Wanneer kunnen we nu eindelijk de economische vlag uithangen?

In de recessie die achter ons ligt vormt de consument de spil, zegt economisch redacteur Esther Bijlo. Op het moment dat die met meer geld begint te wapperen, wordt ook de vicieuze cirkel doorbroken waarin we nu verkeren. Wij houden namelijk de hand op de knip, waardoor investeerders vrezen hun investeringen niet terug te kunnen verdienen en dat gaat weer ten koste van de werkgelegenheid.

Uitgaven lopen achter
Maar signalen dat die cirkel snel doorbroken wordt, geven de jongste prognoses van het Centraal Planbureau niet. De consument geeft, net als de jaren ervoor, minder uit dan vorig jaar. En dat is volgens Bijlo niet zo vreemd. "De economie trekt wel een klein beetje aan, maar mensen hebben niet ineens meer te besteden."

"Wat ook meespeelt is dat de huizenmarkt nog niet is hersteld. Voorheen werd er veel verhuisd, sloten mensen hogere leningen af en waagden ze zich nog aan een nieuwe keuken of mooie meubels. Nu ligt de prioriteit op het aflossen van schulden. Ze denken toch beter na voor ze iets uitgeven."

Lonen omhoog
Hoe deze consumptie, de achilleshiel van economisch herstel, een duwtje in de rug te geven? Werkgevers zouden de lonen kunnen verhogen, zegt Bijlo. "Meer loon betekent dat mensen meer uitgeven. Maar we zijn hier in Nederland heel goed in loonmatiging, omdat dat onze export ten goede komt."

"Hoe minder we mensen betalen, hoe goedkoper onze producten. Met de export gaat het nu goed, maar onze economie als geheel heeft er op dit moment meer baat aan als de consumptie gestimuleerd wordt."

Belastingen omlaag
Om de uitgaven te stimuleren, zal ook de politiek een duit in de zak moeten doen. Zodra er ruimte is, moeten de belastingen omlaag, vult politiek redacteur Lex Oomkes aan. "Het kabinet kan een vliegwieleffect in de hand werken door de inkomstenbelastingen te verlagen. De groei die nu zichtbaar is, moet zo veel mogelijk gestimuleerd worden."

Die ademruimte heeft de politiek nog niet. Het kabinet geeft nog steeds meer uit dan het binnenkrijgt. Ook volgend jaar is er een gat van 12 miljard euro beraamd. Oomkes: "De staatsschuld blijft stijgen en het begrotingstekort is nog steeds groot. We zitten nu wel onder de drie procent die Brussel als norm heeft gesteld, maar dat haalt vooral de druk van de ketel. Echt reden tot juichen is er niet. Zaak is nu dat de lasten op de arbeid worden verlicht."

Wie weet komt ook dat heel snel. Vicepremier Lodewijk Asscher zei vanochtend dat het kabinet komende zomer gaat kijken naar de mogelijkheden voor lastenverlichting.