Walburgis lofrijk bezongen
Uit de IJsselstreek worden met regelmaat vondsten gemeld van middeleeuwse muurschilderingen, vooral in kerken. Er blijkt uit dat er op geestelijk gebied van alles groeide en bloeide in kloosters en kapittels. Getuigenissen daaraan worden ook bewaard in de befaamde Librije, de bibliotheek van de Sint Walburgiskerk in Zutphen. Een soort vondst kan men de cd noemen die de schola cantorum Cercamon maakte onder de titel GAUDE VIRGO (bestellen door overmaking van 39 gld op postgiro 260.11.02 tnv stichting Henrick Baederorgel Zutphen).
De lofzang op de heilige Maagd, de sequentie 'Gaude Virgo', leidt een serie hymnen, sequenties en responsorieën in, die twee maagden lofrijk bezingen, de heilige Walburgis en de heilige Gudula, in het Gelderse en IJsselse geliefde figuren. De gezangen werden opgetekend in privé-zangboeken en koorboeken die dateren van de vijftiende en zestiende eeuw. Ze waren in gebruik bij groeperingen als de Windesheimer broeders en de kanunniken in Zutphen. Muziek en teksten zijn echter ouder.
Cercamon maakt dat verleden met kloeke stemmen hoorbaar. De groep, ontstaan in 1988, bestaat uit zeven zangeressen, van wie Lida Dekkers de leidster is. Aan de extraverte stijl van zingen, en aan de zwier waarmee versieringen worden aangebracht, hoor je de invloed van Sequentia Köln; onder meer daarvan maakte Lida Dekkers deel uit. Dat vrouwen deze gezangen voordragen, is 'authentiek' aanvaardbaar want in zusterkloosters werden ze ook gezongen.
Het is echter wonderlijk te lezen dat 'om redenen van authenticiteit de opnamen plaats vonden in de St. Walburgskerk, ondanks de vele geluiden die van buiten de kerk naar binnen drongen.' In de Walburgskerk zongen destijds geen vrouwen, maar mannelijke geestelijken, de kanunikken, of hun korale plaatsvervangers, aangevuld met jongens. Gelukkig zijn de geluiden van buiten goed geëlimineerd, en zingen de vrouwen van Cercamon (wat omineus 'hij die de wereld rondreist' betekent) hartveroverend mooi. Wat malen we dan om authentiek!
In principe gaat het om éénstemmige composities, maar hier en daar is een onderstem bijgevoegd die blijft liggen (de bourdon). En waar dat niet het geval is, zorgt de nagalm van de kerk voor die bourdon, een prachtig verglijdend effect. De bovenstem is versierd doordat lettergrepen worden uitgerekt met méér noten, zoals overvloedig in het 'Alma redemptoris mater'.
Een verrassing voegt Bert Matter toe: improvisaties over de gezangen op het Baeder-orgel. Met smaak en inzicht mengt hij oude stijlen met moderne elementen. Een hoogtepunt bereikt hij in het 'Alma redemptoris mater', waarin de melodie gefragmenteerd wordt en afgewisseld met akkoordtoefjes die passen op het tweelettergrepige 'Ave'. Een nummer dat zo uitgegeven kan worden.
