VVD verergert de affaire rond Mark Verheijen

Politieke ambtsdragers zijn feilbaar, dat weten we ook zonder het VVD-Kamerlid Mark Verheijen. Daarom moeten we altijd controleren of ze hun taak in dienst van en betaald door de samenleving goed en onbaatzuchtig behartigen. Of deze geachte afgevaardigde het goed doet, moeten de kiezers van de VVD maar uitmaken. Voor de vraag of hij het onbaatzuchtig doet, hebben we de Strafwet. En daar heeft Verheijen een serieus probleem.

Het onderzoek van NRC Handelsblad toont aan, dat sommige feiten onder de categorie valsheid in geschrifte, misbruik van overheidsgeld of zelfverrijking kunnen worden geschaard. Dat premier Rutte - en in diens spoor fractievoorzitter Halbe Zijlstra - zei dat de berichtgeving 'opgeblazen' is, nemen we maar voor kennisgeving aan, want dat vuurtje laten we niet zomaar uittrappen.

undefined

Dekmantel

Een greep uit de opgediepte feiten leert dat Verheijen na een vastgoedbeurs (hoezo relevant voor het ambt?) uit eten ging met een projectontwikkelaar en wat oud-wethouders tegen wie nu een strafvervolging loopt wegens corruptie, valsheid in geschrifte en het aannemen van steekpenningen. Als dekmantel voor het wegboeken van dit etentje werd de omschrijving gebruikt 'diner van gezamenlijke partijen die de ontwikkeling van Roermond Midden-Limburg en de provincie in totaliteit waarborgen!' Verder liet Verheijen zich voor zijn bestuursfunctie bij de VVD (een private organisatie) en voor zijn campagne voor het lidmaatschap van de Tweede Kamerfractie (een privé-activiteit) in de dienstauto met chauffeur van de provincie rondrijden, liet hij de provincie ook opdraaien voor de hotelovernachtingen en incasseerde tegelijk het ontvangen (privé)vakantiegeld. Dubbel kassa dus en in flagrante strijd met de integriteitsgedragscode voor politici en bestuurders van provincies en gemeenten.

Deze affaire leert dat 'het belang van het ambt' maar al te gemakkelijk leidt tot het declareren van etentjes die tot de persoonlijke sfeer behoren en tot het gebruik van de dienstauto voor privé-activiteiten. Declaraties moeten aan strenger toezicht en controle worden onderworpen, omdat het misbruik daarvan juist aan de basis ligt van de normvervaging en het door elkaar haspelen van publiek en privé, zaken die we in de bestuurlijke sfeer steeds opnieuw tegenkomen.

undefined

Dode letter

Het siert de VVD dat zij over een eigen morele gedragscode voor haar bestuurders beschikt. Maar in de praktijk blijkt telkens weer, dat die code een dode letter blijft. Het is symboolbeleid dat het als publiciteitsmiddel goed doet. Het enige dat telt is te zorgen dat bestuurders over moreel oordeelsvermogen beschikken. Dat vereist training, overleg, casuïstiek, het goede voorbeeld en dilemmabesprekingen, niet door op een namiddagje een consultant of trainer in te huren, maar met eigen bestuurders uit de praktijk.

In de derde plaats is het de vraag hoe de affaire-Verheijen moet worden afgerond. Vooreerst moet het Kamerlid een time-out krijgen, enkele weken aan de zijlijn, teneinde een commissie de ruimte te geven alle feiten op een rijtje te zetten. Dat is niet zo'n moeilijke klus, gezien het grondige graaf- en spitwerk van de NRC-onderzoeksjournalisten. Maar het verzamelen van de feiten moet niet aan de (interne) Commissie Integriteit van de VVD worden overgelaten, zoals nu wordt voorgesteld. Dat is verre van onafhankelijk en verre van onpartijdig, twee eisen waaraan integriteitsonderzoek moet voldoen. Voor het bemensen van zo'n commissie dient een handjevol te goeder naam en faam bekendstaande bestuurders uit provincie of gemeente, Statenleden of gemeenteraadsleden uit niet-VVD-gelederen enkele dagdelen te worden vrijgemaakt.

Verder moet deze commissie een normenkader samenstellen, waaraan de feiten kunnen worden getoetst. Dat toetsen, tenslotte, dient aan het hoofdbestuur van de VVD te worden overgelaten. Dat moet op een transparante en open(bare) manier beslissen of de kandidaat al of niet in het ambt gehandhaafd kan blijven.

undefined