Van kopen van huurhuis word je niet per se beter opinie

Het kopen van een huurhuis leidt niet tot een beter leven. Dat is de belangrijkste conclusie van een onderzoek door de TU Delft naar de effecten van het kopen of huren van een huis. Dat sterkt ons pleidooi om huren en kopen als gelijkwaardig te behandelen. Dit geldt zowel voor de maatschappelijke waardering als de financiële behandeling van huurders en kopers.

Positieve effecten van het kopen van een huurhuis blijken zich niet of nauwelijks voor te doen. Denk aan een hoger inkomen, een betere arbeidsparticipatie, een groter sociaal netwerk of een hogere eigenwaarde.

Mensen worden niet beter van het kopen van een huis, en de voor- en nadelen van kopen en huren houden elkaar ongeveer in evenwicht. Zo hebben huurders gemiddeld een hogere eigenwaarde dan kopers. Wel is het zo dat kopers een hoger inkomen, een hogere opleiding en meer controle over hun leven hebben. Maar dit is geen gevolg van het kopen van hun woning. Het is eerder andersom: mensen met een hoger inkomen en hogere opleiding ervaren meer controle over hun leven en dit leidt er toe dat zij vaker kopen.

Het enige duidelijke positieve effect is dat kopen voor mensen financieel aantrekkelijk is. Dat heeft twee redenen. Een koopwoning stijgt in waarde, wat lagere kosten voor het wonen oplevert. Dit is inderdaad de afgelopen tijd het geval geweest, maar er is geen enkele garantie dat ook in de toekomst sprake blijft van waardestijgingen. Denk maar aan de recente ontwikkelingen op de woningmarkt. Voor lagere inkomens kan een waardedaling tot grote risico’s leiden, zoals in de Verenigde Staten is gebleken.

Een tweede reden waarom koopwoningen financieel aantrekkelijk zijn, is de forse subsidie als gevolg van de hypotheekrenteaftrek, maar ook de forse kortingen op de aankoopprijs van huurwoningen. Vooral hogere inkomens profiteren hier van. Als er echter geen positieve effecten zijn van kopen, dan is er ook geen goede reden dat te stimuleren met forse subsidies.

Laten we nu eens erkennen dat huren en kopen twee gelijkwaardige opties zijn, allebei met hun voor- en nadelen. Je hebt inderdaad iets meer mogelijkheden om te klussen in je eigen huis, maar daartegenover staan de zorgen over het onderhoud, de grotere risico’s en de inflexibiliteit als je wil verhuizen. Huurders zijn geen losers, maar mensen die vaak op goede gronden een weloverwogen keuze gemaakt hebben.

Financieel moet de overwaardering van het kopen ten opzichte van huren op de schop. Uit het Delftse onderzoek blijkt dat kopen geen positieve effecten voor de mensen zelf heeft. Daarnaast zijn ook de maatschappelijke effecten van kopen zeer twijfelachtig. Zo is bekend dat er vaak problemen zijn met de staat van onderhoud van eigen woningen, wat veel negatieve gevolgen heeft voor de buurt.

Bestaande subsidieregelingen die kopen bevoordelen, moeten opnieuw ter discussie worden gesteld. Uiteraard te beginnen met de hypotheekrenteaftrek, die jaarlijks zo’n 14 miljard euro kost. Maar ook andere regelingen, zoals de Wet bevordering eigenwoningbezit (BEW), de startersleningen en de forse subsidies die corporaties geven als huurders hun woning kopen, verliezen hun rechtvaardigheidsgrond.

Het dient nergens toe kopen maatschappelijk hoger te waarderen en financieel te bevoordelen.