Genezing coronavirus
Tien procent ex-coronapatiënten na maanden nog uitgeput
Het gros van de coronapatiënten komt erbovenop, maar een kleine groep is al een halfjaar moe. Ook als zij niet in het ziekenhuis lagen. Waar komt dit vandaan?
Extreme vermoeidheid, benauwdheid, een slechte concentratie of zelfs moeite met praten. Zo’n een op de tien ex-coronapatiënten is maanden later nog steeds uitgeput, zegt Jako Burgers, huisarts en bijzonder hoogleraar huisartsgeneeskunde bij het Nederlands Huisartsen Genootschap. Bij elkaar gaat het om minstens 20.000 Nederlanders. Waarschijnlijk is de groep nog groter, maar stapt slechts een deel met zijn klachten naar de huisarts, aldus Burgers.
Hoeveel Nederlanders in totaal zijn besmet en ziek zijn geworden, is niet bekend. Wel zijn er schattingen. Volgens het RIVM zijn er tot nu toe in totaal ruim 64.000 Nederlanders positief getest op corona. Omdat zeker in de eerste maanden nauwelijks is getest, is het aantal zieken volgens Burgers vermoedelijk tweemaal zo hoog. Niet iedereen wordt ziek, en een deel ontwikkelt slechts lichte klachten. Onderzoek naar antistoffen levert een schatting op dat ruim een miljoen Nederlanders de afgelopen maanden zijn besmet.
De kwakkelende ex-coronapatiënten lagen lang niet altijd in het ziekenhuis. Sterker nog, zij zijn veelal jong en fit. Vaak is niet longschade maar een hartontsteking daarbij de boosdoener.
Moeite met praten
“Het is een terugkerend patroon”, zegt Gertjan Beens, bestuursvoorzitter van bedrijfsartsenkoepel NVAB en bedrijfsarts in Enschede. Diverse bedrijfsartsen kloppen ermee aan bij de vereniging. Zelf behandelt hij tientallen patiënten die milde corona hadden, maar nu al een halfjaar met vermoeidheidsklachten worstelen. “Het virus is al uit hun lijf, maar zij kunnen nog steeds niet op het werk functioneren. Een halve werkdag is voor hen al te veel.”
Alledaagse activiteiten kosten deze mensen opeens bakken met energie, zegt Burgers. Momenteel wordt er onder meer door het UMC Utrecht en Radboudumc in Nijmegen onderzoek gedaan naar restklachten na Covid-19. “Mensen die normaal twee keer per week hardlopen, komen amper de trap op zonder buiten adem te raken. Van de supermarkt komen zij uitgeput terug. Sommigen hebben zelfs moeite met praten, want ook dat kost energie.”
De ex-corona-zieken zijn niet alleen kortademig en snel moe, ook mentaal zitten zij in de knoop. Zo hebben zij moeite zich te concentreren en een slecht geheugen, aldus Burgers. Daarnaast zijn ze somber en angstig. “Mensen vragen mij wanhopig of ze ooit nog wel beter worden. Het mes snijdt aan twee kanten: als je maandenlang futloos blijft, wordt je daar ook moedeloos van.”
Gezonde jonge mensen
Het opvallende is dat het meestal geen ouderen of kwetsbaren betreft, vertelt de huisarts, maar gezonde jonge mensen van twintig, dertig of veertig. “Die denken: het is een griepje, dat gaat wel weer over.”
Dat milde coronagevallen zo lang last houden, kan meerdere oorzaken hebben. Een deel heeft blijvende littekens op de longen als gevolg van een longontsteking, legt longarts Eric van Thiel van het Albert Schweitzer Ziekenhuis uit. Dit verklaart waarom zij snel buiten adem of vermoeid raken. “Maar we zien ook steeds meer mensen van wie de longen helemaal in orde zijn. Die blijken dan vaak een ontstoken hartspier te hebben.”
Een recent onderzoek door het academisch ziekenhuis van Frankfurt vond hier ook aanwijzingen voor. Van honderd ex-coronapatiënten bleek de grote meerderheid nog te kampen met een hartontsteking. Daarvan was het gros niet in het ziekenhuis opgenomen geweest. Ook in het lopende onderzoek van Nederlandse ziekenhuizen blijkt het hart een mogelijke boosdoener.
Hartlittekens
Van Thiel: “Het virus is meer dan een longziekte, het dringt je hele systeem binnen – ook het hart. Daar kun je een ontsteking krijgen. Een kleinere groep kan hier ook hartlittekens aan overhouden. Dat is heel ingrijpend: zij zullen kortademig blijven.”
Toch knappen de meeste mensen gewoon op na corona, zegt Burgers: “Met negen van de tien gaat het gewoon weer goed, het is een minderheid die last houdt.” Of die laatste groep volledig herstelt, durft Burgers niet met zekerheid te zeggen. “Maar dat is wel zeer waarschijnlijk. Bij mijn patiënten zie ik dat de lijn heel langzaam omhoog kruipt. Maar daar is wel veel tijd en geduld voor nodig.”
Lees ook:
Ook na milde Covid houden mensen lang klachten: van de hond uitlaten moeten ze een dag bijkomen
Dat Covid-19 toch anders is dan een griep, merken uitgeziekte patiënten als zij hun leven weer willen oppakken. Ook patiënten die thuis uitzieken, zijn soms nog maandenlang aangedaan. Onder meer door psychische problemen.
Moe en lusteloos? De corona-burn-out ligt op de loer
De coronacrisis put mentaal uit, zeggen neuropsychologen. Wacht ons een toestroom van corona-burn-outs?
