Voetballen in het tropisch regenwoud

MANAUS - Bij de vismarkt aan de Rio Negro, achter de gietijzeren Mercado Municipal, liggen daklozen. Het stinkt er, en niet alleen naar vis. Aan de rivierkade dobberen ovaalvormige rondvaartboten, dubbeldeks of nog hoger, die tochten maken naar het wonder van de Amazone: het samenstromen van twee rivieren, de Negro (zwart) en de bruine Rio Solimões, die door verschil in samenstelling, temperatuur en zuurgraad niet met elkaar mengen.

"Dit moet je ook zien", zegt Gabriel França (22), student computertechnologie in Manaus. "Hier in Brazilië draait het niet alleen om de mooie stadions van het WK." Zijn vader Flavio, manager van een bankfiliaal, heeft een cacaoboom in zijn tuin. Nou ja, in de betonnen binnenplaats zit een gat van twee bij twee en daarin staat de chocoladeboom.

Cacao gedijt tot zo'n 20 graden van de evenaar en Manaus ligt op iets meer dan drie graden zuidelijk. De vele regen en de vochtige bodem stimuleren de groei.

Havenstad Manaus, de hoofdstad van de Brazilaanse deelstaat Amazonas, ligt middenin het Amazonegebied. Er loopt een autoweg, van Venezuela in het noorden naar Rio Branco in het zuiden, en er is een luchthaven. Voor de rest moet al het vervoer over het water.

De combinatie van evenaar en water zorgt voor hitte en een hoge luchtvochtigheid. Manaus kent maar één jaargetijde: de zomer. Rond het middaguur stijgt de temperatuur tot boven de 40 graden. "Je went er niet aan, maar je leert ermee leven", zegt Rotterdammer Jos Susanna die hier al acht jaar woont met zijn Braziliaanse vrouw Circe. "Het leven begint 's avonds na zessen."

Precies op dat uur, bij ongeveer 35 graden, floot scheidsrechter Björn Kuipers afgelopen zaterdag bij het begin van Engeland-Italië, de eerste van vier WK-voetbalwedstrijden in het tropisch regenwoud. In Nederland was het middernacht.

Wie bedenkt zoiets? Manaus heeft geen voetbaltraditie, spelers en fans riskeren ziektes als malaria en dengue, overgebracht door muggen, en bovenal: de omstandigheden maken goed voetbal vrijwel onmogelijk.

Dat speelde afgelopen zaterdag vooral de Engelsen parten. De Italianen sprongen spaarzamer om met hun krachten. Maar de vechtlust die winnende teams als Oranje, Costa Rica en Ivoorkust eerder lieten zien, kon geen van beide ploegen opbrengen. Te warm. Duizend hardlopers die gisteren een wedstrijd hielden in Manaus, startten daarom al 's morgens om 8 uur.

Dat dit WK liefst twaalf speelsteden kent, komt door voormalig president Lula. Toen het evenement in 2007 aan Brazilië werd toegewezen, eiste Lula dat het hele land ervan zou profiteren. Overal verrezen nieuwe stadions, ook in Manaus. Van de 42.374 zitplaatsen bleven er zaterdag al 2500 leeg. Wat moet dat straks worden met dit stadion?

Wordt het net zo'n gebouw als de protserige opera uit 1896, gebouwd op het hoogtepunt van de rubberhandel, die Manaus grote rijkdom bracht maar honderd jaar geleden genadeloos instortte?

"Kickboxen is erg populair in Manaus", zegt Jos Susanna. "Een paar beroemde kickboxers wonen in deze stad. Ze willen hier gala's gaan organiseren. En er wordt gerekend op concerten van Paul McCartney en The Rolling Stones. Ze hebben wel ambities hoor. Maar in Brazilië weet je het nooit."

undefined

Vlekkeloze Kuipers laat spelers drinken

Björn Kuipers kreeg zaterdag na afloop van de wedstrijd in Manaus een complimentje van de Italiaanse coach Cesare Prandelli, omdat hij de spelers had toegestaan af en toe wat te drinken als het spel stil lag. Prandelli was boos op de Fifa, die de warmte in de Amazone niet erg genoeg vond voor een officiële drinkpauze. Zo heet als in 1994 in de Verenigde Staten was het niet, omdat de zon in Manaus al was ondergegaan. Maar de vierde wedstrijd in Manaus, Honduras-Zwitserland op 25 juni, begint al om 16 uur.

Kuipers stemde ermee in dat na de drie doelpunten en bij behandeling van blessures vanaf de Engelse en Italiaanse bank bidonnen werden aangereikt. De 41-jarige scheidsrechter uit Oldenzaal, geassisteerd door Erwin Zeinstra en Sander van Roekel, floot onberispelijk. Waar nodig was hij in de buurt van de bal en als dat kon volgde hij het spel op afstand, zonder zijn stempel op de wedstrijd te drukken. Hij wees het Engelse protest resoluut van de hand toen aanvoerder Steven Gerrard in het Italiaanse strafschopgebied werd opgevangen door Gabriel Paletta. Geen penalty, zoals Brazilië en Spanje ze eerder wel kregen. Kort voor het eindsignaal trok hij de enige gele kaart van de wedstrijd, voor Raheem Sterling die Andrea Pirlo halverwege de aanvalshelft neerlegde.

undefined