Vooral Belgen eten Zeeuwse hangmossels

Belgen zijn naar eigen zeggen 'zot van mosselen'. Vooral veel Vlamingen kwamen dus gisteren af op de oogst van de eerste Zeeuwse hangmosselen. Maar ze moeten geduld hebben. Voordat de eerste mosselboot het anker licht, legt kweker Jacco Schot uit wat hangmosselen precies zijn.

Sinds begin jaren negentig worden deze speciale mosselen in Nederland gekweekt. Het rustige binnenwater dat ontstond na voltooiing van de Deltawerken is ideaal voor hangmosselen.

Elk jaar leveren zeven Zeeuwse kwekers twee miljoen kilo af, ongeveer 5 procent van de totale Nederlandse productie. Eigenlijk is dat best weinig; buiten Noord-Europa is het kweken van hangmosselen de gangbare methode.

Hangmosselen hechten zich vast aan touwen die in het water hangen. Deze touwen zijn onderling verbonden met een koord dat op het water ligt. Kwekers vinden hun oogst terug door de tonnen die vastzitten aan het horizontale koord.

Omdat hangmosselen al klevend aan hun touw in het water zweven, groeien ze sneller dan ouderwetse bodemmosselen. Midden in het water krijgen ze immers van alle kanten voedsel. In tegenstelling tot de bodemmossel, die alleen gevoed wordt vanaf de bovenkant. Daarom kunnen kwekers hun hangmosselen vier tot zes weken eerder oogsten.

Op de mosselveiling kost een kilo gewone mosselen tussen 80 cent en een euro. Hangmosselen zijn gemiddeld anderhalve euro per kilo. Vooral deze eerste oogst levert goed geld op. Het is net als met de eerste asperges: bij schaarste is de prijs het hoogst.

Lekkerder dan oesters

De kwekers steken van wal. Al snel komen de veelkleurige tonnen aan de horizon in zicht, rustig dobberen ze op het water. Vanaf mosselboot Christine Zierikzee wijst kweker Bart Landa op een boot die langzaam langs het koord vaart. "Die daar is speciaal om hangmosselen te oogsten", zegt hij. Achteraan de boot is een kuip bevestigd. Erin staat een mosselvisser, gestoken in een knalgeel rubberen regenpak en dito hoedje. Behoedzaam haalt de visser het touw binnen waaraan de volgroeide mosselen hangen.

Eenmaal op het schip trekt een machine het touw tussen twee draaischijven door. De schijven schrapen de verse mosselen van het touw. De schaaldieren vallen in een bak.

Een oranje mand vers geoogste hangmosselen wordt aan boord van de Christine gebracht. De boot vaart verder naar open water.

Ondertussen pakt kweker Julien Barbé een mossel uit de mand, die midden op het voordek staat geposteerd. Met een steekmesje wrikt hij de mossel vakkundig open en houdt hem grijzend voor zich uit. Wie durft?

Er zijn genoeg gegadigden. Het rauwe schelpdier smaakt goed, zij het wat ziltig, is het algemene oordeel. "Deze zijn veel lekkerder dan oesters", bezweert Barbé. Een soort Nederlandse sushi.

Zonder saus

Na deze rauwe proefsessie zet de Christine koers naar de kade. Op land worden mossels gekookt voor degenen met een minder sterke maag.

Verlossing voor veel van de Vlamingen. Onder het houten afdak van een strandtent brengen jonge Zeeuwen mossels rond. Kort gekookt, zodat ze net een beetje loszitten in hun schelp.

Het oordeel is positief. De hangmossel is wat vleziger van structuur en vol van smaak. Niet zo zout als de grondmossel. Lekker, maar niet per se beter.

De kwekers eten mee. Het verse mosselsausje laten ze allemaal staan. "Ze zijn het best zonder iets erbij", vindt kweker Landa. Hij schuift de lege hulzen handig in elkaar. "Zo kun je er veel meer kwijt op je bord."

Veel meer Nederlanders zullen evenwel niet genieten van de verse hangmosseloogst. Twee derde gaat naar België. Het lukt de Belgen maar niet hun eigen hangmossel te kweken. En wat de Zeeuwen betreft, blijft dat nog wel even zo.