Waarom houdt het kabinet tóch vast aan die anderhalve meter?

De weerstand tegen de anderhalvemeterregel groeit, zo werd duidelijk bij het protest van afgelopen zondag in Den Haag. In de dagelijkse praktijk houden Nederlanders zich er steeds slechter aan. Alleen voor scholen maakt het kabinet een uitzondering: in het middelbaar onderwijs is 1,5 meter vanaf september niet meer nodig. Maar op enkele uitzonderingen na, onder andere in het onderwijs en het openbaar vervoer, blijft de anderhalvemeterregel voor het kabinet in beton gegoten, zo maakte premier Rutte duidelijk. Waarom?

Dat is een redelijke vraag, nu het risico op besmetting veel lager is dan in maart. Volgens een schatting van het RIVM kunnen ongeveer 1 op de 10.000 Nederlanders het virus verspreiden. Het ging eind mei om rond de 1700 besmettelijke personen in het hele land. Dat cijfer is een grove indicatie, berekend op basis van onder meer het aantal ic-opnames. Dat blijft stabiel laag. Het zal ook nu dus nog gaan om hooguit enkele duizenden besmette mensen in het hele land.

De kans dat je het virus oploopt bij bijvoorbeeld een etentje met vier vrienden of zes familieleden is daarmee klein, zelfs als je niet steeds anderhalve meter afstand houdt. En buiten zijn de risico’s nog kleiner. Dus maak van dat etentje een picknick, en je zit nog veiliger. Louis Kroes, hoogleraar medische microbiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), pleitte vorige maand in Trouw al voor een versoepeling van regels buiten.

Ook Frits Rosendaal, hoogleraar klinische epidemiologie in Leiden, vindt het verantwoord om in bepaalde situaties de anderhalve meter los te laten. “Ik heb zelf de neiging om me er niet meer obsessief aan te houden.”

In klein gezelschap, binnen of buiten, is het volgens hem veilig de anderhalve meter los te laten. Ook bij het passeren van iemand op straat of in de supermarkt lijkt de kans op besmetting nagenoeg afwezig, zegt Rosendaal. Hangjongeren buiten? Laat ze maar lekker bij elkaar hangen, zegt hij.

Grotere groepen

De anderhalvemeterregel is volgens hem wél belangrijk in grotere groepen, van meer dan twintig, dertig mensen. Dat zijn juist de bijeenkomsten die het kabinet vanaf 1 juli weer gaat toestaan, bijvoorbeeld in de horeca, in bioscopen, voetbalstadions en theaters. Als er meer mensen zijn, is de kans groter dat er iemand bij is die besmettelijk is. En dan verspreidt het virus zich meteen op grotere schaal. “We zagen dat al bij verschillende uitbraken, bijvoorbeeld bij vleesverwerkende bedrijven en in een moskee”, zegt Rosendaal.

Toch houdt het Outbreak Management Team, de groep belangrijkste medische adviseurs van het kabinet, vast aan de anderhalve meter. Dat heeft deels met communicatie te maken. “Het is een hele duidelijke maatregel”, zegt een woordvoerder van het RIVM. “Als je zegt: onder die omstandigheden niet, onder die omstandigheden wel, dan geeft dat veel ruis.”

Maar er is meer. Het risico op besmetting is voor individuele burgers niet zo groot. Maar als we de anderhalve meter collectief verlaten, is de kans op nieuwe brandhaarden in Nederland reëel. Toen het virus Nederland in februari bereikte, was dat ook via individuen. Een golf aan besmettingen en dodelijke slachtoffers volgde. Het kabinet hoopt een mogelijke nieuwe golf te voorkomen door betere monitoring, meer testen en door via de GGD de contacten van iedere besmette Nederlander op te sporen. Of dat systeem een uitbraak in de kiem smoort, moet nog blijken. Het kabinet durft daar nog niet blind op te varen.

“Het virus is er nog steeds”, zegt Andreas Voss, arts-microbioloog bij het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen. “In Duitsland hebben we gezien hoe het weer terugkwam. Dat het in Nederland nu zo goed gaat, is dankzij de anderhalve meter. Het zou heel dom zijn die nu los te laten.”

Lees ook:

De coronaregels worden versoepeld, maar de anderhalve meter blijft heilig

De geplande versoepelingen van de coronamaatregelen gaan door, maar we mogen nog niet te vroeg juichen.

Wie waren de demonstranten op het Malieveld?

Van hooligans tot privacy-activisten: de demonstranten op het Malieveld zondag waren van zeer diverse pluimage. Wat zijn hun motieven en is er een gemene deler?