Twente: tien vrouwelijke hoogleraren gevraagd, drie gevonden

De Universiteit Twente creëerde vorig jaar tien leerstoelen speciaal voor vrouwelijke hoogleraren. Daarvan zijn er nu drie vervuld. “Het is een traject van de lange adem”, zegt Bertyl Lankhaar, woordvoerder van de universiteit. Hoogleraar Amagan Kocer is een van de vrouwen die er sinds kort een leerstoel heeft. “Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik alleen ben aangenomen omdat ik een vrouw ben, dat zou mijn trots niet pikken. Ik zou niet eens komen.”

Vorig jaar was 17 procent van de Twentse hoogleraren vrouw, inmiddels is dat 18 procent. Dat blijft te weinig, vindt de universiteit. “Ons streven is dat in 2020 zeker 20 procent van de hogere academische posities worden vervuld door een vrouw. We liggen op koers maar zijn er nog niet”, zegt Lankhaar over het succes van de zogenaamde Hypatia leerstoelen, vernoemd naar de Griekse filosofe en wiskundige.

Noodgreep

Kocer, die afgelopen maandag als hoogleraar medical cell biophysics begon, vindt het goed dat de maatregelen voor discussie zorgen. Maar ze vraagt zich af waarom niemand kijkt naar de oorzaak. “Ik zie het als een noodgreep van de universiteiten om de scheve man-vrouwverhoudingen aan te pakken. Waar de discussie echt over zou moeten gaan, is waarom deze maatregelen nodig zijn. Hoe komt het dat tachtig procent van de hogere academische posities worden ingevuld door een man?”

Dat een vrouwenvacature betuttelend zou zijn, zoals her en der klinkt, verwerpt ze. “Er waren met mij vijftig sollicitanten die in Twente graag een leerstoel wilden bezetten. Daaruit zijn er drie gekozen. Misschien worden er volgend jaar weer wat leerstoelen gevuld. Je wilt als universiteit de allerbeste wetenschappers. Dus tien leerstoelen vullen gaat niet zomaar.”

De sollicitatieprocedure vond ze pittig. “Je moet een totaalpakket hebben, een lijst van kwalificaties waaronder genoeg ervaring, en je moet kundig zijn in een vakgebied waar de universiteit graag op wil inzetten en je moet subsidies kunnen werven.”

De kritiek dat jonge mannen hiermee worden gediscrimineerd begrijpt ze niet goed. “Je kunt als je echt jong bent nog geen hoogleraar worden. Je hebt altijd een pakket aan ervaring nodig. Daarnaast is er op de universiteit nog voor tachtig procent plaats voor mannen.”

Volgens Kocer zit de ongelijke verdeling diep geworteld in de onderwijscultuur. Ook als het gaat om het zelfvertrouwen van vrouwen om hogere posities in te nemen. “Dat merk ik als ik soms een college geef aan middelbare scholieren. Meisjes denken vaker dat ze niet goed genoeg zijn. Mijn buurvrouw geeft les op een middelbare school en als jongens succesvol zijn worden ze volgens haar vaak slim genoemd, terwijl succesvolle meisjes wordt verteld dat ze hard werken.”

Duits voorbeeld

Ook in de academische wereld is het voor vrouwen lastig om op hogere posities te komen, weet Kocer. “Veel vrouwen worden in een vroeger academisch stadium al gediskwalificeerd, dat heeft veel oorzaken maar onbewuste vooroordelen spelen daarin ook een rol.”

Ze stelt voor om een Duitse maatregel te introduceren. “Daar beginnen ze pas met de sollicitatiegesprekken als vijftig procent van de sollicitanten man en vijftig procent van de sollicitanten vrouw is. Als in de procedure een vrouw wordt afgewezen voor de positie moet degene die haar niet geschikt vindt, in twee A4’tjes beargumenteren waarom. Dit laat mensen nadenken over waarom ze niet willen dat een vrouw de functie krijgt.”

Op de leerstoelen voor vrouwen in Twente is, in tegenstelling tot die in Eindhoven, vooral positief gereageerd. De universiteit zegt niet alleen naar genderdiversiteit te kijken. “We willen een organisatie zijn waar mensen, ongeacht leeftijd, seksuele geaardheid of afkomst hun talent kunnen benutten.” Voor dat laatste is er geen specifiek beleid.

Zes maanden

De TU Eindhoven stelt het komende anderhalf jaar alle vacatures voor wetenschappelijk personeel alleen open voor vrouwelijke sollicitanten. Is er na zes maanden nog geen geschikte kandidaat gevonden, dan wordt pas verder gekeken. Naast sollicitatievoordeel, krijgen de vrouwen een ton voor onderzoek en een mentor toegewezen. De universiteit wil zo meer vrouwen aan zich binden, zodat er een betere balans komt tussen het aantal mannen en vrouwen in de vaste wetenschappelijke staf.

Lees ook:

TU stelt nieuwe vacatures wetenschapsbanen alleen open voor vrouwen

De TU Eindhoven stelt vacatures voor wetenschappelijk personeel uitsluitend open voor vrouwen. Het college van bestuur heeft dat laten weten aan alle medewerkers en studenten.