Topman van Danske Bank stapt per direct op na witwasschandaal

De topman van de door een witwasschandaal geplaagde Danske Bank stapt alsnog op. Thomas Borgen had eerder al aangekondigd te zullen vertrekken zodra er een opvolger voor hem gevonden was, maar ruimt nu per direct het veld. Ook de hoogste juridisch adviseur bij Danske Bank, Flemming Pristed, legt zijn functie neer bij de bank.

Danske Bank moest onlangs erkennen dat er jarenlang nauwelijks controle plaatsvond op transacties die liepen via het kantoor in Estland. Tussen 2007 en 2015 maakten duizenden buitenlandse klanten gebruik van dat bankkantoor om geld doorheen te sluizen. In een recent onderzoek concludeerde Danske Bank dat er maar liefst 200 miljard euro aan transacties had plaatsgevonden in de betreffende periode, waarvan het grootste deel achteraf als ‘verdacht’ wordt aangemerkt.

Borgen was tussen 2009 en 2012 de baas van het bankkantoor in Estland. Hoewel het een relatief klein ­onderdeel is van Danske Bank, waren de activiteiten in Estland jarenlang goed voor meer dan 10 procent van de winst van de totale bank. Ondanks meerdere en herhaaldelijke signalen dat er op grote schaal via het kantoor werd witgewassen, greep Danske Bank niet in, bleek twee weken geleden toen de bank zijn eigen onderzoek publiceerde.

Aandeelhouders

Verschillende aandeelhouders lieten meteen al weten niet te begrijpen waarom Borgen niet per direct ­opstapte. De Britse aandeelhouder Hermes dringt er bij de bank op aan hooggeplaatste managers te laten vervolgen, zoals eerder gebeurde bij Siemens. Dat bedrijf klaagde eigen werknemers aan toen bekend werd dat het betrokken was bij een grootschalig omkopingsschandaal.

Toezichthouders in verschillende landen hebben inmiddels aangekondigd een eigen onderzoek te beginnen naar de zaak. Zo zijn de Britten ­benieuwd hoe het kan dat duizenden in het Verenigd Koninkrijk opgerichte bedrijven zijn gebruikt om geld wit te wassen, waarvan miljarden afkomstig uit Rusland. De Russische centrale bank trok in 2009 al aan de bel bij Danske Bank vanwege vermoedens van witwassen. Ook de Zwitserse en Amerikaanse justitie overwegen juridische actie tegen Danske Bank.

Schikking van ING

In de Tweede Kamer heeft de SP Kamervragen gesteld aan minister Hoekstra van financiën over de zaak. Mahir Alkaya en Renske Leijten willen onder andere weten of het toezicht in Nederland verschilt van dat in Denemarken. Zij wijzen op de recente schikking van ING, dat eveneens ­jarenlang signalen van witwassen ­negeerde. Bij die bank is niet bekend gemaakt om hoeveel geld het gaat. ­Alkaya en Leijten vragen Hoekstra daar nu alsnog op in te gaan.

Een ander verschil is dat het bij ING niet gaat om een buitenlands bijkantoor, maar dat ING Nederland zelf volstrekt onvoldoende controle uitoefende op zijn klanten en hun transacties. Bij Danske Bank zou mogelijk de Deense toezichthouder niet bevoegd zijn omdat de transacties in Estland niet via de Deense IT-systemen liepen.

In reactie op de schikking van ING, waarmee verdere vervolging is afgekocht, liet toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) vorige week ­weten dat meerdere banken in Nederland al langere tijd niet voldoen aan de wettelijke vereisten om witwassen ­tegen te gaan. Alkaya en Leijten vragen Hoekstra nu hoe het kan dat dit pas aan het licht kwam na de bekendmaking van de schikking met ING. Zij vragen zich af of Hoekstra dit ­anders wel te weten was gekomen.

Lees ook: Criminelen konden ongestoord bankieren bij ING

ING heeft in september een schikking van 775 miljoen euro getroffen met het Openbaar Ministerie. De leiding van de grootste bank van Nederland heeft jarenlang signalen van witwassen genegeerd.