Vrouw als zelfmoorddader is nieuw bij IS

Het gehavende pand in de Parijse voorstad Saint-Denis. Beeld AP
Het gehavende pand in de Parijse voorstad Saint-Denis.Beeld AP

Een vrouw blies zichzelf op toen agenten in Saint-Denis, een voorstad van Parijs, een woning binnenvielen waar daders van de aanslagen van vrijdag verbleven. Zij zou een familielid zijn van de hoofdverdachte van de aanslagen, Abdelhamid Abaaoud.

Judit Neurink

Die aanslagen zijn opgeëist door de islamitische organisatie IS, bij wie de inzet van vrouwen als zelfmoorddader echter ongekend is. In de ideologie van IS is de rol van de vrouw beperkt tot die van vrouw en moeder. Omdat ze van belang zijn als de moeders van de nieuwe generatie en dus de toekomst van de islamitische staat die IS vorig jaar uitriep in Irak en Syrië, worden vrouwen niet ingezet in de strijd.

Veel vrouwelijke rekruten hopen daar wel op, maar moeten het doen met een schiettraining en worden daarna hooguit ingezet in het speciale (gewapende) korps dat controleert of andere vrouwen zich wel aan de kledings- en gedragsvoorschriften houden.

Mannenzaak
De strijd is een mannenzaak, anders dan bij de moederorganisatie van IS, het Al-Qaida van Osama bin Laden. Al Qaida leidde vrouwen op om zelfmoordaanslagen te plegen en zette ze ook in, met name in Irak, gebruikmakend van het taboe in het Midden-Oosten op het fouilleren van (gesluierde) vrouwen. IS gebruikt dat taboe ook, maar alleen om mannen gekleed in vrouwenkleren in te zetten bij aanslagen.

Al Qaida zou in 2012 een speciale vrouwenbrigade hebben opgezet. Gebruik makend van wraakgevoelens onder vrouwen die hun echtgenoot verloren in de strijd, zetten aan Al-Qaida verwante groepen bij aanslagen in Rusland Tsjetsjeense vrouwen in, de zogenaamde Zwarte Weduwen. In 2002 werkten zij bijvoorbeeld mee aan de gijzeling in een theater waarbij in Moskou 130 mensen omkwamen.

Andere strategie
Wat IS ertoe gebracht heeft van gedachten te veranderen, is onzeker. Het kan zijn dat de invloed van Al-Qaida ideologen en uitvoerders in de organisatie is toegenomen omdat de geallieerde luchtaanvallen in Syrië en Irak de hogere gelederen van IS nogal hebben uitgedund.

Anderzijds is vrouwelijke rekruten voorgehouden dat zij in geval van nood via een fatwa worden opgeroepen mee te vechten. Dat zou kunnen passen in de IS-ideologie die ervan uitgaat dat chaos moet worden gesticht om de komst van de eindstrijd tussen moslims en christenen te bespoedigen. Een strijd die volgens de voorspelling moet plaatsvinden in het plaatsje Dabiq dat in IS-handen is, en gewonnen zal worden door een kleine groep echte moslims: daarin ziet IS de eigen aanhang.

Hoewel er geen berichten zijn dat een dergelijke fatwa is uitgesproken, geeft ook de verslechterende situatie in het kalifaat er aanleiding toe. IS verliest niet alleen grond, ook veel burgers ontvluchten de bezetting en economische malaise. Zeker zeventig IS-strijders gaven zich vorige week over aan de Iraakse Koerden. Het moreel in het kalifaat moet dringend worden opgevijzeld, en daarbij kunnen vrouwen die nog enthousiast zijn om te vechten, een belangrijke rol spelen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden