'Turkije helpt rebellen actief'

BEIROET - Het begon met een telefoontje, in de nacht van 21 maart. Een bezorgde burger uit het Turkse Yayladagi belde naar het Syrische Kasab, net over de grens. Hij zei: 'Jullie dorp wordt aangevallen'. De Turkse grenswachten waren volgens hem vertrokken, de grens stond open en vrachtwagens vol Syrische rebellen zouden onderweg zijn.

In de kleine Armeense gemeenschap van Kasab ging het nieuws als een lopend vuurtje rond, al kon de bevolking de waarschuwing aanvankelijk niet geloven. De Syrische autoriteiten ontkenden de mogelijkheid; en bovendien: er was een afspraak: de Turken waren verantwoordelijk voor de grens. Maar om 5 uur 's ochtends begon de aanval, en rond 7 uur was de meerderheid van de 2000 bewoners gevlucht.

Het kan niet anders dan dat de Turkse autoriteiten Syrische rebellen toestonden om vanaf Turks grondgebied de Armeense enclave Kasab aan te vallen, verklaren meer dan tien ooggetuigen uit Kasab. Zij vertellen over Turkse grenspatrouilles die de dag voor de aanval spontaan verdwenen, en over twee dagen durende beschietingen - vanaf de Turks grens.

"Ik zag het inkomende vuur, waaronder mortieren, het kwam vanaf de Turkse grenspost", zegt Raffie (44), een boer uit Kasab, wiens huis 600 meter van de grens staat. Op donderdag, de dag voor de aanval, viel hem op dat de Turkse patrouilles, die hij normaal elke drie uur kon horen en zien, die dag niet verschenen. Een andere boer, James (56), dacht eerst nog dat de mannen die hij in vrachtwagens zag arriveren wegwerkers waren. Pas toen de bommen de volgende ochtend vanaf de grensposten begonnen te vallen, besefte hij dat het rebellen waren geweest. Inmiddels zijn beiden gevlucht naar het Libanese dorp Anjar. Raffie: "We vertrouwden de Turkse regering om de grens te bewaken en invallen te verhinderen."

Een Turkse rol in de aanval is een probleem; de Navo-bondgenoot herbergt Nederlandse soldaten en Patriotraketten, juist om de Syrische oorlog buiten de deur te houden. In Nederland hebben de ChristenUnie en het CDA vraagtekens gezet bij de wijsheid van die missie, als Turkije zich actief in het conflict mengt.

De topografie van het gebied ondersteunt de aantijgingen van de getuigen. Kasab en omliggende dorpen worden in het noorden en westen omsingeld door de Turkse grens. Ten zuiden ligt Latakia, waar de Syrische regering aan de macht is. De enige Syrische legerpost, ten zuid-oosten van Kasab, werd op de tweede dag van de aanval belegerd, ook vanaf de Turkse grens, aldus de bewoners. Daarna konden rebellen, vanaf Syrisch grondgebied, Kasab en de omliggende dorpen betreden.

"Er vlogen raketten vanaf de Turkse grens direct op de Syrische legerpost," zegt Hagop, een boer die met dertig anderen aanvankelijk achterbleef op een stuk land met uitzicht op het gebied. Zaterdagmiddag was er niets meer om voor te blijven, Kasab was van de rebellen, en ook Hagop is nu vluchteling in Libanon.

Videobeelden, online gezet door rebellen die meededen aan de aanval, tonen duidelijk hoe gewapende rebellen bij de grensovergang rondlopen. Het lijkt te gaan om de groepen Ahrar al Sham, Harikat Sham al Islamiyya en de aan al-Kaida gelieerde Jabhat al-Noesra.

Drie getuigen, onder wie Hagop, verdenken de Turken ervan zelfs actief te hebben meegevochten, zo precies waren de raketaanvallen de tweede dag. "Ze vielen preciezer, en het waren zwaardere raketten" aldus boer Raffie. De Syrische autoriteiten beschuldigden ten tijde van de aanval het Turkse leger van het vuren met tanks en artillerie vanaf Turks grondgebied. Een Syrisch vliegtuig werd er zondag 23 maart, toen de strijd al grotendeels was beslecht, door de Turken neergehaald, bevestigden beide kanten.

De rol van Turkije is extra wrang vanwege de geschiedenis; vandaag is het 99 jaar geleden dat de Armeens genocide begon, waarin meer dan 1 miljoen Armenen de dood vonden. Ook Raffie's grootouders vluchtten toen. Nu is hij zelf een vluchteling. "Turkije gedraagt zich net als honderd jaar geleden, toen ze ons deporteerden, bestolen en vermoorden," zegt hij bitter. "Een Turk blijft een Turk."

undefined