UWV kampt met grote werkachterstanden
Uit interne beleidsdocumenten die Trouw in handen heeft, blijkt dat op tenminste drie afdelingen van uitkeringsinstantie UWV de voorraden enorm oplopen. Bij de divisie Handhaving liggen 73.000 fraudemeldingen op de stapel, bij het Werkbedrijf wachten 47.000 mensen op een reïntegratietraject, en bij de afdeling Sociaal-medische zaken moeten de verzekeringsartsen nog 25.000 arbeidsongeschikten herkeuren. Kamerleden gaan minister van sociale zaken Asscher vragen om opheldering.
'Er moet snel en nadrukkelijk gezocht worden naar een andere werkwijze', staat in de stukken die naar de raad van bestuur van het UWV zijn gestuurd. In een reactie op de gelekte notitie 'herbeoordelingsbeleid WIA' laat een woordvoerder van het UWV weten dat "er geen sprake is van ongecontroleerde werkvoorraden".
In de interne nota staat echter dat de afdeling Sociaal-medische zaken 'zonder maatregelen niet in staat zal zijn de voorraad in te lopen'. Het aantal verzoeken om een herbeoordeling van arbeidsongeschikten stijgt en stijgt. De verzekeringsartsen kijken tegen een achterstand van 25.000 aanvragen aan. Dat is bijna een jaar werk. Dit cijfer bevestigde de UWV-woordvoerder gisteren: "Wij hebben onvoldoende budget om alle herbeoordelingen uit te voeren. Dat is een politieke keuze."
'De tekorten zullen alleen maar verder oplopen'
Ondertussen vragen steeds meer werkgevers een herbeoordeling aan van hun langdurig zieke thuis zittende werknemer. Dat gebeurt vaker dan het UWV enkele jaren geleden had verwacht. Er zijn te weinig verzekeringsartsen waardoor de achterstand in vijf jaar tijd is verdubbeld. Het UWV-rapport: 'De tekorten zullen alleen maar verder oplopen'.
Vijf jaar geleden was de achterstand onwerkbaar geworden. Toen lagen er meer dan 100.000 herkeuringen op de plank. Besloten werd in overleg met het ministerie van sociale zaken om het grootste deel in één klap af te schrijven. Meer dan 50.000 WAO'ers kregen te horen dat ze niet meer zouden worden opgeroepen bij de verzekeringsarts, net als 20.000 jonggehandicapten met een Wajong-uitkering.
Reïntegratietraject
Duizenden andere arbeidsongeschikten werden overgeheveld naar het UWV-Werkbedrijf. Zij zouden in de toekomst weer aan de slag moeten kunnen. Daarom moesten ze bij het Werkbedrijf een reïntegratietraject volgen. Ruim vier jaar later wachten nog steeds zo'n 47.000 mensen met een WIA-uitkering op hulp. 'Er is onvoldoende capaciteit bij het Werkbedrijf om alle klanten te begeleiden', staat in de notitie.
De woordvoerder zegt nu dat het UWV al een speciaal project is gestart dat 12 miljoen euro kost, maar wordt gefinancierd uit eigen middelen, om deze groep alsnog te kunnen helpen. "Van een achterstand is dus geen sprake", aldus de woordvoerder van de uitkeringsinstantie die de afgelopen jaren honderden miljoenen euro's moest bezuinigen.
Meldingen van mogelijke uitkeringsfraude
En dan is er nog de afdeling Handhaving. Daar neemt de stapel nog te behandelen meldingen van mogelijke uitkeringsfraude met duizenden per maand toe. De directeur Handhaving, Ben Rolloos, overweegt om zo'n 30 procent van de zaken een lage prioriteit te geven 'en daarmee als niet onderzoekswaardig te beschouwen'. Dat staat in zijn maandelijkse managementrapportage die hij eind juli naar de raad van bestuur heeft gestuurd.
Eind vorig jaar kregen ook al duizenden fraudesignalen het stempel 'niet onderzoekswaardig'. Toen zei het UWV nog dat het terzijde leggen van de meldingen een eenmalige actie was om de voorraad weg te werken. Een half jaar later liggen er echter alweer meer dan 73.000 onbehandelde signalen op de bureaus van de UWV-medewerkers. Rolloos noemt de voorraad 'hoog' maar slaat geen alarm. Er waren dit jaar een paar externe factoren - computerstoring, aanpassing van de fraudewet - waardoor de werkvoorraad hard toenam.
De directeur vindt het verdedigbaar dat veel meldingen niet nader door de afdeling Handhaving worden onderzocht. Daarvan is de kans toch groot dat er geen daadwerkelijke overtreding heeft plaatsgevonden. De meldingen die overblijven, moeten via overwerken of door tijdelijk extra personeel aan te trekken, worden weggewerkt.
Vandaag meer in Trouw: 'Verzekeringsartsen roepen om versterking'
Kamer wil opheldering
Tweede Kamerleden willen opheldering van minister Lodewijk Asscher van sociale zaken over de werkachterstanden bij het UWV.
D66-Kamerlid Steven van Weyenberg wil snel uitleg van Asscher. "Elk serieus fraudesignaal moet serieus worden onderzocht. De grote achterstanden bij UWV zijn dan ook onacceptabel, zeker als zaken maar in een la verdwijnen vanwege een gebrek aan capaciteit", aldus Van Weyenberg tegen het ANP.
Hij gaat Asscher ook aanspreken op de achterstanden bij de herbeoordelingen bij arbeidsongeschiktheid. "Mensen van wie wordt verwacht dat ze binnen een bepaalde tijd weer herstellen, moeten niet jaren in de uitkering worden gelaten zonder dat de artsen van UWV de vinger aan de pols houden."
Ook PvdA-Kamerlid John Kerstens wil weten hoe het zit. "Als allerlei taken die we met z'n allen van belang vinden niet goed gaan, moeten we kijken wat beter moet, anders kan en wat daar voor nodig is."
SP-Kamerlid Paul Ulenbelt waarschuwt zijn mede-Kamerleden. "Je moet niet verbaast zijn dat als je zo bezuinigt als op UWV is gebeurd, dat er dan werk blijft liggen. Laten we eerst kijken of de cijfers kloppen. Als dat zo is, moet er geld bij."
Komende maandag wordt in de Tweede Kamer met minister Asscher besproken of er meer herbeoordelingen kunnen worden uitgevoerd, dit naar aanleiding van een initiatiefnota van VVD-Kamerlid Anoushka Schut-Welkzijn. Zij vraagt om meer herbeoordelingen omdat veel mensen met een tijdelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering jarenlang geen UWV-arts zien.
