Test: Hoe goed werken die slimme armbanden eigenlijk?

Bent u na al die heerlijke oliebollen, appelflappen en champagne van plan om in het nieuwe jaar meer te bewegen? Dan kunnen smartphones, smartwatches en slimme armbanden helpen om de motivatie op peil te houden. Maar hoe weten ze eigenlijk wat iemand precies doet en hoe goed werken ze?

In deze apparaten zitten allerlei sensoren, die voortdurend metingen verrichten. Een versnellingsmeter registreert wanneer je loopt, fietst of autorijdt. Een gyroscoop duidt de richting aan waarin de telefoon wordt gehouden. Gps zit er natuurlijk ook in verwerkt; die laat zien waar we ons bevinden op de aardbol. Smartphones beschikken over al deze functies, slimme horloges en armbanden voegen daar meestal nog een hartslagmeter aan toe.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

"Al deze sensoren verzamelen voortdurend gegevens, maar dat is niet het spannendste van deze technologie", zegt hoogleraar Joost Kok van de Universiteit Leiden, gespecialiseerd in informatieverwerking. "Veel interessanter is wat je met al die gegevens doet. De software in de apps op je telefoon, horloge of armband maakt een vertaalslag van die gegevens naar informatie waar jij op zit te wachten. Zoals hoeveel stappen je hebt gezet of hoe hard je fietst."

Maar dat gaat lang niet altijd goed, merk ik zelf bij een kleine vergelijkende test met drie iPhones. Bij een bezoek aan Athene met twee vrienden vergelijk ik hoeveel stappen we volgens onze apparaten hebben gezet. We trekken de hele dag samen op, we hebben alle drie iPhones en toch krijgen we totaal andere cijfers over onze activiteit. Bij het aantal stappen is er al een groot verschil. Mijn telefoon geeft 16.000 stappen aan, die van mijn vrienden allebei meer dan 20.000. Dit komt wellicht doordat ik met mijn bijna twee meter zo'n twintig centimeter langer ben dan zij. Maar bij het aantal 'bedwongen' verdiepingen dat wordt bijgehouden is het verschil enorm. Ik zou 103 etages op zijn geklommen en zij maar 17. Hoe kan dat? Kok: "Soms maakt de software gewoon fouten. Bij traplopen is er een schokjespatroon, zo weet de software dat. Je meet dan niet zozeer de hoogte maar de activiteit. Dat gaat niet altijd goed."

Dat komt onder meer doordat de sensoren andere informatie leveren, afhankelijk van de plek waar ze zich bevinden. Een telefoon in een broekzak geeft andere info dan in een handtas. Toevallig had ik mijn iPhone in mijn zak. Maar een van mijn vrienden droeg zijn smartphone in een tas bij zich. Dat kan het verschil verklaren. "Een nauwkeurigheid van 70 procent is vaak al heel mooi voor een telefoon", geeft Kok aan. Bovendien maakt mijn lengte meten ook lastig. Want daardoor val ik buiten de standaardgroep die als richtlijn wordt gebruikt.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Dat geldt ook voor de ouderen met wie Kok experimenteerde. "We gaven ze apparaatjes mee die bijhielden hoeveel ze bewogen, om na te gaan of we ze konden motiveren mee te doen aan meer activiteiten. Ook zij zijn geen standaardgroep en ze bewegen anders. Daarom moesten we zelf nieuwe software ontwikkelen, waarmee we een nauwkeurigheid van 90 procent haalden."

Slimme armbanden en horloges maken metingen nog preciezer. Ze hebben als voordeel dat je ze op een vaste plek draagt en ze nemen ook nog de hartslag mee. Een paar maanden lang test ik een Apple Watch en een horloge van Suunto. "Met de toevoeging van een hartslag weet de software beter dat je de trap neemt in plaats van de lift. In dat laatste geval gaat je hartslag immers niet omhoog. Een lampje gaat dan na hoe het bloed klopt in je pols." Ik merk dat beide horloges inderdaad veel beter weergeven hoeveel ik beweeg en wat ik heb gedaan dan mijn telefoon.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Ik gebruik de slimme horloges ook tijdens het sporten en daarbij ontlopen ze elkaar niet veel. Ik doe vooral aan krachttraining met gewichten en ze laten vergelijkbare gegevens zien. Ook bij fietsen en hardlopen is dit het geval. Dat werkt motiverend, want ik kan daardoor vergelijken hoeveel meer ik me inspan vergeleken met eerdere periodes. In de gebruiksvriendelijkheid zit wel een verschil: de Apple Watch is veel fijner dan de Suunto.

In de toekomst kan het nog veel beter, volgens Kok. "Ik wil graag dat slimme horloges, armbanden en telefoons op jou persoonlijk worden afgestemd. Wij werken samen met schaatscoach Jac Orie en ontdekten al dat sporters behoefte hebben aan verschillende trainingsschema's. Voor de een werkt een ochtendinspanning beter dan voor een ander. Zo wil je dat eigenlijk voor iedereen hebben. Dat is de volgende stap. Dat je horloge of armband advies geeft wanneer en hoe je het beste kunt bewegen, omdat het apparaat dat weet uit onderzoek van iemand die op jou lijkt. Dan krijg je betere resultaten, zoals spiergroei, of val je meer af. Dát werkt pas echt motiverend."