Tien indrukken na de achtste finales

1. Lopen, lopen, lopen
Het was natuurlijk voornamelijk een gevoel geweest, dat het met de 35-jarige Italiaanse strateeg Andrea Pirlo niet meer kon op het hoogste podium. Dat het nog altijd mooi was om hem de bal fijnzinnig te zien beroeren, maar dat hij zich in het tegenwoordige dynamo-voetbal nog maar over een bar klein gedeelte van het veld voortbewoog.

Het was een gevoel, en uit eerbied zei je het niet al te hard. Maar in de achtste finales, waarin de bedaarde kunstenaar op het middenveld er zelf al niet meer bij mocht zijn, werd het gestaafd. De Duitse doelman Manuel Neuer trok tegen Algerije nogal de aandacht. Zijn verdediging lag herhaaldelijk open, en daar kwam hij dan weer met ferme passen uit zijn doel gerend om een Algerijnse uitbraak al trappend en glijdend in de kiem te smoren. Hij was doelman en Ausputzer tegelijk - vliegende keep, zoals we dat vroeger op het veldje noemden.

Het voetbal van nu zou het voetbal van nu niet zijn, als al zijn escapades niet onmiddellijk in de computer waren verwerkt. Van zijn vijftig balconctacten - vijftig, voor een keeper; zegt natuurlijk ook iets over de Duitse verdediging - had hij er zeventien buiten het strafschopgebied. En, de finale klap voor de liefhebbers: de keeper van Duitsland had meer gelopen dan Pirlo in diens afsluitende, en zo belangrijke groepsduel met Uruguay.

2. Maradona zit nog stevig op zijn troon
Bijna was het pleit al beslecht, en de heftigste aller voetbalkroegdiscussies voorgoed verstomd. Lionel Messi, die wereldkampioen moet worden om Diego Maradona ook in de beleving van de oudere generaties te overtreffen, wankelde met Argentinië al in de tweede ronde.

Maradona zit nog stevig op zijn troon, voelt hij ook zelf. "Het lijkt wel alsof sommige spelers nog helemaal niet aan het WK begonnen zijn", is zijn indruk van Argentinië. "Als dat niet verandert, moeten we met het ergste rekening houden. Het is te voorspelbaar, en er zit geen beweging in de voorhoede."

3. Je moet fit zijn voor Duracell-voetbal
Het was heet geweest in Fortaleza, op het midden van de Braziliaanse dag. "Alsof je in een sauna stapte", zei Robin van Persie, enkele dagen na de sensationele ontsnapping tegen Mexico (2-1). Hij wilde de warmte niet als excuus aanvoeren voor zijn spel, zei hij er meteen bij. Het begon mooi voor hem in Brazilië, met zijn prachtige kopballob tegen Spanje, maar het vervolg was vrij moeizaam. Hij is nog kort geleden geblesseerd geweest, en sindsdien heeft hij nog steeds geen hele wedstrijd gespeeld.

Dat is niet voor niets. Al ver voor het WK hamerde bondscoach Louis van Gaal op het belang van fitheid, in het veeleisende voetbal in het algemeen en meer in het bijzonder in de hier en daar zware klimatologische omstandigheden in Brazilië. Inmiddels kunnen we stellen dat de vrees niet is uitgekomen van Gary Lineker dat na de alleraardigste groepsfase behoedzaamheid de overhand zou krijgen. Ook in de achtste finales gingen de meeste ploegen, over en weer, als de brandweer. "Ze gaan hier echt allemaal tot het gaatje", zei Van Persie.

Het kan geen toeval zijn dat Dirk Kuijt, lang geleden al met de bijnaam Duracell-Dirk getooid, juist in deze omstandigheden is teruggekeerd in Oranje. Een opvallende statistiek nog: elf van de achttien doelpunten in de achtste finales werden na de 88ste minuut gemaakt.

4. Er wordt goed gewisseld
Louis van Gaal is niet de enige met een gouden hand van wisselen. In Brazilië werden al 28 doelpunten gemaakt door invallers, onder wie op de slotdag van de tweede ronde de Belg Lukaku en de Amerikaan Green. Zestien van die treffers waren bepalend voor de eindstand. Memphis Depay is de enige invaller die al tweemaal scoorde en ook in een ander ranglijstje in dit bestek voert Oranje de boventoon. Met zijn Belgische collega Marc Wilmots zette Van Gaal de meeste succesvolle invallers in: vier.

5. Geen opgeschudde mondiale verhoudingen
In een opwindend toernooi als dit lijken gauw de gekste dingen te gebeuren. Maar kijk naar de resultaten in de achtste finales en constateer dat alles, zoals vrijwel altijd, zo'n beetje weer op z'n pootjes terechtkomt. Goed, Costa Rica is een vreemde eend in de bijt. Maar in alle acht wedstrijden triomfeerde de nummer één van de voorgaande groepsfase en met vier Europese ploegen en vier vertegenwoordigers van Amerikaanse inslag is er sprake van een evenwicht, waarin zich een eventueel (bijvoorbeeld klimatologisch) voordeel van het ene continent ten opzichte van het andere nog niet aftekent.

