De vraag van Monic
Toch maar betalen voor een donornier?
Het menselijk lichaam zit in zekere zin best luxe in elkaar. Niet elk onderdeel is altijd hard nodig. Mannentepels, de blindedarm, we kunnen ook best zonder. Zo is ook prima te leven met een enkele nier. Toch zijn er te weinig nierdonoren. Wel is er handel in donornieren dankzij mindervermogende nierdonoren in vooral Pakistan, India en China. Die handel is illegaal.
Naar schatting is jaarlijks wereldwijd 10 procent van de orgaandonaties betaald. Een wereldwijd verbod houdt dit niet tegen. Vandaar dat steeds weer de roep klinkt om toch tot een vorm van regulering te komen met een soort vergoeding. De vergelijking met prostitutie wordt daarbij niet expliciet gemaakt, maar ligt wel voor de hand. Liever iets toestaan en dus reguleren en een vorm van bescherming bieden, dan een verbod dat toch al kwetsbare mensen een prooi laat zijn van handelaren. Want nierdonoren krijgen tragisch genoeg niet eens altijd betaald voor het afstaan van dit orgaan.
Gratis ziektekostenverzekering
Het voorstel voor betaling klinkt op zichzelf niet onredelijk. Het heeft ook serieuze pleitbezorgers. In een proefschrift deed criminoloog en jurist Frederike Ambagtsheer deze zomer de aanbeveling om toch te experimenteren met een vergoeding voor nierdonatie. Ze noemt als voorbeeld een gratis ziektekostenverzekering. Ook Corinne Dettmeijer, Nationaal Rapporteur Mensenhandel, riep al eens op om toch nog eens te kijken naar het verbod op financiële beloning voor nierdonatie. In de wetenschap is er dus ruimte voor een gedeeltelijke opheffing van het verbod. Maar het is tot nu toe alleen theorie.
Ik probeer het te vertalen naar de praktijk. Stel, een van mijn kinderen staat een nier af voor een onbekende, en ontvangt daarvoor levenslang gratis een ziektekostenverzekering. Is dat dan hetzelfde als wanneer datzelfde kind een nier afstaat voor een bekende, zonder vergoeding? Of aan een onbekende, ook om niet? Het voelt anders, wat mij betreft. Die vergoeding zit me niet lekker.
En wanneer dat kind een nier nodig zou hebben, en ook zou krijgen, en ik zou weten dat de donor bij leven een nier heeft afgestaan en in ruil daarvoor levenslang een ziektekostenverzekering krijgt, zou ik daar dan bezwaar tegen hebben? Eerlijk gezegd niet. Ik zou zeggen, enorm bedankt en natuurlijk hoort daar iets tegenover te staan.
Pakistan of Pieterburen
Dan zou ik mezelf wel de vraag stellen of het dan uitmaakt of de donor uit Pakistan komt of uit, noem maar wat, Pieterburen. Mijn voorkeur zou uitgaan naar Pieterburen. Ik zou dan het idee hebben dat de controle en de zekerheid van betaling aan de donor beter geregeld zijn dan in Pakistan.
Het blijft een lastige kwestie. Uit mijn eigen omgeving ken ik het niet, maar ik weet dat er een paar honderd nierpatiënten in Nederland met smart wachten op een donornier.
Misschien heeft u wel ervaring met deze kwestie. Misschien heeft u met mij meegedacht. Ik ben erg benieuwd naar uw overwegingen.
Hoe staat u tegenover een financiële vergoeding voor nierdonatie bij leven?
Stuur uw reactie van circa 150 woorden uiterlijk dinsdag 12 uur naar lezers@trouw.nl, voorzien van naam en adres. Een keuze uit de antwoorden verschijnt woensdag.
