Naschrift
Van koning tot kippenfokker: Michaël l (1921-2017) voelde zich altijd vorst
De mededeling dat hij de nieuwe koning was, pareerde hij met een verbluft 'echt waar?' Zijn grootvader was juist overleden en zijn vader had zijn minnares verkozen boven de troon.
Meteen daarop volgde zijn eerste bevel als Roemeens monarch: Michaël eiste een stuk chocoladetaart. Maar toen een parlementslid vervolgens al saluerend een 'Leve de koning!' uitbrulde, verborg de vijfjarige van schrik zijn hoofd in de rokken van zijn moeder.
De jongen kweet zich manmoedig van zijn nieuwe taak. Hij woonde militaire parades en lange vergaderingen bij zonder ooit een spoortje van verveling te tonen, en wachtte het juiste moment af om zijn moeder te vragen of hij nu eventjes spelen mocht. Zijn oom fungeerde als regent en hielp hem beslissingen te nemen.
En uiteindelijk groeide hij in het ambt. Toen hij een keer zijn zin niet kreeg, meldde hij zijn moeder: "Mevrouw, ik ben de koning en ik wens te worden gehoorzaamd". Een koninklijk pak slaag werd zijn deel.
Michaël was er echter allesbehalve rouwig om toen zijn vader Carol II in 1930 terugkeerde naar Boekarest en de troon opeiste. De inmiddels achtjarige jongen was het vreselijk zat om altijd maar een lange broek en een hoed te moeten dragen en naar plekken te gaan waar hij helemaal niet wilde zijn.
Maar zijn degradatie tot kroonprins was ook traumatisch. Carol verbande zijn echtgenote, Helena van Griekenland en Denemarken, naar Italië en plaatste zijn minnares naast hem op de troon. Michaël mocht zijn moeder slechts twee keer per jaar zien en verkeerde de rest van de tijd gedwongen in het gezelschap van 'die vreselijke vrouw'. Het enige wat de introverte zoon en de megalomane vader bond, was hun liefde voor de filatelie.
'Koning Playboy' toonde zich steeds meer dictator en werd in 1940 afgezet. De bijna negentienjarige Michaël I kreeg hierop een herkansing als soeverein. Al snel ontdekte hij niet meer dan een buikspreekpop te zijn: de ware leider van het land was generaal Ion Antonescu, die de Duitsers diende. Michaël en zijn moeder werden als koninklijke knipmessen langs gestuurd bij Adolf Hitler in Berlijn en Benito Mussolini in Rome.
Ook nu groeide hij in zijn ambt. Gaande de oorlog sloot hij bondjes met antiregeringsfacties en steunde hij zijn moeder bij het tegenhouden van Jodentransporten. In 1944 greep hij, bij het ineen zijgen van het Duitse front, zijn kans. Michaël ontbood Antonescu op zijn paleis, verzocht hem twee keer zich over te geven aan de Sovjet-Unie. Na diens weigering sprak hij luid en duidelijk de woorden 'dan rest mij geen andere keuze'; een codezin die zijn verscholen getrouwen aangrepen om de kamer te betreden en Antonescu te arresteren. Hij werd opgesloten in de koninklijke kluis waar Carol zijn postzegelverzameling had ondergebracht.
Van koning tot kippenfokker
Historici menen dat deze Roemeense overstap naar de geallieerde zijde de Tweede Wereldoorlog verkortte en tienduizenden mensenlevens spaarde. Daarmee belandde het land uiteindelijk echter wel binnen de invloedssfeer van de Sovjet-Unie, en in 1947 beval Jozef Stalin het aftreden van de koning. Michaël tekende de abdicatie toen duidelijk werd dat niet alleen hij, maar ook duizend gevangengenomen studenten bij weigering zouden worden omgebracht. "Chantage", zei hij later.
De verbannen koning woonde met vrouw en uiteindelijk vijf dochters voornamelijk in Zwitserland, en werkte als piloot, kippenfokker en effectenmakelaar. Na de val van het IJzeren Gordijn bezocht hij even zijn geboorteland, maar het Roemeense volk ontving hem dusdanig enthousiast dat de geschrokken regering de grens voortaan voor hem sloot. Pas in 1997 kreeg hij zijn staatsburgerschap terug en in 2001 kreeg Michaël een van zijn paleizen terug. Daar mocht de man die in gedachten altijd koning bleef zo nu en dan logeren. Als burger.
Mihai von Hohenzollern-Sigmaringen werd geboren op 25 oktober 1921 in Sinaia. Hij overleed op 5 december 2017 in Aubonne.
