Column
Verdrag met EU biedt jongeren Oekraïne hoop op betere toekomst
Jaren geleden bezocht ik de omgeving van Tsjernobyl waar in 1986 een verschrikkelijk ramp met een kerncentrale plaatsvond. De rampplek was nog troostelozer dan de rest van Oekraïne. Politieke instabiliteit en corruptie hadden bovendien een diep gevoel van moedeloosheid veroorzaakt.
Waarom kon Polen dat qua omvang, economie en bevolking redelijk vergelijkbaar met Oekraïne was, wel onder het juk van Moskou uitkomen en welvarend en democratisch worden en dit land niet?
Keer op keer hoorde ik van de oudere inwoners van het land de verzuchting dat het 'voor ons niet beter wordt, maar dat de jongere generaties het toch beter moeten kunnen krijgen'. Precies daarom startte de pro-Russische president, daartoe aangemoedigd en gesteund door de overgrote meerderheid van het volk, de lobby voor een associatieverdrag met de EU.
Onder druk van Rusland trok hij zijn handtekening tijdens een top in Vilnius terug. Iedereen die ook maar een beetje snapt welke hoop daarmee de bodem werd ingeslagen begrijpt waarom de bevolking toen de straat op ging. Er vielen ruim honderd doden, maar de politieke omwenteling was een feit.
Zelf een standpunt bepalen over het associatieverdrag met Oekraïne? Doe de test op www.trouw.nl/referendum
Economische groei
Zelfs de grootste scepticus kan ook nu een wandeling over de Maidan niet onberoerd laten. De doden worden geëerd met monumentjes die overal zichtbaar zijn. Gidsen vertellen wat er is gebeurd en waarvoor men streed: hoop op welvaart en democratie.
Dat is alleen mogelijk als de economie van Oekraïne gaat groeien. Rusland kan daarbij niet helpen, want dat land zit als gevolg van sancties en lage olieprijzen zelf aan de grond. Economische groei is ook nodig om de corruptie aan te pakken.
Als een politieagent meer aan huur betaalt dan dat hij verdient, dan is het niet vreemd dat hij bekeuringen in zijn eigen zak stopt. Bovendien is Rusland zelf bijna even corrupt als Oekraïne. Een Oekraïne binnen Russische invloedssfeer bestendigt die corruptie.
Het nee-kamp
Het feit dat Rusland Oekraïne onmogelijk economisch kan helpen ontwikkelen, maakt de eis van het nee-kamp dat dit land eerst orde op zaken moet stellen alvorens ze de associatie met de EU kunnen aangaan, niet alleen onhaalbaar, maar moreel verwerpelijk. Alle landen die zich na de Koude Oorlog op West-Europa hebben gericht zijn daar economisch en democratisch beter van geworden. En nu wil het nee-kamp dit verhinderen.
Jongeren vragen, zoals ik tijdens een recent bezoek aan Oekraïne keer op keer te horen kreeg, expliciet aan Nederland te voorkomen dat de mensen die tijdens de Maidanrevolutie omkwamen, voor niets zijn gestorven.
Degenen met wie ik sprak vroegen zich vertwijfeld af hoe het mogelijk was dat hun toekomst door een handjevol activisten in Nederland op het spel werd gezet.
Het was hen niet ontgaan dat het nee-kamp te pas en te onpas het woord democratie in de mond neemt. Maar zij zagen niet in wat er democratisch is aan het feit dat een paar activisten in een land van slechts 17 miljoen inwoners een verdrag kunnen torpederen dat is goedgekeurd door de parlementen die de overige 500 miljoen inwoners van de EU vertegenwoordigen.
Een paar activisten die zo de toekomst bedreigen van ruim 45 miljoen Oekraïners.
