Toulouse, de roze stad
Toulouse is Frans met een Spaanse slag, cassoulet en tapas. Een stad van pasteltinten - roze en blauw - waar rugbysupporters de overwinning vieren met pure poëzie.
De roze stad, ville rose, wordt Toulouse genoemd en meteen is duidelijk waarom. De alom tegenwoordige rode baksteen geeft een geheel eigen karakter aan het centrum en wordt ook daarbuiten nog veel gebruikt.
De kleur is nu een reden voor trots, maar werd in vroeger tijden ordinair gevonden. Wie het kon betalen, verving het slijk uit de rivier de Garonne waar de stenen van werden gebakken zoveel mogelijk door meer solide bouwmateriaal uit de Pyreneeën.
Dat deden bijvoorbeeld de handelaren in wede, de kruisbloem waaruit een blauwe kleurstof werd gewonnen. Deze 'pastel' was de brandstof voor een periode van grote bloei nadat de hoofdstad van de Languedoc grotendeels was verwoest door een brand in 1463. De pigmentballetjes die je krijgt als je de gemalen, verrotte blaadjes van de Isatis tinctoria kneedt en droogt, werden cocagnes genoemd. Vandaar de naam 'pays de cocagne', land van kokanje - luilekkerland.
De handelaren waren de lokale vertegenwoordigers van de burgerij die in die in de Renaissance overal in Europa opkwam. Ze gedroegen zich als ware nouveaux riches: hun stadskasteeltjes hadden vaak enigszins grof uitgevallen torens die geen andere functie hadden dan hoger te reiken dan die van de buurman. Daarbij aasden ze op een plaats tussen de leden van het stadsbestuur, de Capitouls. Die gingen, tot de Franse Revolutie van 1789 een einde maakte aan hun privileges, gehuld in zwart-rode mantels, nu de clubkleuren van rugbyclub Stade Toulousain.
Aan de pastelcultuur kwam een einde toen vanuit Amerika het goedkopere indigo werd ingevoerd, een vroeg voorbeeld van globalisering. Antwerpen nam het van Toulouse over.
De laatste tijd beleeft de pastel een opleving als biologisch alternatief voor synthetische kleurstof. In de Gers, een naburig departement, wordt weer wede verbouwd. De kozijnen van het stadhuis op de Place du Capitole, een juweel uit de 18de eeuw, zijn sinds enkele jaren ook weer hemelsblauw.
Tegenwoordig moet de vierde stad van Frankrijk (439.553 inwoners) het hebben van de Airbusvliegtuigen die hier worden gemaakt. Op cultureel gebied heeft de stad veel te bieden; hoogtepunten zijn de Romaanse basiliek St-Sernin, de kathedraal St.Etienne, het Musée des Augustins (gevestigd in een gotisch klooster) en de Place du Capitole.
Wat bijzonder bijdraagt aan de charme is dat de stad Frans met een Spaanse slag is. Tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) ving Toulouse tienduizenden vluchtelingen op. In 2009 vond een emotionele herdenking plaats van de Retirada, de exodus van 450.000 Republikeinse Spanjaarden in 1939. Ze belandden in geïmproviseerde kampen zonder wat voor voorziening dan ook. Voor het voormalige kantoor van de Spaanse vakbond UGT en socialistische partij PSOE in de Rue du Taur, werd een plaquette onthuld die aan dat de Retirada herinnert.
Het is te zien, het is te voelen, L'Espagne pousse sa corne, zeggen ze in Toulouse, letterlijk: Spanje laat zijn horens zien. Spaans is de tweede taal, overal kan je tapas eten en de drukte 's avonds op de grote pleinen - zoals de magnifieke Place St-Georges - doet denken aan die in Sevilla of Barcelona. Voor wie met de auto op weg is naar die laatste stad: maak eens een tussenstop in Toulouse.
Naar Toulouse met de trein: Stap in de Thalys (www.nshispeed.nl) naar Parijs, vanaf Amsterdam of Rotterdam. Op het Gare du Nord metrolijn 4 naar halte Montparnasse-Bienvenüe. Borden 'Grandes Lignes' volgen. Op het Gare de Montparnasse vertrekken meerdere TGV's per dag naar Toulouse, reserveer op www.sncf.com.
De huizen van de pastelhandelaren zijn meestal niet toegankelijk. Alleen het mooiste voorbeeld, het hôtel d'Assézat aan de Place d'Assézat. Daar is ook de collectie Bemberg ondergebracht (o.a schilderijen van Canaletto, Cranach, Matisse en Picasso). Vraag het bij de VVV in het torentje achter het stadhuis op de Place du Capitole.
Er zijn twee winkels met waarvoor pastel is gebruikt (kleding en cosmetica). Het is wel erg duur. Violette et pastel, 10 rue St. Pantaléon, La Fleurée de pastel, 20 rue de la Bourse.
De markt Victor Hugo is gevestigd aan de Place Victor Hugo.
Informatie
Voor een rondleiding door het rugbystadion: bus lijn 16, halte Ernest-Wallon. Rondleiding kost 9 euro, kinderen 4 euro.
undefined
