Verbeter spelers, begin bij jezelf

Het Nederlands voetbal staat onder druk. Oranje gaat komende zomer niet naar het EK in Frankrijk, eredivisieclubs worden vaak weggespeeld in Europa en de aanwas van nieuw talent is schraal. Paniek derhalve. Want hoe moet het verder met de ooit zo vermaarde Hollandse School? Hebben we verzuimd met de moderne tijd mee te gaan en dienen we zo snel mogelijk over te stappen op 5-3-2, een systeem wat Oranje immers brons opleverde tijdens het WK in Brazilië? Of, directer geformuleerd: moeten we het buitenland kopiëren of juist terug naar de basis?

De laatste vraag legde Bert van Lingen gisteravond voor aan driehonderdvijftig (amateur)coaches tijdens het vijfde nationale voetbalsymposium in Bunnik, een initiatief van inspanningsfysioloog Raymond Verheijen. Van Lingen, die van nabij toezag hoe voormalig bondscoach Rinus Michels succesvol was met het Nederlandse totaalvoetbal, is momenteel assistent-trainer bij de Russische voetbalbond. Hij pleit voor cohesie en vasthouden aan onze oude, traditionele spelopvatting. "Laten we niet in paniek raken", benadrukte hij. "Wij hebben als klein land het geluk dat wij een aantal spelers hebben gehad die het verschil kunnen maken. Maar we moeten zorgen dat het niveau omhoog gaat. Het gaat erom dat je de beste spelers ook het beste opleidt. Ik zie volop kansen, maar nu nog scoren."

Op het symposium waren tevens workshops voor coaches. De onderwerpen liepen uiteen van periodiseren, revalidatie, voeding, psychologie en methodiek. Het leverde vermakelijke dialogen op, zoals tussen inspanningsfysioloog Verheijen, die het onderdeel 'speelwijze' voor zijn rekening nam, en een wat oudere amateurvoetbaltrainer. De casus was als volgt: trainer heeft te maken met een speler die al tien penalty's heeft gemist. Moet hij de elfde ook nemen? Verheijen: "Dan kun je zo'n speler vragen: waar denk je aan als je straks een strafschop neemt? Ik vrees aan de tien penalty's die hij al gemist heeft. Dus deze speler heeft een 'denkprobleem'. Dan kun je de hersenen trainen door hem na elke training één strafschop te laten nemen en, als hij mist, moet het hele team honderd keer opdrukken. Of, als je de techniek wilt trainen, laat je hem duizend keer een strafschop nemen." Verheijen bekritiseerde verder het aloude principe dat voetballer een samenvoeging is van de factoren techniek, tactiek, mentaal en fysiek. In zijn ogen draait het spel in essentie om beter handelen, vaak handelen, het volhouden van goed handelen en het volhouden van vaak handelen.

De prikkelende vraag die Verheijen zijn toehoorders voorhield, was: waarom zijn jullie geen Guardiola? Die spiegel leverde niet voor iedereen een fraai zelfbeeld op. Maar, ter geruststelling, zei Verheijen: "Ook de beste trainers ter wereld maken fouten." Verheijen noemde Louis van Gaal, die vooralsnog weinig succes beleeft als coach van Manchester United. "Waarom is hij zo succesvol geweest? Omdat hij een goede tactische leraar is. Van Gaal weet een team goed duidelijk te maken wat er moet gebeuren in een wedstrijd. Iedere speler weet wat er van hem wordt verwacht. Het probleem is alleen dat hij dit zelf ook weet", zei Verheijen met een lach. "Van Gaal heeft de neiging om door te draven, omdat hij weet dat hij tactisch sterk is en denkt dat spelers elkaar beter begrijpen als je twee keer per dag gaat trainen. Dat is ook wel zo. Maar door vorig seizoen twee keer per dag te trainen, had hij het hoogste aantal blessures uit de clubgeschiedenis van Manchester. Dat belemmert de uitvoering van de tactiek."

De boodschap van Verheijen voor coaches: verbeter je spelers, maar begin bij jezelf. Daarin valt nog een wereld te winnen, vertelde hij. "Coaches eisen honderd procent van hun spelers, maar zelf blijven ze in hun comfortzone. Ook van coaches moeten we honderd procent eisen. Dat verdienen hun spelers."

undefined