Terechte kritiek op de persoonsverheerlijking van de mens Cruijff
De dood van voetballegende Johan Cruijff is geen reden voor persoonsverheerlijking, vindt de Ombudsman.
Onder Trouwlezers is er naast lof teleurstelling en ook boosheid over de wijze waarop hun krant heeft bericht over het overlijden van Johan Cruijff. 'Beschamend', noemde een lezer de hoeveelheid aandacht van Trouw voor Cruijff. Zoveel tekst voor een overleden voetballer, 'hoe erg op zich ook', is 'persoonsverheerlijking', schreef deze lezer.
Meerdere lezers stoorden zich er aan dat in een van de artikelen rond Cruijff's overlijden een relatie is gelegd met Jezus Christus. 'Verlosser, hij leidt ons de weg naar het beloofde voetballand', luidde de kop boven een artikel in de Verdieping. De aanhef begon met 'Eeuwenlang heeft Jezus Christus het alleenrecht op de eretitel 'Verlosser' gehad. Tot Johan Cruijff de overstap maakt van Ajax naar Barcelona'.
Dat de krant deze tekst uitgerekend op Goede Vrijdag afdrukte, vormde voor de meest behoudende lezers een dieptepunt. ' Terwijl wij als christenen op Goede Vrijdag het sterven van Jezus Christus gedenken, lezen we in onze (christelijke) krant Trouw, dat Johan Cruijff in de hemel de beste coach zal zijn', reageerde een abonnee op de lezersvraag van Monic Slingerland of twaalf pagina's Cruijff te veel eer was.
Met diverse lezers vind ik dat Trouw iedere vergelijking van Johan Cruijff met Jezus Christus achterwege had moeten laten. Cruijff kan als voetballer en als mens nog zo worden gewaardeerd, hij blijft van vlees en bloed, zoals de krant overigens óók schreef. Dat de beginletters JC overeenkomen, kan en mag geen reden zijn een relatie tussen beiden te leggen. Dat dit is gebeurd, duidt op persoonsverheerlijking van de mens Cruijff. In zoverre is de kritiek uit een deel van de lezerskring hierom begrijpelijk en mijn inziens terecht.
Zeker gezien de doorgaans geprezen nuchtere verslaggeving in Trouw, alsmede de identiteit en principes van de krant is de vergelijking ook journalistiek ongerijmd. Onafhankelijk als zij zijn, hoeven journalisten lezers niet naar de mond praten, laat staan bewust te behagen. Maar voorspelbaar kwetsen hoeft evenmin. Waarom zou de krant, rustig als zij meestal is in haar streven zich van andere media te onderscheiden, meedeinen op golven van emoties, opportunisme, hypes of de nu eenmaal structureel overspannen sociale media?
Overigens is de kritiek van lezers dat Trouw juist op Goede Vrijdag zo uitvoerig over Cruijff berichtte, goed te pareren. Zijn overlijden, een dag eerder, was wereldnieuws. Journalistiek gezien kunnen en willen media hierover bij de eerstvolgende gelegenheid uitpakken. Voor Trouw is dat de volgende ochtend. Anders dan op Hemelvaartsdag verschijnt op Goede Vrijdag de krant. Niet zomaar een 'beetje', maar helemaal, in vol ornaat. Hiervan heeft de redactie gebruikgemaakt, met als enige, primaire doel de belangstellende lezer goed te bedienen.
Uit reacties op de lezersvraag van Monic Slingerland bleek dat de meeste reagerende lezers twaalf pagina's Cruijff te veel van het goede vonden. De suggestie van een van hen om bij overlijden van een 'belangrijke persoonlijkheid' de betreffende redactie maximaal drie of vier pagina's te gunnen, lijkt me praktisch onuitvoerbaar. Er zouden heisessies aan te pas moeten komen om te bepalen wie belangrijk is en wie niet.
Belangrijk, bekend en (ongewild) spraakmakend gaan daarnaast niet altijd samen. Zie de innemende Jules Schelvis, de zondag overleden overlever van Sobibor, aan wie Trouw dinsdag twee pagina's wijdde. In vergelijking met Johan Cruijff was dat gering. Toch leerden lezers Schelvis nog beter kennen.
'Ombudsman' behandelt vragen en opmerkingen over journalistieke kwesties.
ombudsman@trouw.nl
undefined