6. Statistieken: vier spelers zijn beter dan Robben
Het blijft een probaat middel om de beide beentjes op de grond te kunnen houden, de zogenoemde Castrol-index van de Fifa. In het op de meest uiteenlopende statistieken gebaseerde spelersklassement van de wereldvoetbalbond Fifa blijkt Arjen Robben, ons alom geprezen en gevreesde wapen, na de achtste finales te zijn gezakt van de derde naar nota bene de vijfde plaats.

Moest hij na de groepsfase de Fransman Benzema en Robin van Persie voor zich dulden, nu gaan de Colombiaan Rodriguez, de Kroaat Perisic, de Braziliaan Luiz en (nog steeds) Benzema hem voor. Doordat Van Persie is weggevallen, maakt Robben wel deel uit van het toernooi-elftal tot dusverre. Dat ziet er nu als volgt uit: Enyeama (Nigeria); Luiz (Brazilië), Van Buyten (België), Thiago Silva (Brazilië), Sakho (Frankrijk); Rodriguez (Colombia), Perisic (Kroatië), Shaqiri (Zwitserland), Lahm (Duitsland); Benzema (Frankrijk), Robben (Nederland).

7. De revelatie heet Daley Blind
Het oog van de meester ziet andere dingen. Geïnterviewd door de Engelse krant The Guardian, besteedt de Braziliaanse voetballegende Zico uiteraard enige woorden aan Robben. "Probeer hem maar eens te pakken, als hij er zin in heeft", zegt Zico.

Maar de wondermiddenvelder van weleer, die onlangs een training van Oranje op het complex van zijn club Flamengo bezocht, is iets anders eigenlijk meer opgevallen. Heel brutaal geredeneerd, zou je kunnen zeggen dat hij iets van zichzelf, zijn specialiteit van vroeger, heeft teruggezien in, werkelijk waar, Daley Blind. "Ik ben zeer onder de indruk van zijn traptechniek", zegt Zico, die Blind voorlopig op zijn favoriete middenveld posteert met de Braziliaan Gustavo en de Colombiaan Rodriguez, volgens de cijfers en het gevoel vooralsnog de beste speler van het toernooi.

"Het was Blinds techniek die Nederland terugbracht in de wedstrijd tegen Spanje", oordeelt Zico. "Het was Blind die de fantastische pass afleverde waaruit Van Persie koppend scoorde. De beauty van dit doelpunt zat in de schoonheid van de pass."

Was getekend Aldus Arthur Antunes Coimbra, een van de mooiste voetballers ooit - over Daley Blind, speler uit de Nederlandse eredivisie.

8. Ach, Afrika
Van Afrika weten we nu nog dat er bij Ghana werd gevochten en geruzied om geld en dat Kameroen de verdenking van matchfixing en nota bene een onderzoek van zijn eigen voetbalbond over zich afriep. Gauw zullen we ook dat niet meer weten.

Middenvelder Touré van Ivoorkust maakte zich nog druk over strafschoppen die wel en niet waren gegeven - en dat allemaal onterecht natuurlijk. "Niemand maakt zich druk over de uitschakeling van Ivoorkust, omdat we Afrikanen zijn", mokte de lemen reus op het middenveld. "Natuurlijk kan het niemand wat schelen: ach, het is maar Afrika."

Ja, zo is het ongeveer wel.

9. Een WK van het volk
Het was al aangekondigd als het WK van het volk (Copa do Povo) en in São Paulo is het van de grond gekomen. In de nabijheid van de Arena de São Paulo, niet het enige stadion dat in Brazilië aan de boorden van de favela's staat te glinsteren, hebben duizenden daklozen zich verenigd en met hun tentjes uit protest een groot terrein bezet. Zij zullen niet naar het voetbal kijken.

"Wij staan achter de Braziliaanse spelers en hopen dat ze het WK winnen", liet de Organisatie van dakloze arbeiders weten. "Maar wij gaan niet akkoord met de vele miljoenen die voor het WK zijn uitgegeven."

Het voetbal kan nog steeds niet alle protest smoren - en dat is goed.

10. Oranje zit Kuipers in de weg
Wie maakte het grapje vooraf niet? Natuurlijk zou Nederland in de WK-finale staan: Björn Kuipers zou 'm fluiten. Hij heeft op dit WK inmiddels drie wedstrijden soeverein geleid, en toch zou het gedachte slotstuk hem wel eens door de neus geboord kunnen worden - uitgerekend door een team, Oranje, waarvoor vooraf niemand een stuiver gaf. Als Oranje de halve finale haalt, kan Kuipers de finale vergeten, is de verwachting van in scheidsrechteraanstellingen ingewijden.

+++++++++++
Meer over het WK: Abonnees van Trouw lezen vandaag in de papieren of de digitale editie een interview met Robin van Persie, die enigszins geïrriteerd raakt over de vragen die hem gesteld worden. "Moet ik er soms vijftien maken?"