Vierdaagse schoolweek wekt beroering
De nood in het onderwijs is zo hoog dat 55 basisscholen in Zaanstad aankondigen de schoolweek naar vier dagen terug te brengen bij de eerste de beste griepgolf. De Onderwijsinspectie heeft laten weten een structurele vierdaagse schoolweek voor basisscholen niet te accepteren. Scholen die daar wel voor kiezen, kunnen op een stevig onderzoek rekenen.
Dat de inspectie een vierdaagse schoolweek niet gedoogt, verbaast Rien Spies niet. De onderwijswereld viel maandag over hem heen, toen hij namens de Zaanse scholenkoepels Agora en Zaan Primair meldde dat het terugbrengen van de schoolweek naar vier dagen de enige oplossing is.
Deze week krijgen de leerlingen nog vijf dagen les, maar hij schat dat binnen vier weken het moment aanbreekt dat een dag van de lesweek vervalt. “Ik weet dat het tegen de wet is wat we doen. We doen het ook niet voor onze lol, maar we kunnen niet anders”, zegt Spies, lid van het college van bestuur van Agora. Samen met Zaan Primair bestuurt Agora 55 scholen, ongeveer 95 procent van het totaal in de Zaanstreek.
Wettelijk hebben basisscholen de ruimte om zeven keer per schooljaar een vierdaagse schoolweek in te roosteren voor studiedagen en calamiteiten zoals ziekte. “Aan die zeven weken zitten we nu al met studiedagen”, zegt Spies. “Die buffer hebben we niet meer. We zitten zo krap dat we, zodra er mensen uitvallen door ziekte, meteen over die zeven keer heen gaan.”
De nood is overigens niet plotseling zo hoog. “Vorig jaar is alles uit de kast gehaald. We hebben docenten gevraagd om extra te werken, we hebben directeuren voor de klas gezet, ook mensen die daar niet de papieren voor hadden, we hebben klassen naar huis gestuurd. De werkdruk werd zo hoog, dat was niet verantwoord.”
Spies heeft nog geen idee welke gevolgen het omstreden besluit zal hebben. Volgens een woordvoerder van de Onderwijsinspectie komt er een onderzoek naar en een stevig gesprek over de oorzaken. “We zullen vragen welke maatregelen er zijn genomen om dit te voorkomen. We willen ook weten hoe de school denkt weer aan de wettelijke normen te kunnen voldoen.”
Buiten de Randstad
Terecht dat zij dit niet pikken, zegt Spies. “Dat gesprek willen we graag met de inspectie voeren. Sterker nog, als zij er niet om vragen, doen wij dat.” De situatie wordt volgens Spies alleen maar erger. “Alle cijfers wijzen dat uit. Iedereen in onderwijsland weet dit, ook de Onderwijsinspectie. In de drukbevolkte regio’s is de nood het hoogst. Buiten de Randstad is het iets beter, omdat daar docenten nog weleens op een baan afkomen. Zij zitten in de situatie waarin wij twee jaar geleden zaten. Ook daar komen straks problemen.”
Op de korte termijn zijn de middelen uitgeput, stelt Spies. “Ja, een bus docenten, dat zou helpen”, zegt hij schertsend. Verder zou hij het niet weten. Op de middellange termijn zou een intensief programma met bijvoorbeeld zijinstromers soelaas kunnen bieden. “Dan moet hierin geïnvesteerd worden, maar dat doet het ministerie veel te weinig. Voor de lange termijn zal het aanzien van het vak moeten verbeteren. Hogere salarissen moeten het onderwijzersvak aantrekkelijker maken.”
Bij de PO-Raad, belangenbehartiger van basisscholen, is het nieuws van de Zaanse scholen niet als een bom ingeslagen. “Absoluut niet”, zegt een woordvoerder. “Dit lag in de lijn van onze verwachtingen. We waren benieuwd wanneer dit zou gebeuren. We zijn bang dat dit geen uniek geval zal blijven, omdat de nood overal hoog is.”
Volgens de Onderwijsinspectie hebben tien scholen in Nederland toestemming om te variëren met schooltijden en daarbij zit de vierdaagse schoolweek. Die ontheffing hebben zij echter gekregen, omdat het achterliggende doel onderwijs verbetering is. De kinderen zitten op de vier dagen langer op school, zodat het minimum aantal lesuren toch wordt gehaald.
Lees ook:
Extra geld tegen de werkdruk op scholen gaat vooral naar hulp in de klas
Scholen kregen extra geld om de werkdruk te verlichten. Het liefst geven ze dat uit aan onderwijsassistenten.
