Traplopen is voor een op de drie ouderen een probleem
Ouderen die zelfstandig thuis wonen hebben het relatief vaak goed voor elkaar. Toch heeft een op de drie zelfstandig wonende ouderen grote moeite met handelingen in en om het huis. Dan gaat het met name om zwaar huishoudelijk werk, maar ook om traplopen of telefoneren, bleek dinsdag uit de gezondheidsenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De senioren in Nederland worden steeds ouder, en krijgen gemiddeld gezien steeds later last van beperkingen. Dat weegt door in het aantal mensen dat nog zelfstandig woont, een trend die door de overheid erg wordt gestimuleerd. Woonde in 1995 nog 17 procent van de 75-plussers in een zorginstelling, dat aantal was vorig jaar gedaald tot 10 procent.
Daarom is het opvallend dat vier op de tien 75-plussers grote moeite hebben met het zwaardere huishoudelijke werk, zoals bijvoorbeeld het schoonmaken van het toilet. Van de groep 65- tot 74-jarigen geldt dat voor een op de vijf ouderen.
Ook traplopen wordt steeds minder eenvoudig. Een kwart van de 75-plussers geeft aan de trap niet eenvoudig meer op te komen. Voor de groep 65-plussers is een op de tien ouderen niet kwiek genoeg om de treden te beklimmen.
In het onderzoek geven de ouderen ook aan andere problemen te hebben met een ADL, een Algemene Dagelijkse Levensverrichting. Een op de twintig 65-plussers heeft moeite met het innemen van medicijnen, een op de honderd met telefoneren. Vrouwen hebben iets meer last van beperkingen dan mannen. Overigens voelt een op de vijf ouderen met een beperking zich nog gezond.
Wat voor beeld geven de cijfers van het CBS? Volgens de Nijmeegse hoogleraar geriatrie Marcel Olde Rikkert is het belangrijk om te weten dat een deel van de ouderen kwetsbaar is. "Er moet nog beter worden ingespeeld op het langzaam optreden van beperkingen bij ouderen. Zelf ouderen stimuleren is noodzaak. Is iemand bang de trap op te gaan, dan is het goed om de huisarts in te schakelen voor een onderzoek naar flexibiliteit. Alleen iemand screenen op basis van hoge leeftijd is weggegooid geld."
Toch is Olde Rikkert voorzichtig met conclusies op basis van de cijfers. "Er werden in de vragenlijst van het CBS maar een paar items benoemd. Bijvoorbeeld over traplopen: aan ouderen werd gevraagd of ze problemen ervaren bij het traplopen. Maar er zit verschil tussen wat ouderen zeggen dat ze kunnen, en wat ze daadwerkelijk willen. Hoe en of ouderen traplopen, dat weten we niet."
CBS
Voor de Gezondheidsenquête van het CBS worden ouderen ondervraagd over algemene dagelijkse handelingen. De ouderen worden opgedeeld in twee groepen. Een van mensen tussen de 65-74 jaar, en een groep van 75-plussers. Het CBS probeert met het onderzoek beperkingen in kaart te brenen die het gevolg zijn van gezondheidsproblemen.
Bovendien hoeft een functiebeperking niet verontrustend te zijn, aldus Olde Rikkert. "Iemand die op zijn veertigste een beroerte heeft gehad, kan zich daar nu heel goed op aanpassen. We zien dat over een langere tijd het gemiddelde functioneren van ouderen beter wordt. Met één ADL-probleem kan je echt nog wel goed thuis wonen."
Volgens Olde Rikkert is het wel goed dat het CBS de gegevens over ouderen af en toe ververst, zeker omdat de overheid sterk stuurt nu de thuiszorg wordt overgeheveld naar de gemeenten.
Geen problemen
Overigens woont een groot gedeelte van de ouderen wel zonder problemen thuis. Bij de groep tussen 65 en 74 jaar ervaren vier op de vijf mensen geen beperkingen bij de alledaagse handelingen. 95 procent van die groep woont nog thuis. Dat zijn ongeveer 2,8 miljoen mensen.
