Vooral mannen maken een eind aan hun leven

Niet eerder beroofden zoveel Nederlanders zich van het leven als in 2015, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS): 1871. Dat zijn er 32 meer dan in 2014.

Een derde van hen was vrouw. De meeste slachtoffers waren mannen van middelbare leeftijd, maar ook onder jonge mannen nam het aantal zelfdodingen toe.

Toch spreekt psychiater Jan Mokkenstorm van 113Online, landelijk platform voor suïcidepreventie, liever van een 'stabilisatie'. Tussen 2007 en 2013 steeg het aantal zelfmoorden ongekend, van 1353 naar boven de 1800. Een belangrijke verklaring daarvoor was de financiële crisis, die veel mannen over de rand van de wanhoop dreef.

"Sindsdien zitten we op een hoogvlakte. Dat is een ernstige zaak. Maar het lijkt erop alsof we de spectaculaire groei wel tot stand hebben gebracht", zegt Mokkenstorm.

Vooral gescheiden mannen en weduwnaars pleegden zelfmoord, blijkt uit de cijfers van het CBS. Mokkenstorm maakt zich al langer zorgen om 'de middelbare mannen'. "Omdat ze zo weinig hulp zoeken en hun problemen wegdrinken. Alcohol verlaagt de drempel om suïcide te plegen." Deze mannen zijn geen aandachtzoekers, "integendeel: ze willen zelf hun boontjes doppen en schamen zich als dat niet lukt."

Het is volgens Mokkenstorm een uitdaging om hen ervan te overtuigen dat "hulpverlening geen psychologische massage en een beetje ouwehoeren is, maar dat je daadwerkelijk vaardigheden kunt leren om beter om te gaan met verlies."

113Online kreeg de afgelopen jaren overheidsgeld voor initiatieven om zelfmoord te voorkomen. De meeste zijn gericht op het bespreekbaar maken van suïcide; nog altijd een taboe in de samenleving. "Maar die maatregelen hebben tijd nodig", aldus Mokkenstorm.

Vanaf september krijgen met name zelfdodingen in de geestelijke gezondheidszorg extra aandacht. Naar schatting 40 procent van de suïcideplegers werd behandeld vanwege psychiatrische problemen. Een landelijk netwerk van ggz-instellingen gaat daarom samen met de Vrije Universiteit 'hun' zelfdodingen verder onderzoeken, om ervan te leren en de suïcidepreventie te verbeteren.

Daarnaast komen er in zes regio's voorlichtingscampagnes voor het grote publiek en trainingen voor de huisarts, politieagenten, ambulancepersoneel, leraren, deurwaarders en de pastoor. Daarin leren zij "om aan radeloze mensen te vragen: 'Denk je weleens: Ik wil er niet meer zijn?' En dan niet te schrikken als het antwoord 'ja' is."

De Verdieping 2|3

De hel in haar hoofd is verdwenen

undefined

Nog altijd lastig bespreekbaar

Zelfdoding moet meer bespreekbaar worden, vindt ook Simone de Bruijn (47), voorzitter van de cliëntenraad van GGz Breburg, een psychiatrische instelling in Brabant. Zij belandde op haar zeventiende na een suïcidepoging op de intensive care.

"Daar kwam een pastoor bij mijn bed staan om in naam van Jezus te vertellen dat ik het niet meer mocht doen. Ik dacht: 'wat heb ik met Jezus te maken'. Na zo'n preek voel je je nog schuldiger."

Sindsdien is het taboe gesleten, zegt De Bruijn, maar suïcidaliteit is nog altijd een moeilijk gespreksonderwerp, ook voor professionals in de ggz.

De Bruijn pleit voor kortere lijnen in de hulpverlening. Zeker voor jongeren, een kwetsbare groep.

undefined