Waarom Thierry Baudet volle zalen blijft trekken

Ze waren dé grote verrassing van de Tweede Kamerverkiezingen. Vanuit het niets haalde Forum voor Democratie twee zetels. De ambities zijn torenhoog: lijsttrekker Thierry Baudet mikt bij de volgende verkiezingen op twintig. Om dat te bereiken zet hij flink in op sociale media, maar blijft hij ook het land ingaan, naar zalen die een gemiddelde CDA-politicus al lang niet meer vol krijgt: tweehonderd, driehonderd stoelen.

Thierry Baudet en Theo Hiddema wel. Sterker nog: wie een stoel wil bemachtigen bij een Forum voor Democratie-'event' moet er op tijd bij zijn. Een kwartier voor aanvangstijd is in ieder geval te laat. De waaghals die dat probeert, is vaak veroordeeld tot een parkeerplaats ver van het hotel waar de Kamerleden spreken, ver van het ter beveiliging steevast opgestelde politiebusje, ver van Baudets vaste kern van vrijwilligers, die zorgen dat iedere bijeenkomst weer aan alle eisen voldoet.

Yernaz Ramautarsing, bij de afgelopen verkiezingen nummer negen op de kandidatenlijst, zorgt altijd voor het inleidende praatje. Robin de Keijzer zet op strategische plaatsen banners in de zaal, zodat op YouTube en Facebook goed te zien is dat het om een Forum-bijeenkomst gaat. Frederik Jansen spreekt de jongeren aan, Carola Dieudonné schrijft nieuwe leden in.

"We hebben de oude media niet nodig. We zijn groter dan alle andere politieke partijen op sociale media", zegt voorman Baudet dan op zo'n avond tegen een zaal. De aanwezigen weten dat eigenlijk al. Ze zijn er zelf naartoe gekomen, omdat ze op Facebook of Twitter of Instagram zagen dat Baudet die avond bij hen in de buurt zou zijn.

Het zijn meer mannen dan vrouwen. Velen zijn jong. Sommige van die jongeren hebben duidelijk hun best gedaan om op Baudet te lijken. Ze zijn gekomen in groepjes: buren, collega's, medestudenten.

Wie zijn al die mensen, die tienduizend leden die Forum voor Democratie in korte tijd bijeen wist te halen, waarom kwamen ze?

Entertainment

Op een ook alweer volgeladen avond in Rotterdam, waar de jongeren van Forum voor Democratie (3300 leden) de jongeren van Leefbaar Rotterdam treffen, proberen vier bestuursleden van Baudets jongerenorganisatie te verklaren wat de aantrekkingskracht is van de Baudet-beweging.

"Wij zijn geen grijze, droge politici; er is ook een stukje entertainment", zegt Frederik Jansen, voorzitter van de jongerenafdeling.

"Ze zijn teleurgesteld in de bestaande politiek", zegt Carola Dieudonné, student Russisch. "Onderwerpen waar mensen al lang heel boos over zijn, worden nu benoemd."

"Wij durven, we hebben lef. We durven gewoon te zeggen dat Rutte dat baantje in de EU wil, dat zie je Buma toch niet zo snel doen", zegt Yernaz Ramataursing, bijna afgestudeerd politicoloog.

Zelf was Ramataursing vroeger links. Hij was vóór de EU. Ook Dieudonné keek in haar vroege jeugd naar linkse partijen. Ze noemt de SP, de Partij voor de Dieren. Op een bijeenkomst van de JOVD, de VVD-jongeren, kwam ze voor het eerst in contact met Thierry Baudet. Zijn verhaal over de natiestaat intrigeerde haar. Voorzitter Frederik Jansen pleitte ooit vóór de EU. "Hoe wil je ook anders, alle schoolboeken prenten je in dat de EU goed is. Zelfs Bassie en Adriaan deden dat." Het was Baudet die hem de ogen opende.

Onlangs gooide Jansen zijn leven om. Tot voor kort had hij nog een baan in de ICT. Nu is hij voorzitter van de Forum-jongeren en zet hij zich fulltime in voor Forum voor Democratie.

De anderen studeren nog, maar draaien desondanks flink mee in het gevolg van Baudet. Politicologie-studente Robin de Keijzer al vanaf een jaar of drie geleden. "Ik was geïnteresseerd in alles wat met politiek te maken had. Ik kende niet veel anderen die dat ook hadden. Maar met een vriendin ging ik in Gouda, daar woonde ik, een keer naar een avond met Elbert Dijkgraaf van de SGP", vertelt ze. "We waren er bijna de enige vrouwen en zeker de enige jongeren. Thierry bleek de gespreksleider. Na afloop raakte ik met hem aan de praat. Hij nodigde me uit om eens langs te komen op het kantoor in Amsterdam, waar op woensdagen debatten werden georganiseerd." Vanaf dat moment is De Keijzer deel gaan uitmaken van het rondreizende Baudet-circus. "Ik denk dat ik wel 250 events heb meegemaakt."

Iedere keer als ze Baudet en Hiddema hun act ziet opvoeren, moet ze erom glimlachen.

De tekst loopt door onder de afbeelding

'Hoe heeft u elkaar ontmoet?' is bijvoorbeeld vaak een vraag uit de zaal. Het antwoord kan verschillen. In Volendam zegt Hiddema dat hij een keer langs de Herengracht liep en bij Forum naar binnen dwaalde. "Ik doorgrondde helemaal niet hoe het werkte en wie die mensen waren, maar ik zag dat hun bijeenkomsten vanaf dag één overal bomvol zaten. Het is authentiek, ze komen niet uit eerdere partijstructuurtjes. Het is een hele andere partij dan ik had gedacht. Dit zijn onbesmette idealistische mensen die vaak onbezoldigd de beuk erin gooien. Onze partij is van alle smetten vrij, geloof me nou maar."

