Column
Tegenwoordig verhuizen ouders voor een populaire school, dat gaat ver
‘En nu?’ Dat is het eerste dat mijn oud-leerling Daantje dacht toen ze hoorde dat ze niet was aangenomen op de middelbare school van haar keuze. Daantje is boos, verdrietig, teleurgesteld en chagrijnig, zegt ze. Maar ze is positief en gaat vol goede moed op zoek naar een andere school.
Sinds een aantal jaar is er in de grote steden een loting om een felbegeerde plek op de middelbare school. In Utrecht wordt er per school geloot. Nu hoor ik u denken: een grote stad heeft toch genoeg plek in het voortgezet onderwijs? Dat klopt. Maar sommige scholen zijn zo populair dat er een tekort aan plaatsen is, en dus wordt er onder toeziend oog van de notaris eerlijk geloot. Fiftyfiftykans dus. Domweg geluk of pech.
Dit jaar lootten er 750 leerlingen om 384 plekken. Op onze school kregen dertien kinderen slecht nieuws te horen. Mijn collega’s hadden een zware taak aan het brengen van het slechte nieuws. Hoe kiezen kinderen eigenlijk een middelbare school? Is er geen rekening gehouden met de geboortegolf van twaalf jaar geleden? Hadden de scholen dit jaar beter geïnformeerd moeten worden over de ‘overaanmeldingen’? En kunnen ze die loting niet wat meer toespitsen? Je gunt elke leerling toch een plek waar hij of zij naartoe wil.
Brusjesregel
Scholen uitbreiden, bredere scholen creëren: er worden allerlei oplossingen voor dit ‘probleem’ aangedragen. Ik ken een docent op de middelbare school die graag zelf leerlingen zou willen selecteren. Haar school werkt met een bepaald onderwijsmodel, maar door de loting krijgt zij ook leerlingen binnen die daar allesbehalve geschikt voor zijn. Een collega wil dat de ‘brusjesregel’ (de automatische plaatsing vanwege oudere broers of zussen) verdwijnt, zodat iedere schoolverlater evenveel kans krijgt om ergens geplaatst te worden.
De loting kan grote gevolgen hebben. Er zijn ouders die verhuizen. Maar dat vind ik – hoewel ik de zorgen deel nu ik zelf moeder ben – wel ver gaan. Een moeder wier dochter is uitgeloot deelt haar verhaal op sociale media: ‘Vanaf dat mijn dochter in groep 7 zat, zijn we alle open dagen afgelopen. Ze heeft bewust voor die ene middelbare school gekozen, maar is helaas uitgeloot. Mijn moederhart huilt.’ Hoewel ze de lotingsprocedure snapt, vindt ze het toch erg wrang.
Terwijl de volwassenen zich druk maken, ontstaat er in de klassen een prachtige saamhorigheid. Leerlingen zijn oprecht blij voor elkaar en troosten elkaar. Vol goede moed gaan de uitgelote achtstegroepers de tweede lotingsronde in. Uiteindelijk zijn kinderen heel flexibel en zetten ze redelijk snel de knop om, op naar een mooie middelbareschooltijd op een andere school.
Zelf probeer ik ook maar positief te blijven, net als Daantje. Bij ons in Utrecht moeten kinderen drie voorkeursscholen opgeven. In Amsterdam twaalf.
Naomi Smits geeft les op basisschool De Krullevaar in De Meern. Voor de onderwijspagina’s van Trouw schrijft ze over het wel en wee van haar groep 3. Lees hier haar andere columns.
