Twijfels over rol Turkije bij moslim-tv
De Turkse overheid krijgt invloed op uitzendingen voor moslims op het publieke net, als het Commissariaat voor de Media zendtijd toekent aan de Stichting Zendtijd Moslims (SZM).
Bestuurslid en sinds juni waarnemend voorzitter van de zendtijdaanvrager, Muhsin Köktas, is penningmeester van de Islamitische Stichting Nederland (ISN). In het Turks heet die organisatie 'Hollanda Diyanet Vakfi', de Nederlandse dochterafdeling van het Turkse Diyanet, het directoraat van godsdienstzaken. Dat valt rechtstreeks onder het ministerie van algemene zaken van de Turkse premier Erdogan, zo blijkt uit een onderzoeksrapport van de Vrije Universiteit en de Universiteit Utrecht.
Diyanet voert overal waar Turkse moskeeën zijn gevestigd de scepter over de imamopleiding en de inhoud van preken. "In Nederland vallen zo'n 144 Turkse moskeeën onder de ISN", zegt Köktas zelf. "De imams zijn allemaal door Diyanet opgeleid in Turkije. Dat is een indirecte link met de Turkse overheid. Maar ISN zelf staat daar los van en is een wettige, onafhankelijke Nederlandse stichting. Diyanet is slechts een Turks woord", zegt de bestuurder.
Köktas' woorden lijken moeilijk te rijmen met de website van ISN, waarop vermeld staat dat de organisatie in 1982 onder leiding van Diyanet Turkije is opgericht. Bovendien heeft de voorzitter van het bestuur van ISN een diplomatiek paspoort van Turkije en wordt deze 'adviseur religieuze zaken' als ambtenaar van de Turkse overheid beschouwd. Het salaris van de staf van ISN wordt door Turkije betaald, staat in het onderzoek van de twee Nederlandse universiteiten.
Over zijn waarnemend voorzitterschap van de Stichting Zendtijd Moslims zegt Köktas: "Ik ben voorzitter totdat er een onafhankelijke voorzitter van de SZM wordt benoemd". De SZM is momenteel de enige zendtijdaanvrager namens de moslimgemeenschap. De zendtijd in de vorige toekenning (2005-2010) was 65 uren tv en 195 uren radio per jaar bij de landelijke publieke omroep.
Het Commissariaat voor de Media zou vorige week al beslissen of de SZM de moslimzendtijd krijgt, maar de toezichthouder heeft dat besluit opgeschort. Waarom, wil een woordvoerder niet zeggen.
De onduidelijkheid over de banden met de Turkse overheid is niet het enige probleem met de SZM. Een mediator, die om de tafel zat met de organisaties die samen de SZM hebben gevormd, spreekt in een vertrouwelijk rapport zijn zorgen uit over de representativiteit van de omroep. Hij noemt het 'verontrustend' dat enkele organisaties die "een groot aantal islamieten vertegenwoordigen" zich buitenspel gezet voelen in de omroep. Vorige week schreef NRC Handelsblad dat de islamitische organisaties Milli Görüs, de alevitische federatie Hak Der en de Raad voor Marokkaanse Moskeeën Nederland, die ook in de SZM zaten, uit de organisatie zijn gestapt.
Wanneer het commissariaat besluit over de zendtijd voor moslims, is nog niet duidelijk.
Recht op zendtijd
Het Commissariaat voor de Media lijkt met de zendtijd voor moslims in zijn maag te zitten. Eerdere pogingen van een moslimomroep liepen uit op interne ruzies over macht en geld. Reden genoeg voor minister Van Bijsterveldt (CDA, media) om de moslimzendtijd tijdelijk onder te brengen bij de NTR.
Dat er nu toch weer een poging wordt gedaan, komt door een uitspraak van de Raad van State vorig jaar: moslims hebben, net als andere religieuze stromingen, recht op zendtijd. Het commissariaat wil niet ingaan op vragen over de SZM, omdat het een lopende procedure betreft. De aanvraag van de moslimomroep zal zorgvuldig worden getoetst aan de Mediawet, aldus de woordvoerder. Daarin staat dat alleen genootschappen die representatief zijn voor een geestelijke stroming in aanmerking komen voor zendtijd. In de wet staat niets over een verbod op banden met overheden.
