Valse kunst, maar mét een verhaal

Ooit heb ik geleerd dat er naast schitterend mooie kunst ook foeilelijke kunst bestaat. Maar hoe lelijk ook, nog steeds kunst. Persoonlijk houd ik meer van mooie dan van lelijke kunst. Maar ik ben er nog niet uit of ik die met turquoise mozaïeksteentjes ingelegde schedel uit Mexico, een van de pronkstukken uit het Leidse Museum voor Volkenkunde, nu mooi of lelijk moet vinden.

Dat stuk werd in 1963 door de directeur van het museum aangekocht voor zo'n 20.000 dollar, een koopje lijkt me. 'Toen' stond het stuk bekend als een versierde menselijke schedel van de Mexicaanse Mixteken, die wel zo'n zevenhonderd jaar oud was. Mixteken? Blijkbaar familie van de Azteken.

Maar dat was 'toen'. 'Nu', vorige week dus, is gebleken dat de versierde schedel een 'nepperd' is, zo'n vijftig jaar geleden in elkaar geknutseld door een tandarts die waarschijnlijk een soort secondenlijm gebruikte, in ieder geval een lijm die uit de vorige eeuw stamt en niet uit de veertiende. Ook het gebit in de schedel is vals, te goed bewaard na die honderden jaren onder de grond. Ja, laat dat maar aan een tandarts over.

Grote teleurstelling in het Leidse museum waar ze dan toch voor zo'n 65.000 gulden het schip in gingen? Niet in het minst. Conservator Martin Berger meldt vrolijk dat hij nu een stuk in huis heeft met een 'bizar verhaal', en wat kan een museum zich nog meer wensen. Bovendien, zegt hij, is het stuk maar deels vals. Zowel de schedel als de steentjes zijn uniek archeologisch materiaal. Alleen hebben de Mixteken ze er niet zelf opgeplakt. Is dat nou zo erg?

Zo ontspannen zie ik ze bij het Rijks nog niet reageren als daar zou blijken dat Marten en Oopjen niet van Rembrandt zijn. 'Het doek is oud, de lijsten authentiek en de verf niet van de Gamma. Alleen heeft Rembrandt hen niet geschilderd. Is dat nou zo erg?'

undefined