VVD: seniorendagen in cao's afschaffen

Wat hem betreft verdwijnen de seniorendagen, vervalt de bovenwettelijke doorbetaling bij ziekte en worden cao's niet meer automatisch verplicht gesteld voor de hele sector. Dat gebeurt nu nog vaak, als de minister van Economische Zaken de cao 'algemeen verbindend' verklaart.

Volgens Mulder zijn de vaste contracten veel te vast en leidt dat er toe dat werkgevers geen mensen meer durven aan te nemen en steeds meer kiezen voor pay-rollorganisaties of zzp'ers. Vakbond FNV maakt het met zijn eisen voor de arbeidsmarkt alleen maar erger, zei hij.

De CAO is een zegen
Bedrijven hebben behoefte aan flexibele werknemers en daarom moet de cao worden aangepast, menen de werkgevers. Veranderen is oké, vinden de vakbonden, maar verslechtering accepteren zij niet. Vandaar dat de gesprekken over veel nieuwe cao's moeizaam verlopen of ontaarden in stakingen.

Op verzoek van de Tweede Kamer onderzocht het ministerie van sociale zaken in mei of er aanpassing nodig is van de regel dat een cao vaak 'algemeen verbindend wordt verklaard', en dus geldt voor alle ondernemingen in de sector. Ook moet er voor de zomer een rapport komen over de toekomst van het groeiend aantal zzp'ers.

Rust op de arbeidsmarkt
Over één ding zijn de bonden en de werkgevers het gewoon roerend eens: de cao is een zegen voor beide partijen. Zij weten waar ze aan toe zijn en er is een grote mate van arbeidsrust in Nederland. Alle concurrenten hebben te maken met dezelfde arbeidsvoorwaarden. De werkgevers vertelden in mei de politici al dat zij geen reden zien om het algemeen verbindend verklaren van een cao ter discussie te stellen.

De cao kan blijven, in een nieuw jasje, meent bijvoorbeeld Harry van der Kraats van de Algemene Werkgeversvereniging (Awvn). "Tien jaar geleden gingen mensen met 55 jaar met pensioen en was het geen probleem dat oudere werknemers extra vrije dagen kregen. Nu wordt er gemiddeld tot 64 jaar gewerkt en zijn de seniorendagen een enorme kostenpost."

Verder huren bedrijven meer flexwerkers in die niet onder de cao vallen. "De cao is aan het leeglopen", constateert hij. Ook wil hij bespreken of extra loon moet blijven voor werknemers die op zondag werken. "Zondag was vroeger een rustdag, het is nu een winkeldag."

Minder minder minder
Die vernieuwing, daar heeft Arend van Wijngaarden van het CNV niks tegen. "Maar wat wij niet willen, is minder, minder, minder. Een werkgever moet het bedrijf draaiende houden, maar het moet voor een werknemer ook aantrekkelijk blijven. De koers die de werkgevers nu inslaan is: minder loon, minder vrije tijd, minder toeslagen."

Zijn collega van de FNV, Mariëtte Patijn, zegt het anders: de werkgevers prijzen de cao, hebben het over modernisering en concurreren ondertussen op arbeidsvoorwaarden; zij proberen goedkoop hun slag te slaan. "Meer flexcontracten en minder toeslagen. We komen terecht in een spiraal naar beneden. Daarover gaan nu veel conflicten en in dat soort tijden krijg je ook discussie over het bestaansrecht van de cao en de vakbeweging." Zij wijst erop dat in veel sectoren ook niet-vakbondsleden worden geraadpleegd over wat zij in de cao willen hebben.

Het zou mooi zijn, denkt Van der Kraats, als vakbonden en werkgevers samen een visie zouden maken over de arbeidsmarkt van de toekomst. Prima, vindt Patijn, maar eerst nog een paar harde noten kraken. Zoals de beperking van het aantal zzp'ers die tegen een lager tarief werk overnemen van mensen die eerst in loondienst waren. En afspraken maken over de WW, die door het kabinet is ingekort van drie naar twee jaar. "Het is nodig dat we elkaar weer leren vertrouwen."