Verlofsparen / 'Werk komt op schouders van collega's'

AMSTERDAM - Er gloort hoop voor de 'spitsuur-generatie', belooft minister De Geus van sociale zaken. De verlofknip moet de stress verlichten van de moderne werknemer die klem zit tussen werk, zorg voor kinderen of ouders en scholing.

Ook andere dingen dan werken zijn belangrijk in het leven, vindt CDA-minister De Geus. Per 1 januari 2003 kunnen werknemers daarom geld opzij zetten om een of meerdere periodes van verlof op te nemen. De overheid geeft een bonus van 30 procent op het gespaarde bedrag.

Volgens De Geus is het verlofsparen slechts 'een eerste stap' van het kabinet om iets te doen aan verlofregelingen. Uiteindelijk moet het hele stelsel van sociale zekerheid gaan mee-ademen met de moderne levensloop waar werk en andere activiteiten door elkaar heenlopen.

Hoewel de vakbeweging al jaren op verlofregelingen aandringt, typeert het deze eerste stap vooral als een stap terug. ,,Het is aardig geprobeerd van het kabinet, maar het is een verslechtering voor werknemers. Het haalt het niet bij het spaarloon'', zei FNV-voorzitter L. de Waal in een eerste reactie. Ook het CNV reageerde negatief. ,,Dit is financieel onaantrekkelijker en bovendien veel beperkter dan de huidige spaarloonregeling'', zei een woordvoerster.

De verlofknip is dan ook ingeboekt als bezuiniging. Het kabinet trekt er 200 tot 400 miljoen voor uit, aanzienlijk minder dan voor de spaarloonregeling. Andere verlofregelingen worden bovendien geschrapt. Het langdurig zorgverlof gaat niet door (was een wetsvoorstel van het vorige kabinet), de fiscale korting voor werkgevers die hun personeel ouderschapsverlof aanbieden verdwijnt en ook de wet financiering loopbaanonderbreking wordt geschrapt.

Volgens de FNV ,,wordt werknemers een rad voor ogen gedraaid''. De spaarloonregeling levert jaarlijks 300 euro op, terwijl de verlofknip slechts 130 euro aan fiscaal voordeel oplevert.

Desalniettemin noemt L. Bovenberg, econoom aan de Universiteit van Tilburg, CDA'er en een van de stimulators van het 'levensloopbeleid', de regeling 'een goede eerste stap'. ,,Het spaarloon stimuleerde mensen alleen tot consumeren. Dit helpt om de stress in de middenfase van het leven te verlichten.'' Er moet wel geld bij, vindt hij. ,,Maar het kabinet heeft nu weinig te verdelen.''

Werknemers moeten wel erg lang sparen, voordat ze er tussenuit kunnen, vindt sociologe K. Tijdens, verbonden aan het Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies. De regeling kent een maximum van 600 euro per jaar. ,,Vooral jonge ouders zullen verlof op willen nemen. Die werken nog maar kort en hebben nog niet zoveel gespaard.''

Achilleshiel bij verlofregelingen is de vervanging van de verlofganger op de werkvloer. Minister De Geus verwacht dat de verlofknip de werkgelegenheid stimuleert omdat ,,bedrijven hun werknemers tijdens het verlof zullen vervangen''.

Bovenberg is sceptisch. ,,De economie draait niet zo goed, de arbeidsmarkt wordt ruimer. Werkgevers zijn misschien blij dat ze iemand tijdelijk niet op de loonlijst hebben.''

Veel werk komt op de schouders van collega's neer, verwacht Tijdens. ,,Uit onderzoek blijkt dat de helft van de werknemers verwacht dat ze niet worden vervangen. Dat is niet bepaald stress-verlichtend.''