In Leeuwarden is het antwoord anders. Baudet: "Ik heb Theo ontmoet op Amsterdam Centraal. Daar drentelde hij rond voor de Ako. Zijn biografie was net uit. Ik bladerde erin en toen zei hij: 'Dat boek moet je echt lezen'. Dan lees je een paar bladzijden en dan denk je: 'Daar moet ik echt even over nadenken'."

Hiddema: "O, dat is een goed verhaal. Die houden we erin. Een beetje mythevorming is nooit weg."

"Er is een unieke dynamiek tussen Hiddema en Baudet", grijnst Yernaz Ramautarsing. "Zo'n avond is een aparte combi van show en inhoud." Ramautarsing zelf kreeg een sms van Baudet toen hij op televisie was geweest met zijn facebookpagina tegen wat hij noemt: de linkse indoctrinatie op de universiteit. Na een lunch was de samenwerking beklonken.

Maar dat ze leuk zijn om naar te kijken, kan haast niet de complete verklaring zijn voor de aanzwellende stroom leden. Het is ook moeilijk te geloven dat die mensen afkomen op de grootspraak van Baudet, op zinnen als 'we gaan de VVD en het CDA compleet overvleugelen'. Dat immers, valt nog te bezien.

Het zijn andere punten die meer aanslaan.

Zelfhaat

Applaus is er vaak voor Baudets oproep voor een 'renaissance'. "Alles is gewoon door het Westen gemaakt", is zijn vaste tekst. "De westerse cultuur is de meest geweldige cultuur ooit, maar nu zijn we bevangen door idee dat we slecht zijn. Al een halve eeuw lang vernietigen we onszelf, ondermijnen we onszelf. Al die fenomenen: de EU, het niet straffen van criminelen, wat is er toch aan de hand? In 1968 is een begin gemaakt met een zelfhaat die overal terug te vinden is. Daar moeten we mee stoppen. Wij willen een renaissance."

Voor het verhaal over de 'baantjesmachine' is nog meer bijval. Baudet, in Leeuwarden: "Onze pensioenen worden door de inflatie verdampt. Dat is dan maar pech voor Nederland, want Rutte en Dijsselbloem willen graag een baantje bij de EU."

Carola Dieudonné: "Mensen maken zich het meest zorgen om de massa-immigratie."

Wat Baudet over immigratie zegt doet denken aan de PVV. In Leeuwarden: "Een hele generatie politici heeft haar carrière te danken aan het verhaal dat er geen probleem is met islam of met immigratie. Ze hebben ons met een ongelooflijke problematiek opgezadeld. Misschien krijgen we het niet eens opgelost. Misschien moeten we uiteindelijk vluchten naar Zuid-Amerika. Misschien lukt het niet meer de herstelwerkzaamheden te verrichten."

Dieudonné: "Wij zijn anders dan de PVV. Wij bieden realistische oplossingen. PVV-standpunten zijn moeilijk uitvoerbaar. Moskeeën sluiten of de Koran verbieden vinden wij geen alternatief."

De Keijzer: "We zijn niet alleen een beschaafd alternatief, maar ook pragmatischer. Hun maatregelen zijn niet uitvoerbaar."

Jansen: "Je ziet het ook in de Tweede Kamer. Hun moties zijn vaak één zin: 'roept de regering op de grenzen te sluiten.' En bij ons zijn er bijeenkomsten."

De Keijzer: "Wij zijn echt een ledenpartij, we zijn heel bereikbaar. Zij zijn een heel gesloten systeem."

Ramautarsing: "Er is een soort Wilders-moeheid. Op bijeenkomsten tref ik veel mensen die eerder tegen wil en dank PVV hebben gestemd. Ze vinden ons fris. We kraken hem niet af, hoor. Wij weten het alleen beter. En we hebben geen last van 'minder, minder'-uitspraken, waardoor partijen hem buitensluiten."

Jansen: "We trekken relatief weinig PVV-stemmers. In de peilingen groeien wij, en de PVV ook. Veel mensen stemden eerst VVD of CDA. Of ze stemden niet, omdat ze het vertrouwen in het systeem verloren waren."

Tegencultuur

"De mensen hebben er genoeg van dat links alle instituties in handen heeft", zegt Jansen. In ieder geval geldt dat voor de flinke groep jongeren die zich bij Baudet aansluit. "Jongeren hebben van nature behoefte aan een tegencultuur. In de jaren na 1968 zat die op links. Op dit moment zit hij op rechts."

Dieudonné: "Mensen hebben het gevoel dat er nu voor het eerst iemand hun onvrede benoemt. Het zijn geen boze mensen, ze willen wel iets veranderen."

Ramautarsing: "Ze hebben eindeloos veel vragen. Serieuze problemen, maar ook dingen waar ik soms een beetje om moet lachen. 'Wat gaan jullie doen aan de overpopulatie in de wereld', vroeg iemand een keer. Onze ambities reiken ver, maar dat kunnen we niet."

Jansen: "Er is zoveel behoefte aan een politicus die je een vraag kunt stellen. Ze zijn daar gewoon hè, Thierry en Theo. Je kan ze alles vragen. Die laagdrempeligheid spreekt mensen enorm aan."

Is het een revolutie? "Dat klinkt zo gewelddadig", zegt Jansen. "We zijn geweldloos."

Maar Ramautarsing ziet wel wat in die omschrijving. "Zo zou je het kunnen noemen. Een geweldloze lavendelrevolutie."

Lees ook: Er is niets intellectueels aan het nationalisme van Thierry Baudet.
Lees ook: Gerard van As adviseert Thierry Baudet: Jij moet heel die PVV overnemen