Van vreemde bodem
Vroeger herkende je buitenlanders aan hun kleren, ze zagen er steevast buitenissig uit, schijnt het, onbekend en raar. 'Al siet men de luy men kentse daarom niet', schrijft Bredero in 'De Spaanschen Brabander'. Inmiddels dragen wij wereldwijd hetzelfde uniform en kun je alleen de Noord- Koreanen nog onderscheiden maar die komen dan weer de deur niet uit, al schijnt er in Amsterdam een Noord-Koreaans restaurant te zijn waar de gasten zo nu en dan gefouilleerd worden, heb ik me laten vertellen. Doch terzake. Ondanks die wereldwijde uniformiteit ontmasker je Nederlanders in het buitenland zonder veel probleem. Wat het precies is weet ik niet, vaak is het hun lengte alleen al, maar ook spelen bewegingen en gedragingen een grote rol; verder is er een typisch soort Nederlands hoofd, niet te verwisselen met dat van Duitsers en Belgen, wat de identificatie vergemakkelijkt. En dan hebben ze natuurlijk nog niks gezegd, want zodra een Nederlander zijn mond opendoet, verraadt hij zijn afkomst, zelfs als het in een andere dan zijn moerstaal gebeurt. Ik weet niet of je blij moet zijn met zo'n duidelijk profiel, maar het lijkt me gelukkig ook geen typisch Nederlandse eigenschap. Bezoekers en toeristen steken er nu eenmaal altijd een beetje uit en lang niet altijd in gunstige zin, Amerikanen bijvoorbeeld blijken in hun buitenlanden opeens veel te hard te praten, Engelse reizigers lijken hun koloniale en insulaire neigingen niet in alle gevallen te hebben afgeschud, Japanners lopen schaapachtig en dociel achter hun gids aan. Buitenlanders nemen altijd wel iets van hun vaderland mee wat je kan ergeren. Ik heb een tijdlang in Duitsland gewoond en daar irriteerde ik mijn buren door mijn auto net iets anders te parkeren dan men daar gewend was, iets te weinig op het trottoir, wat in Nederland juist weer is om voetgangers te ontzien - maar in Duitsland zijn auto's de baas.
Toen ik er vertrok, vertelde men mij bij wijze van afscheidsgeschenk wat ik zes jaar lang had misdreven. Het is niet makkelijk om het autochtonen naar de zin te maken en meestal weet je ook helemaal niet hoe het precies hoort. Er is nu eenmaal geen universele stekker voor maatschappelijk gedrag. En zo kan een verkeerd woord, een kritische blik, ja zelfs de manier waarop je parkeert al een inbreuk op de plaatselijke mores zijn. Vaak heb je ook niet de gelegenheid om op tijd in de plaatselijke gemeenschap in te burgeren en het hoeft denk ik ook niet.
Nu we uiterlijk allemaal op elkaar lijken, is het misschien maar goed dat iets anders ons van elkaar onderscheidt in deze pan-Europese smeltkroes. Te hard praten, irritant winkelen, verkeerd voorsorteren, het zijn onze nieuwe exportartikelen. In Amsterdam herken je buitenlanders aan het feit dat ze niet kunnen fietsen en het toch uit alle macht proberen. Als het een beetje meezit, ontregelen ze het hele verkeer. Hun schrikachtige blik bij het oversteken of invoegen moeten wij niet alleen voor lief nemen, maar zelfs koesteren. Het toont aan dat de wereld nog lang geen eenheidsworst is.
undefined
