ombudsman
Waarom Trouw terughoudend is bij vermissingen van minderjarigen
Trouw bericht als regel terughoudend over vermissingen. Soms gaat die goede gewoonte erg ver. Een voorbeeld op 3 oktober 2017 was de eerste berichtgeving over de vermissing van de naar later bleek gedode Anne Faber.
De redactie meed aanvankelijk haar naam en noemde haar in een enkel artikel achtereenvolgens 'vermiste Utrechtse', 'vermiste jonge vrouw', '25-jarige' en 'de vrouw'. Dat was vier dagen nadat Anne Faber vermist was geraakt en meer dan twee volle etmalen nadat vrienden en recherche al naarstig naar haar zochten en media-aandacht genereerden.
Gekunsteld
De Trouw-redacteur die er terughoudend over schreef, zei destijds dat de privacy van de vermiste vrouw hem er van weerhield haar naam te noemen. 'Als we haar familienaam in de krant zetten en ze keert levend terug, wordt ze haar verdere leven op internet aan dat hoofdstuk herinnerd', stelde de verslaggever.
'We weten nu niks over haar situatie. Daarom heb ik haar naam weggelaten'. In de veelheid aan publiciteit die volgde was deze ethisch juiste, maar gekunstelde benadering niet lang vol te houden. Nadat 'Opsporing Verzocht' aandacht had besteed aan de vermissing, ging Trouw op 5 oktober overstag door Anne Faber een naam te geven. Zowel journalistiek als ter wille van de leesbaarheid was dat terecht.
Het zo lang mogelijk en bij minderjarigen geheel achterwege laten van familienamen bij actuele vermissingen is vanuit privacy een goed verdedigbaar uitgangspunt voor de krant.
Nsimire
Om die reden was het ook terecht dat de krant zaterdag van het sinds 27 juli vermiste 14-jarige Haagse meisje Nsimire alleen haar voornaam publiceerde. Anders dan in de zaak Anne Faber is de politie uiterst terughoudend over haar verdwijning. Met welke tactische reden dit is, is na drie weken vermissing nog steeds speculeren. Meer dan dat de politie het meisje mogelijk als wegloper ziet, is vooralsnog niet bekend. Dat maakt haar privacy, gelet de onbekende psychische toestand waarin ze verkeert, tot een extra heikel punt voor de journalistiek.
Dat haar vader op Facebook veel minder terughoudend was, is vanuit menselijk oogpunt zeer begrijpelijk. Welke ouder zou zich gegeven de omstandigheden geen zorgen maken? Hij deed dinsdag 7 augustus een emotionele oproep te helpen zoeken naar zijn dochter. Na die oproep en de aandacht hiervoor in andere media en op internet heeft ook de verslaggeverij van Trouw overlegd of een journalistiek verhaal over deze vermissing van nut voor de lezer zou zijn.
Politie volgen
Toen 's woensdags uit contact met de politie bleek dat vragen vooralsnog zeer summier werden beantwoord, kwam de redactie tot de conclusie dat er onvoldoende stof was voor een informatief artikel. Eerst donderdagavond, nadat mediavragen zich meer en meer hadden toegespitst op het uitblijven van een Amber Alert en het korps minder genuanceerde verwijten kreeg over discriminatie, reageerde de politie op die discussie.
In de berichtgeving in de zaterdagkrant bleef het emotionele aspect achterwege. Uitleg was er voornamelijk over de omstandigheden die de politie kiest voor het uitbrengen van een Amber Alert of het alternatief, het Vermist Kind Alert. Op die journalistieke keuzes van de verslaggeefster viel niets aan te merken. Het is een feit, vertelde zij mij, dat een journalist bij vermissingszaken op achterstand staat. 'In het contact met de politie moet je er als journalist bij stilstaan dat je niet het hele verhaal, alle feiten, kent. Je kunt daarom niet hoog van de toren blazen. De politie 'volgen' in wat zij naar buiten brengt, is bij vermissingen journalistiek dan toch de beste optie'.
Dat laatste is de reden waarom terughoudende journalistiek bij vermissingen niet slechts een deugd is, maar wat mij betreft ook noodzaak.
Ombudsman Adri Vermaat van Trouw bespreekt journalistieke dilemma's en kijkt kritisch naar de werkwijze van de redactie. Reageren? Stuur een mail aan Ombudsman@trouw.nl