Waarom zien mensen verschillende kleuren in deze jurk?
Is deze jurk nu blauw met zwart of goud met wit? De vraag zorgt voor complete verwarring op internet. Hoe kan het dat we een simpele foto zo verschillend interpreteren? Gelukkig is daar een wetenschappelijke verklaring voor.
'Jongens, help me alsjeblieft. Is deze jurk wit en goudkleurig of blauw en zwart? Mijn vrienden en ik kunnen het er niet over eens worden en ik word helemaal gek.' Met dit berichtje bij een ogenschijnlijk normale foto begon de verwarring over het jurkje - inmiddels beter bekend als #thedress.
Het komt niet door je monitor
Voor de duidelijkheid: dit ligt niet simpelweg aan de instellingen van je monitor. Twee mensen die op dezelfde monitor naar de foto kijken, kunnen toch verschillende kleuren zien. Dat kan thuis voor aardig wat verwarring zorgen, blijkt ook op Twitter. "Vriendin zegt 'blauw met zwart', ik 'wit met goud' en we denken van elkaar dat we krankzinnig zijn", twittert Jaap Stronks. Iemand anders schrijft: "Hoewel ik zeker weet dat deze zwart/blauw is zegt manlief toch echt dat deze wit/goud is. Zo raar!"
En het ligt ook niet aan je ogen
De oorzaak ligt ook niet in je oogcellen. Het netvlies in onze ogen is bedekt met lichtgevoelige cellen die worden onderscheiden in kegeltjes en staafjes. De staafjes detecteren lichtintensiteit en de kegeltjes maken het mogelijk om kleuren te onderscheiden. "Het lijkt mij erg onwaarschijnlijk, dat het komt door een verschil in de kegeltjes", vertelde Cedar Riener, universitair hoofddocent psychologie van de Amerikaanse Randolph-Macon universiteit.
Er zijn drie soorten kegeltjes: rode, blauwe en groene. Iedereen heeft een andere verhouding tussen die types. Maar die verhouding heeft volgens Riener geen grote invloed op je kleurperceptie. "Ik kan een verhouding van 5 op 1 rode op groene cellen hebben en jij een verhouding van 2 op 1 en dan nog zouden we eenzelfde kleurgevoeligheid hebben."
Maar het komt door je hersenen
Waar het wel mee te maken heeft, is de manier waarop onze hersenen de kleur van een lichtbron corrigeren. Dat zit zo: mensen zijn gewend om te zien in daglicht, maar daglicht verandert van kleur. Van oranje-rood in de vroege ochtend, tot blauw-wit in de middag en vervolgens weer rood in de schemering. Wat je als mens automatisch doet als je de kleur van een object bepaalt, is de kleur van de lichtbron wegfilteren. Daarna zie je de echte kleur van het object.
De kleuren op deze foto zitten kennelijk net op een bijzondere grens. "Dus mensen filteren of de blauwe kleur weg, waarna ze wit en goud overhouden, of ze filteren de gouden kleur weg, waarna ze blauw en zwart overhouden", verklaart Bevil Conway, neurowetenschapper aan de Wellesley-universiteit.
