Uniek in Europa: een moskee met alleen vrouwelijke imams
Natuurlijk, ze kúnnen gewoon naar de grote moskee bij hen in de stad. Maar dan worden ze wel behandeld als tweederangs gelovigen, vinden de Deense publiciste Sherin Khankan en een groepje gelijkgestemden. Vandaar hun 'feministische project': een moskee waarin alleen vrouwen de preekstoel mogen beklimmen.
De Mariam Moskee opende afgelopen weekend zijn deuren in Kopenhagen. Mannen zijn welkom, mits ze er natuurlijk mee kunnen leven dat het andere geslacht daar de dienst uitmaakt.
Khankan, die in Denemarken al bekend is vanwege haar werk als publicist en commentator, is momenteel één van de twee imams. De komende tijd wil ze er nog acht op vrijwillige basis in de hand nemen. Ambitieus, want vrouwelijke imams zijn extreem schaars. En vrouwelijke imams die voor alle activiteiten behalve het vrijdaggebed nadrukkelijk beide seksen uitnodigen, daar zijn er helemaal weinig van.
"Ik heb me in de bestaande moskeeën nooit thuis gevoeld", vertelt Khankan in dagblad Politiken. "De grote nieuwe moskee die anderhalf jaar geleden in Kopenhagen opende 'is prachtig, maar ik heb er het gevoel dat wij vrouwen er vreemden zijn. We moeten er met de kinderen op het balkon zitten en neerkijken op waar het allemaal gebeurt."
Mohammed was niet helemaal duidelijk over vrouwelijke imams
Op het idee dat een vrouw het gebed kan leiden rust een taboe, al is niet iedereen ervan overtuigd dat dat terecht is. De Koran zegt bijvoorbeeld niets over vrouwelijke imams. In de hadith, het omvangrijke corpus van vermeende uitspraken van Mohammed, zijn wel aanwijzingen over vrouwelijke geestelijken te vinden.
Een van de hadith verbiedt vrouwen nadrukkelijk om het gebed te leiden. Een andere gebiedt hen om achteraan te zitten, want de voorste rijen zijn de beste en die zijn bedoeld voor mannen. Maar verwarrend genoeg is er ook een hadith waarin Mohammed toch een vrouw opdraagt om het gebed te leiden.
'Mannen zijn in de moskee dominant'
Eén ding weet Khankan zeker: zo prominent als mannen nu aanwezig zijn in moskeeën, zo heeft de profeet het niet bedoeld. Het doorsnee islamitische gebedshuis is een 'patriarchale plek', vindt ze. "Mannen hebben er het woord, mannen gaan er voor in gebed - ze zijn er dominant."
Leidsman Waseem Hussein van koepelorganisatie Dansk Islamisk Center herkent zich niet in dat beeld, vertelt hij in Politiken. "Hun theologische uitgangspunt is verkeerd. Waarom dan geen moskee voor mannen? Als we dat zouden voorstellen, zou daar gelijk ophef over zijn."
Helemaal nieuw is het idee voor een vrouwvriendelijkere moskee trouwens niet. In het centrum van Los Angeles is er sinds afgelopen zomer al een volledig vrouwelijke moskee. En in de Britse stad Bradford zijn er plannen voor een gebedshuis bedoeld voor moslims in alle soorten en maten: jong, oud, man, soenniet, sjiiet én vrouw. Er zal daar straks een mannelijke imam moeten voorgaan, maar het bestuur wordt vrouwelijk.
