Tweede seizoen '13 Reasons Why' in de maak, ondanks internationale ophef
'13 Reasons Why', een Netflix-serie waarin een tiener zichzelf om het leven brengt, zou jongeren aanzetten tot kopieergedrag. Ondanks internationale ophef komen de makers met een tweede seizoen.
Welkom op je tape”, klinkt een eenzame vrouwenstem. “Hoe jij op een van deze cassettebandjes terechtkomt? Misschien heb je iets wreeds gedaan. Misschien heb je wel helemaal niets gedaan. Misschien had je wel iets moeten doen.”
Netflix-jongerenserie ‘13 Reasons Why’ start met het slot van het verhaal. De mooie, slimme en sarcastische Hannah Baker is dood. Niets kan de 17-jarige middelbare scholier nog tot leven wekken, in de eerste minuten wordt meteen duidelijk dat ze zich van het leven heeft beroofd.
Met zeven ingesproken cassettebandjes doet Baker, gespeeld door de relatief onbekende Australische actrice Katherine Langford, de dertien redenen voor haar zelfmoord uit de doeken. Door ze af te luisteren leert haar omgeving, onder wie de mensen die haar gekwetst hebben, dat ze onder meer seksueel is misbruikt en slachtoffer werd van slutshaming en cyberpesterijen.
De serie heeft wereldwijd heel wat stof doen opwaaien sinds het begin april in de bibliotheek van streamingdienst Netflix verscheen. Want hoewel Bakers verklaringen vanuit het graf de basis vormen van ’13 Reasons Why’, die gebaseerd is op de gelijknamige young-adultbestseller van Jay Asher uit 2007, eindigt de slotaflevering met de daad zelf.
In een scène die drie minuten lang doorgaat ziet de kijker hoe de tiener het bad vol laat lopen, oude kleren aantrekt, en kalm het water instapt. Eenmaal neergestreken snijdt Baker met een scheermesje haar polsen door. Dramatische muziek mist op de achtergrond, waardoor haar pijnkreten en zware ademhalen de huiskamer extra hard binnenkomen. Langzaam verdwijnt de kleur uit Bakers gezicht, haar bloed stroomt langs het witte porselein.
De expliciete beelden zijn volgens pedagogen, suïcide-experts en vele recensenten ongeschikt voor jongeren, een beïnvloedbare groep bij wie de serie razend populair is. De critici waarschuwen voor het Werther-effect, een meermaals wetenschappelijk bewezen theorie vernoemd naar Goethes roman Het lijden van de jonge Werther, die stelt dat voorbeeld in het geval van zelfmoord doet volgen.
Vanuit de overtuiging dat ’13 Reasons Why’ kopieergedrag uitlokt, geldt de hitserie op verschillende middelbare scholen in de Verenigde Staten als verboden onderwerp. In Nieuw-Zeeland, dat met twee zelfmoorden per week een van de hoogste suïcidecijfers onder jongeren ter wereld heeft, is voor de dertiendelige reeks zelfs een nieuwe kijkwijzer classificatie aangemaakt. Sinds eind vorige maand mogen tieners onder de achttien jaar de hitserie alleen bekijken onder begeleiding van een volwassene.
Ook in Nederland kreeg de show over het melodramatische tienerleven van Baker kritiek. Zo heeft 113 Zelfmoordpreventie contact gezocht met Netflix. De hulplijn vindt dat ‘13 Reasons Why’ de problematiek rond zelfdoding goed in kaart brengt, maar maakt zich zorgen over kwetsbare jongeren die rondlopen met depressieve gevoelens. De methodes om zichzelf van het leven te beroven, zouden beter buiten beeld hebben kunnen blijven.
Ondanks de internationale ophef blijven de makers van ’13 Reasons Why’ vierkant achter de afleveringen staan. Ze beamen dat de zelfmoordscène heftig is, maar stellen dat dat juist de bedoeling is. “Het moest pijnlijk zijn om naar te kijken', zegt schrijver Brian Yorkey. “Omdat we duidelijk wilden maken dat niets zelfmoord de moeite waard maakt.” Met de serie hoopt hij het taboe dat op groepsdruk, misbruik en suïcide rust te doorbreken.
Wel heeft Netflix vorige week extra waarschuwingen aan de serie toegevoegd. Waar kijkers eerder enkel voorafgaand aan de laatste twee afleveringen werden gewaarschuwd, verschijnen waarschuwingen voor ‘schokkende beelden’ nu voor ieder deel in beeld. Ook opende de streamingdienst een website waarop jongeren kunnen doorklikken naar hulpdiensten in hun land. Na de slotaflevering start bovendien ‘Beyond the Reasons’, een special waarin cast, crew en psychologen praten over suïcide.
Zondag bevestigden de makers van ‘13 Reasons Why’ de geruchten dat Netflix in 2018 met een tweede seizoen komt. Volgens Yorkey wordt daarin voortgeborduurd op Bakers verhaal.
