Thai bewijzen hun geliefde koning Bhumibol de laatste eer

Subin Tuengniam is zijn emoties nog maar net de baas. De 65-jarige rijstboer zat zes uur in de bus en sliep een nacht op straat om zijn geliefde koning Bhumibol Adulyadej nog één keer te kunnen eren. Dat deed hij door een bloem te leggen bij zijn portret. "Vorig jaar moest ik ontzettend huilen toen hij overleed", zegt Subin. "Nu voel ik opluchting."

Met honderdduizenden zijn de Thai naar Bangkok afgereisd om de uitvaart van Bhumibol bij te wonen. De koning, die vorig jaar op 13 oktober overleed, was geliefd onder alle lagen van de bevolking en dus zitten jong en oud, rijk en arm gebroederlijk naast elkaar om hem de laatste eer te bewijzen. Velen hebben foto's en ingelijste portretten van de koning meegenomen. En op militairen, politiemannen en andere in uniform geklede mensen na is iedereen in het zwart gekleed.

Sommigen van hen sliepen verscheidene nachten op straat om de uitgebreide ceremonies van dichtbij mee te maken. Maar de grote meerderheid is er vooral omdat ze het als hun plicht beschouwen aanwezig te zijn bij de uitvaart van de man die voor hen de vader van het volk was. In de wijde omgeving van Sanam Luang, een uitgestrekt veld nabij het koninklijk paleis waarop in een jaar tijd een vijftig meter hoog crematorium is verrezen, zitten ze op het voetpad, op de weg en in het gras.

Sutim Hongsutsawat zit met haar zus op de stoep van een drukke winkelstraat die uitloopt op Sanam Luang. Zicht op de uitvaartceremonie heeft ze niet. Maar dat maakt haar helemaal niets uit. "We willen vooral in de buurt van de koning zijn zodat we ons respect kunnen betuigen." Ze wijst op haar smartphone. Via het internet kan ze de ceremonie alsnog live volgen. "Ik kijk nu via YouTube. Ik heb zelfs een speciaal internetpakket gekocht zodat ik een goede verbinding heb."

De uitvaart zelf past bij een koning met de bijna goddelijke status van Bhumibol. De urenlange processies worden met militaire precisie uitgevoerd. De met veel goud aangeklede boeddhistische rituelen - Bhumibol was een overtuigd boeddhist - barsten van de symboliek. Dat de koning ook ver buiten Thailand op veel respect kon rekenen blijkt wel uit de gastenlijst. Vanuit de hele wereld zijn regeringsleiders en koningshuisleden, waaronder koningin Máxima, naar Bangkok gekomen.

Onder de Thai zorgt de uitvaart voor veel samenhorigheid. Waar het land al jaren politiek tot op het bot verdeeld is, daar zijn rijk en arm, boer en stadsbewoner nu voor één keer gelijk. Duizenden hardwerkende vrijwilligers leiden de uitvaart in goede banen. En overal delen mensen gratis eten en drinken uit.

Motortaxichauffeur Tawat Jasang zamelde met zijn collega's van de Kaoh San Taxi Service 10.000 baht in, grofweg 250 euro. Met dat geld kochten ze drinken en kookten ze driehonderd maaltijden. Tawat deelt ze uit in een klein straatje nabij het paleis. "Al om 4 uur 's ochtends stonden we eten, water en snacks uit te delen", zegt hij. "Dit is onze manier om eer te betonen aan de vader die zoveel voor het land heeft betekend."

Voor de Thai was Bhumibol dan ook veel meer dan gewoon een koning. Hij was een leraar die altijd goed advies gaf en een bemiddelaar die optrad als een politiek conflict het land in de afgrond dreigde te storten. Door nu bij zijn uitvaart te zijn tonen we onze dankbaarheid, vertelt Kanok Darapraphakai, een jonge Thaise man. "Hij heeft zo hard voor het land gewerkt. En we hebben zoveel van hem geleerd. Hij was echt als een vader die zijn kinderen wijze lessen leerde."

Op veel plekken wordt dan ook nog een traantje weggepinkt als de koning aan zijn laatste reis begint. Maar meer dan een jaar na zijn overlijden is het grootste verdriet achter de rug. Nu overheersen het respect en de dankbaarheid.

Bij een groot portret van Bhumibol weerstaan de Thai daarom de felle zon en - later op de middag - een stevige regenbui om met het leggen van een bloem de koning de laatste eer te bewijzen. De 28-jarige Duenprakai Thawebut moest er zo'n zes uur voor in de rij staan. Het was de moeite meer dan waard. "Dit is het beste symbool dat ik de koning geven kan. Maar als er een nog betere manier was om hem te eren, zou ik daarvoor gaan."