Wajonger van 50-plus niet naar UWV

Tienduizenden mensen die ouder zijn dan 50 jaar en al heel lang een Wajonguitkering ontvangen, omdat zij voor hun 18de al een arbeidsbeperking hadden, kunnen opgelucht ademhalen. In de brief van het UWV die volgend jaar bij hen op de mat valt, zal staan dat zij 'geen arbeidsvermogen' hebben en dus niet worden gekort op hun uitkering.

Daartoe heeft de uitkeringsorganisatie in overleg met staatssecretaris Jetta Klijnsma besloten, laat het ministerie van sociale zaken weten in antwoord op vragen van Trouw. Dat is een flinke zwaai van de staatssecretaris. Momenteel wordt bij alle Wajongers bekeken of zij mogelijkheden hebben om te werken. Als die er zijn, kunnen ze begeleiding krijgen bij hun pogingen om een baan te vinden én gaat hun uitkering omlaag van 75 naar 70 procent van het wettelijke minimumloon. Klijnsma vindt dat dit beleid ook voor oudere Wajongers moet gelden.

Daar is veel kritiek op. De verzekeringsartsen van het UWV gaven al direct bij lancering van dit plan in 2013 aan dat het lastig is om aan de hand van oude medische dossiers een goede indeling te maken. GroenLinks en de SP vroegen vorig jaar nog om een uitzondering voor de 50-plussers bij de herindeling van Wajongers, omdat zij toch niet aan een baan komen. Maar de staatssecretaris hield voet bij stuk.

Zij wil namelijk niemand een kans op werk afnemen. Ook niet de arbeidsgehandicapten die al tientallen jaren geen baan hebben en leven van een Wajonguitkering. "Als 50-plussers direct worden ingedeeld in de categorie 'geen arbeidsvermogen' dan sluit je ze uit van ondersteuning van het UWV bij het vinden van werk. Dat wil ik niet", zei Klijnsma steeds.

Protest

De praktijk blijkt weerbarstiger. Het UWV merkte dit jaar dat het zelfs van jonggehandicapten in de dertig al lastig in te schatten is of zij ten minste twee uur per dag kunnen werken. Bijna 60 procent van de Wajongers tussen de 30 en 35 jaar protesteerde toen ze een brief kregen waarin stond dat ze arbeidsvermogen hebben.

Een medische beoordeling door een verzekeringsarts van het UWV volgde. Daaruit bleek dat 60 procent van deze dertigers terecht bezwaar had gemaakt. De overige 40 procent niet. Zij zouden kunnen werken, oordeelt het UWV, en dus gaat hun uitkering vanaf 2018 omlaag.

Het UWV verwacht nu dat de 50-plussers bijna allemaal gaan protesteren, als het oordeel is dat ze kunnen werken. Dat zou betekenen dat bijna tienduizend ouderen alsnog door een UWV-arts moeten worden gezien. Een flinke belasting voor zowel de Wajonger als het UWV; de organisatie kampt met een tekort aan verzekeringsartsen.

Het UWV opperde de werkwijze voor 50-plussers te veranderen. Klijnsma ging akkoord en meldde begin deze maand aan de Tweede Kamer dat de groep 'geen arbeidsvermogen' groter uit zal vallen. Bij navraag door Trouw blijkt het te gaan om alle Wajongers van 50 jaar of ouder.

Ontzien

Behalve dan de 8000 Wajongers op leeftijd die nu al werken naast hun uitkering; van hen staat immers vast dat ze kunnen werken. De overige 36.000 Wajongers van 50 jaar en ouder worden ontzien. "We willen Wajongers niet meer belasten dan strikt noodzakelijk", zegt Klijnsma nu.

Daarbij had het UWV toegezegd om de herindeling van Wajongers uit te voeren met de artsen die al beschikbaar zijn. Dat gaat niet lukken als nog zo'n tienduizend 50-plussers een medische keuring moeten krijgen. Ook dat is reden om de ouderen uit te zonderen. Klijnsma zegt daarover: "De wijziging maakt het mogelijk dat het UWV de herindeling conform afspraak kan afronden."

De staatssecretaris merkt nog wel op dat er bezwaar mogelijk is voor de oudere Wajongers die tegen hun zin worden ingedeeld bij de groep die niet kan werken, terwijl ze wel aan de slag zouden willen. Is het bezwaar terecht, dan heeft deze Wajonger recht op begeleiding. De verwachting is dat dit niet tot nauwelijks zal voorkomen.