Turkse commissie beschrijft Susurluk-schandaal in 80 000 pagina's
Van onze redactie buitenland AMSTERDAM - Een Turkse commissie die het Susurluk-schandaal onderzoekt, heeft in een rapport van 80 000 pagina's vastgesteld dat de overheid gebruik heeft gemaakt van rechtse terroristen voor geheime operaties. Zetbazen in het oosten van Turkije, waar het leger vecht tegen Koerdische rebellen, mochten ongestoord wapens en drugs smokkelen.
Tegelijk heeft de openbare aanklager in Istanbul tegen oud-minister van binnenlandse zaken Mehmet Agar en de Koerdische parlementariër Sedat Bucak straffen geëist die kunnen oplopen tot 18 jaar. Beiden zijn partijgenoten van vice-premier Tansu Çiller, en speelden een hoofdrol in het Susurluk-schandaal, dat gaat over de verwevenheid van politici, mafiabazen, geheime diensten en hoge politiefunctionarissen.
De Turkse krant Hürriyet, die maandenlang dagelijks een tot twee pagina's aan het schandaal wijdde, maar daar in februari ineens mee ophield, keurde de nieuwste ontwikkelingen een bericht op de binnenpagina's waardig. Het schandaal barstte los op 3 november, toen bij het plaatsje Susurluk een Mercedes met 200 kilometer per uur op een vrachtwagen knalde. Een onwaarschijnlijk gezelschap zat in de auto: het hoofd van de politie-academie in Istanbul, een schoonheidskoningin, het Koerdische stamhoofd Sedat Bucak, samen met de door Interpol gezochte mafiabaas Abdullah Çatli. Alleen Bucak overleefde het ongeluk. Tegen hem is nu 18 jaar geëist, onder andere wegens drugsmokkel.
Bucak, een Koerdisch clanhoofd, speelde een hoofdrol binnen de organisatie van Koerdische dorpswachters, die het leger heeft ingesteld in de strijd tegen de Koerdische PKK. Bucak heeft tweeduizend strijders onder zich, die hij naar believen inzet.
Zowel de verongelukte top-agent als de gangster bleken in de jaren '70 lid te zijn geweest van de rechts-nationalistische Grijze Wolven, toentertijd verwikkeld in een oorlog met uiterst linkse organisaties. Een deel van de Grijze Wolven nam na de militaire coup van 1980 dienst bij de politie, anderen zetten een mafia-organisatie op poten. Ten tijde van het ongeluk in Susurluk was de nu aangeklaagde Agar minister van binnenlandse zaken. Het bleek dat hij aan Çatli een vals identiteitsbewijs had geleverd. Ook Agar komt uit kringen van de Grijze wolven. Later vond hij politiek onderdak binnen Çillers DYP-partij. Enige dagen na het ongeval trad Agar af. Kort daarvoor had een links weekblad een rapport gepubliceerd over de verwevenheid van mafia, Koerdische dorpswachters, politie en politici, het zogeheten Perincek-rapport. Pas na het ongeval in Susurluk kreeg het rapport aandacht, doordat de massakrant Hürriyet het publiceerde. Het rapport, waarschijnlijk afkomstig van de geheime dienst MIT, was vernietigend voor Çiller. Samen met haar man zou ze een organisatie hebben geleid, waarin ook vertakkingen van de verschillende geheime diensten en mafia's vertegenwoordigd waren. Ook de nu aangeklaagde Agar zou in de top van die organisatie zitten, die volgens het rapport kantoren had in Washington en Tel-Aviv. Gisteren was nog onduidelijk in hoeverre de commissie het Perincek-rapport ondersteunt of weerlegt.
De aandacht voor Susurluk is verbleekt door de recente moeilijkheden tussen het leger en de fundamentalistische premier Necmettin Erbakan, en recenter door de brandstichting bij Turkse families in Den Haag en in Krefeld. Veel Turken geloven dat de moeilijkheden tussen het leger en Erbakan zijn opgeklopt om de beerput van Susurluk af te dekken.
