Waarom na Prinsjesdag de koning niet op de voorpagina stond

Als onderdeel van de regering kondigt de koning plannen en uitgaven aan voor het komende jaar. In die gedaante is ons staatshoofd niet meer en niet minder dan een burgerlijke koning. Op het moment dat het parlement in meerderheid de duim naar beneden steekt, is hij weg. Dat is voor veel mensen die de democratie aanhangen een veilige gedachte, waarbinnen de koning wordt geaccepteerd.

Tegelijkertijd is Prinsjesdag een feest waar politici, ministers, hoge ambtenaren, genodigden en vanzelfsprekend het koningspaar, feestelijk uitgedost het nieuwe parlementaire jaar inluiden. In een land met betrekkelijk weinig tradities is Prinsjesdag één van de echte hoogtijdagen, samen met Koningsdag, waar volk en monarchie elkaar ontmoeten. Ik kijk er elk jaar weer naar uit.

Vanuit dit perspectief begrijp ik de lezers wel die woensdag in de pen klommen om hun teleurstelling en zelfs hun boosheid te uiten over de voorpagina. Daar stond geen traditionele foto afgedrukt van het koningspaar, uit de koets stappend bijvoorbeeld of op de troon gezeten, maar een foto van 's lands penningsmeester, Jeroen Dijsselbloem, vergezeld van de 12-jarige vmbo-scholier en 'mini-minister van financiën' Haci Nuh. Dat viel deze lezers bar tegen.

'Trouw heeft ons koningshuis verstopt op pagina drie met een schamel klein artikeltje. Ongelooflijk dat u dit als kwaliteitskrant heeft laten gebeuren. (...) U drukt een nietszeggende foto af en laat het hoofdthema, Prinsjesdag, verdwijnen naar binnenin. Wie heeft dit bij de redactie bedacht? Of bent u tegen de monarchie?', schrijft Jos Prins. Er waren meer vergelijkbare reacties. Voor veel van onze lezers is de koning een onlosmakelijk onderdeel van wat de Nederlandse identiteit wordt genoemd. Hij staat boven de partijen, verbindt het land en wordt vertrouwd.

Puzzelen met de koning

Op de redactie is het elk jaar weer opnieuw een puzzel om dit jaarlijks terugkerende feest met originele of opmerkelijke foto's te illustreren. Uiteindelijk viel de keuze dus op de foto van Dijsselbloem, omdat hij met het jongetje Haci Nuh de begroting in de Tweede Kamer presenteerde en dat was niet eerder vertoond. Foto's van het koninklijk paar waren binnenin en in de Verdieping te vinden.

Onder de foto op de voorpagina had een samenvatting van het belangrijkste nieuws uit de begrotingsplannen zullen staan, de opening van de krant dus. Maar toen kwam de Amerikaanse president Trump met zijn bikkelharde rede in de Verenigde Naties, waarbij hij dreigde met de totale vernietiging van het 25 miljoen inwoners tellende Noord-Korea. Besloten werd van dit nieuws opening krant te maken en de Prinsjesdag-samenvatting, waar toch al niet zoveel nieuws in stond vanwege de onderhandelingen voor een nieuw kabinet, naar pagina drie te verhuizen.

Als krant probeer je de werkelijkheid samen te vatten in woord en beeld, vanuit de gedachte dat je voor lezers het venster op de wereld bent. Daarbij wil je verrassend, origineel en inspirerend kunnen zijn, en kwaliteit bieden.

Bij repeterende momenten, zoals een Prinsjesdag, ligt de uitdaging in een originele en verrassende keuze. Een dergelijke beslissing heeft niets te maken met voor of tegen de monarchie, maar is ingegeven door de gedachte dat originaliteit de voorkeur heeft boven voorspelbaarheid.

Lees hier alles over Prinsjesdag 2017.