."
Broze man
Roland van der Pluym moet duidelijkheid kunnen verschaffen. Hij schreef een hoofdstuk over Herman Witte in het Biografisch Woordenboek van Nederland. Van der Pluym meldt vrijwel direct: "Het lijkt me uitgesloten dat dit Herman Witte is. Op 53-jarige leeftijd zag hij er krachtiger uit dan de wat broze man op de foto. De vorm van de lippen en het (voor)hoofd, de oorschelp - ik ga nu wat 'diep' - komen niet overeen."
Het zit niet mee. Op de valreep nog een bericht van Leonard Groenveld uit Amersfoort, die het reversspeldje op de foto heeft bestudeerd: "Ik associeerde de wielvormige afbeelding met de NS, of een ander transportbedrijf. Door te zoeken naar 'logo met wiel' dook echter ook bijgaand embleem van Rotary Nederland op. Beide opties wekken de indruk dat het om iemand uit het bedrijfsleven zou kunnen gaan." Interessant suggestie, maar allerminst een oplossing.
De afgelopen weken gingen de gedachten vaak terug naar 2001, toen in de rubriek 'De Haagse kier', een voorloper van Plein 2, een zoektocht werd gestart naar 'de man in de rondvaartboot'. In 1972 maakte de Sovjet-minister van buitenlandse zaken Andrej Gromiko samen met zijn Nederlandse ambtgenoot Norbert Schmelzer een tocht door de Amsterdamse grachten. Op de achtergrond zat een man die door de redactie werd aangezien voor een jonge Jaap de Hoop Scheffer. Het bleek hem niet te zijn. Een wekenlange speurtocht volgde. Zonder succes.
Lees ook: Het mysterie van de foto van de 'premier' en Nicht Adeline weet het zeker: Joekes is het niet