Trump ontkent speciaal aanklager Mueller te hebben willen ontslaan

The New York Times, die het nieuws naar buiten bracht, baseert zich op vier anonieme bronnen die van het voorval afweten. Jurist van het Witte Huis, Donald F. McGahn, zou het ministerie van Justitie moeten vragen om Mueller te ontslaan. Maar volgens de ingewijden liet hij Trump daarentegen weten dat Muellers ontslag catastrofale gevolgen zou hebben voor zijn presidentschap.

Trump wilde Mueller ontslaan nadat bekend werd dat de speciaal aanklager ook onderzoek doet naar de vraag of de president de rechtsgang zou hebben proberen te belemmeren. Trump stuurde eerder FBI-baas James Comey, die in eerste instantie het Rusland-onderzoek leidde, de laan uit.

Nadat het onderzoek zich ook op Trump richtte, voerde de president verschillende argumenten aan waarom Mueller ongeschikt zou zijn voor de klus. Zo zou hij met een van Trumps golfclubs waarvan hij lid was, een conflict hebben gehad over contributiebetalingen en vervolgens zijn lidmaatschap hebben opgezegd.

Ook kon Mueller niet onpartijdig zijn, omdat hij voor het advocatenkantoor heeft gewerkt dat ook Trumps schoonzoon Jared Kushner had verdedigd. Als laatste had Mueller een sollicitatiegesprek gevoerd om als directeur bij de FBI terug te keren, na het ontslag van Comey. Dat was een dag voordat hij in mei als speciaal aanklager werd aangesteld. Nadat Trump inbond zou de strategie zijn aangepast, waarbij de president juist meer samenwerking met Mueller wil. De Amerikaanse president zelf ontkent dat hij Mueller wilde ontslaan en noemt het verhaal 'fake news'.

Trump kijkt uit naar verhoor, meineedval dreigt

De spanning rond het Rusland-onderzoek van speciaal aanklager stijgt door de onthullingen verder. Trump gaf de dag voor de publicatie nog aan dat hij ‘ernaar uitkijkt’ onder ede te worden verhoord door speciale aanklager Mueller. Maar volgens zijn advocaat sprak de Amerikaanse president ‘in haast’. Republikeinse Congresleden zeggen met steeds meer vuur dat de FBI bezig is met een samenzwering.

Trumps advocaten willen dat Trump zo kort mogelijk wordt verhoord en veel vragen schriftelijk mag beantwoorden, zodat hij zichzelf niet met ondoordachte uitspraken in problemen brengt. Ook zijn vrienden waarschuwen hem, in optredens op de rechtse zender Fox News waar Trump vaak naar kijkt, dat hij in een ‘meineedval’ dreigt te trappen. Liegen tegen de aanklager is strafbaar.

Trump deed zijn uitspraak woensdag, kort voordat hij vertrok naar Davos om het World Economic Forum bij te wonen, in een informeel gesprek met journalisten. Die vroegen hem naar berichten dat het verhoor door Mueller binnen een paar weken zal plaatsvinden.

Mueller wil Trump vragen stellen over het ontslag van zijn adviseur nationale veiligheid Michael Flynn, die zou hebben gelogen over zijn contacten met Russen, en het ontslag van directeur James Comey van de FBI, onder wie het onderzoek naar de Rusland-connectie viel.

Dat duidt erop dat het onderdeel ‘belemmering van de rechtsgang’ van het onderzoek in een eindfase is beland. Doorgaans worden in dat soort onderzoeken eerst de minder belangrijke spelers verhoord en onder druk gezet om informatie te geven over betrokkenen die belangrijker zijn. Van minstens twee voormalige medewerkers van Trump, Michael Flynn en buitenland-adviseur George Papadopoulos, is bekend dat ze Mueller bij zijn onderzoek zijn gaan helpen.

Zelfs als Mueller op dit onderdeel binnenkort tot een conclusie komt zou hij nog maanden kunnen speuren naar informatie over de Rusland-connectie, en over mogelijke misstappen van Trump in zijn contacten met Rusland voordat hij de politiek in ging.

Objectief

Maar is dat een objectief justitieel onderzoek of een heksenjacht? Republikeinse Congresleden zeggen over schokkende aanwijzingen te beschikken dat de FBI regels schond in zijn ijver Trump te pakken te krijgen.

Maar vanwege de manier waarop die aanwijzingen verkregen zijn, is het memorandum waarin ze zijn samengevat niet openbaar. Dat leidt tot een schimmige discussie: Republikeinen uiten verwijten die ze niet hard kunnen maken; Democraten noemen het broddelwerk, dat alleen als zodanig herkenbaar is als je nog veel geheimere achtergrondinformatie hebt. Ze hebben een tegenmemorandum geschreven, dat ook geheim is.

Ondertussen heeft het ministerie van justitie, waar de FBI onder valt, gewaarschuwd dat het ‘onverantwoord’ zou zijn het Republikeinse stuk openbaar te maken - hoewel ook dat ministerie de inhoud ervan niet kent. Wel bekend is ondertussen de sms-correspondentie van een jurist en een agent van de FBI, die enige tijd bij het onderzoek betrokken waren.

De twee hadden een verhouding en wisselden daarom berichten uit met hun zakelijke telefoons, zodat die in officiële archieven terechtkwamen. Er blijkt een diepe minachting uit voor Trump. Aanleiding voor een onderzoek, zeggen de Republikeinen.

Helemaal verdacht vonden ze het, dat in één sms sprake was van een ‘geheim genootschap’ en dat de FBI een deel van de berichten niet kon vinden. Maar donderdagavond waren er alweer een aantal terecht. En dat genootschap lijkt, kijkend naar de context, een verwijzing met kantoorhumor naar een bezoek aan het café.

Rutte over Trump

Premier Mark Rutte beoordeelt Trump op zijn daden. “We zijn het natuurlijk niet altijd met hem eens, maar we waren het ook niet altijd eens met zijn voorganger Obama”, aldus Rutte. “Als we zien wat hij allemaal doet, kunnen we hem voor een groot deel steunen”, zegt de premier. Hij maakte donderdag in het Zwitserse Davos de balans op van het eerste jaar Trump in een interview met Bloomberg. In Davos vindt een grote internationale bijeenkomst plaats, het jaarlijkse World Economic Forum.

Twee weken geleden noemde Trump het nog onwaarschijnlijk dat hij zich zal laten ondervragen door Robert Mueller.
Lees ook de analyse van Amerika-correspondent Bas den Hond van het boek Fire and Fury terug, wat een ontluisterend beeld schetst van de Amerikaanse president. "Telkens even die schok: dit is geen fictie."

Alle recente berichtgeving over Donald Trump vindt u in ons dossier.