RIVM-cijfers
Urk het laagst, Terschelling het hoogst: de vaccinatiegraad per gemeente
Voor het eerst bracht het RIVM de vaccinatiegraad per gemeente in kaart. Urk scoort het laagst en op de Waddeneilanden is zo’n beetje iedereen geprikt.
Wie bang is besmet te raken met corona, moet een tripje naar Urk of Staphorst afblazen. De twee orthodox-christelijke gemeenten hebben op dit moment de laagste vaccinatiegraad van Nederland. In Urk heeft slechts één op de vijf 12-plussers twee prikken in de arm, in Staphorst gaat het om 44 procent van de inwoners.
Dat blijkt uit ruwe data die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid & Milieu (RIVM) woensdag publiceerde. Het gaat om cijfers die niet eerder beschikbaar waren, waardoor gemeenten op basis van data over de vaccinatiebereidheid moesten uitvinden hoe ze ervoor stonden. Precies wisten ze het niet.
Dat is nu anders. De cijfers die beschikbaar zijn en vanaf nu een wekelijkse update krijgen, hebben iets weg van de lijst met toetsuitslagen die op het schoolbord wordt gehangen, met daarop het slechtste en het beste kind van de klas. De gemiddelde vaccinatiegraad, als het gaat om twee prikken bij 12-plussers (steeds het uitgangspunt voor alle cijfers in dit artikel), is 70 procent.
Onder de gemeenten met een heel lage vaccinatiegraad zijn wel meer plaatsen met veel orthodox-gereformeerde inwoners, zoals Neder-Betuwe, Barneveld, Renswoude, Tholen, Nunspeet, Reimerswaal; het Zeeuwse beginpunt van de Bijbelgordel. Niet verwonderlijk dat zij bovenaan staan, vanwege de aloude afkeer van vaccinaties.
Ook in grote steden velen niet gevaccineerd
Bewoners van de grootste gemeenten in Nederland gaan overigens ook niet altijd graag naar een priklocatie. In Utrecht valt het relatief mee, maar in Amsterdam, Den Haag en vooral in Rotterdam is een groot deel van de bevolking niet gevaccineerd.
Iets meer dan de helft (55 procent) van de Rotterdammers heeft twee prikken gehaald. In Den Haag is dat 58 procent. Daarmee staan beide steden in de top-10 van laagst scorende steden. Amsterdam doet het met 59 procent een fractie beter.
In die gemeenten zijn de verschillen per wijk groot, hebben de GGD’en al eerder laten weten. In de achterstandswijken heerst achterdocht tegen het vaccin, vanwege desinformatie en wantrouwen jegens de overheid. Ook wonen in die wijken de meeste mensen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen zodat de overheid en GGD’en hen onvoldoende kunnen bereiken.
Daar komt nog eens bij dat de woningen in die wijken kleiner zijn dan in de welvarende gebieden, wat het gevaar op besmetting nog eens vergroot. Dat is ook terug te zien in de ziekenhuizen. Allochtone Nederlanders, die meer dan gemiddeld in achterstandswijken wonen, komen vier keer zo vaak in het ziekenhuis terecht.
In Brabant is de prik-animo groot
In de Brabantse steden die zo zwaar zijn getroffen door corona, vooral in de eerste golf, is de animo om zich te laten inenten groter dan gemiddeld. Uden, Boekel en Gemert-Bakel bijvoorbeeld, het brandpunt van de eerste golf, noteren respectievelijk 73, 74 en nog eens 74 procent.
Over het algemeen ligt de vaccinatiegraad iets hoger in gemeenten waar meer 65-plussers wonen. Dat is goed te zien in de provincie Zeeland. Sluis en Schouwen-Duiveland hebben relatief oude inwoners, net als Lochem en Bronkhorst in Gelderland. In die gemeenten ligt de vaccinatie boven de 75 procent.
Andersom is de conclusie ook te trekken dat gemeenten met veel jonge inwoners minder dan gemiddeld warmlopen voor een prik. Dat is terug te zien in de grote steden, maar ook in een relatief jonge provincie als Flevoland waar de prikbereidheid laag is. Urk is de jongste gemeente van Nederland.
De Wadden bovenaan
De Waddeneilanden zijn de absolute koplopers, aangevoerd door Terschelling, met een vaccinatiegraad van 86 procent, en daaropvolgend Ameland met 85 procent. Ouderen op de Waddeneilanden kregen begin dit jaar al hun vaccinatie, en de rest van de bevolking volgde in juni – eerder dan de rest van Nederland.
Die voorkeursbehandeling, het enthousiasme dat gepaard ging met de prikcampagne en het feit dat er geprikt werd op de eilanden zelf en niet aan wal, hebben vast iets uitgemaakt. Hoog in de lijst staan ook een aantal plaatsen uit de top-10-rijkste gemeenten: Alphen-Chaam, Rozendaal, Hilvarenbeek en Bunnik.
Lees ook:
Wie zijn die niet-gevaccineerden? En hoe kan de overheid hen nog bereiken?
Hoewel de vaccinatiegraad in Nederland hoog is, hebben nog altijd 1,8 miljoen mensen geen prik in de arm. Wie zijn zij?
