Tabaksfabrikant sluit sponsordeals met studentenverenigingen

Japan Tobacco Industries (JTI) betaalde ten minste tien studentenverenigingen voor de exclusieve verkoop van haar sigarettenmerken Camel en Winston in automaten. Dat ontdekte de Onderzoeksredactie Tabak, onderzoeksjournalisten die samenwerken met het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Omdat horecagelegenheden, waaronder studentenverenigingen, geen geld mogen ontvangen voor exclusieve verkoop van sigaretten, stelt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een onderzoek in. Eerder kwam betaalde exclusiviteit sigarettenfabrikanten op enorme boetes te staan, bijvoorbeeld bij popfestival Pinkpop. “Dit signaal is voor ons aanleiding geweest de situatie bij verenigingen te onderzoeken. Over de voortgang van het onderzoek kunnen wij nog niets zeggen”, zegt een NVWA-woordvoerder.

De tien verenigingen, waaronder Unitas Amsterdam en het Rotterdamse Studentencorps, bevestigen dat zij exclusieve contracten hebben voor automaten, aldus de Onderzoeksredactie Tabak. Ze willen niet zeggen wat voor bedragen of gunsten daar tegenover staan, omdat in de contracten een geheimhoudingsplicht staat. De Onderzoeksredactie Tabak heeft enkele contracten ingezien en heeft er één in handen; dat van de Maastrichtse vereniging Tragos. Daarin staat dat zij jaarlijks 850 euro ontvangt in ruil voor het exclusief aanbieden van JTI-sigaretten.

'Legaal'

Tragos bevestigt dit tegenover Trouw. Het bestuur laat weten dat het bij JTI om opheldering heeft gevraagd. Die zei in een reactie dat het contract ‘legaal’ is. De Maastrichtse studenten vinden het vervelend dat er zoveel onduidelijkheid is. “Dat er onderzoek naar wordt gedaan, geeft wel aan dat er misschien wel iets mis is”, aldus het bestuur.

Unitas Amsterdam zegt met de contracten ‘bezig te zijn’ en wil er verder niets over kwijt. Bestuurslid Anne van der Zijpp: “We hadden geen idee dat dit misschien niet mag. Als het illegaal blijkt te zijn, zullen we er direct mee stoppen.”

De Onderzoeksredactie ontdekte ook dat JTI de afgelopen jaren met zestien verenigingen exclusieve contracten sloot om op feesten, zoals lustra en gala’s, sigaretten te verkopen. Dat blijkt onder andere uit interne documenten van promotie­bedrijf Spirit, dat mensen regelde om achter sigarettenstands te staan. De studentenbesturen bevestigen dit.

Promotie

In een e-mail aan werknemers spreekt Spirit van ‘gave JTI-jobs in heel Nederland, van Amsterdam tot Maastricht’. De opdrachten worden als ‘JTI-promotie’ aangeduid. In instructies aan werknemers wordt hen ‘ten strengste verboden vermeldingen op sociale media te plaatsen omtrent de activiteiten voor JTI’. Het promotiebedrijf geeft hier geen verklaring voor.

Volgens Ties Keyzer van Onderzoeksredactie Tabak stond er altijd wat tegenover de exclusieve verkoop op feesten, bijvoorbeeld de financiering van de geluidsinstallatie. “Dat riekt naar gerichte sponsoring. Studenten zijn al decennia een geliefde doelgroep van de tabaksindustrie. Ze zijn vaak nog niet merkvast en passen in het rebelse imago dat de industrie graag aan het roken koppelt.”

JTI reageert niet zolang het onderzoek van de Voedsel en Waren­autoriteit loopt.