Syrische visies op Nederland: 'Waarom geen halve dagen werken?'

Aram Hasan, 44, getrouwd, twee kinderen (19 en 15), woont in Bergschenhoek. Sinds 1999 in Nederland. Psychiater bij Centrum 40-45, oprichter Coteam voor begeleiding vluchtelingen met een trauma.

Mooiste plek in Nederland: het strand van Katwijk

Wat vind je goed aan Nederland, wat is het eerste waar je aan denkt?
"De veiligheid. Ik voel me hier veilig als ik op straat loop. Er zijn duidelijke bordjes, de wegen zijn goed aangegeven, er is verlichting, op kritieke plekken hangen bewakingscamera's. Ik gebruik graag beeldspraak. Voor mij is Nederland als een goed onderhouden huis waar de eigenaar netjes op past. Er gaat weleens iets kapot, maar dan wordt dat gerepareerd. Alles is hier zo goed georganiseerd, er heerst helemaal geen chaos."

Wat bevalt je minder goed?
"Er is te weinig verschil in inkomen tussen mensen die werken en mensen die een uitkering krijgen. Ik heb het dan over de lage beroepen, de beroepen waar veel vluchtelingen in terechtkomen. Die zeggen dan: waarom zou ik gaan werken, ik krijg toch al een uitkering? Zo stimuleer je deze mensen niet om het beste uit zichzelf naar boven te halen. Zij moeten perspectief zien, het moet zinvol zijn om hard je best te doen, om Nederlands te leren, om onderwijs te volgen. Dat moet echt verbeteren."

Zijn er nog andere dingen die je opvallen?
"Wat mij opvalt is dat Nederlanders erg van pappen en nathouden houden. Jullie noemen dat polderen, of het poldermodel. Het is vaak zo onduidelijk wat nu precies de regel is, wat de norm is. Ik vind dat soms heel frustrerend. Kijk, in Frankrijk is de boerkini verboden: dat is tenminste duidelijk, denk ik dan. Men wil de boerkini niet op het strand, klaar uit. Ik zeg niet dat ik het ermee eens ben, maar het is een wel een statement. In Nederland maakt men zulke statements niet.

"Een ander voorbeeld: pro-Erdogan-Turken die andere Turken bedreigen. Daar moet hard tegen worden opgetreden, duidelijk gemaakt: dit is over de grens. Maar dat gebeurt niet echt. Allochtonen zijn het slachtoffer van deze onduidelijkheid. Want een grote groep allochtonen wil hier goed meedoen en misdraagt zich niet. Maar als die paar die zich wel misdragen niet hard worden aangepakt, dan krijgt de hele groep de schuld."

Wat kunnen wij van Syrië leren?
"Er is in Syrië meer tijd voor het sociale leven. Ik mis dat hier. Mensen werken zo ontzettend hard, van negen tot vijf, en dan zijn ze 's avonds doodop. Er is geen tijd meer voor het onderhouden van je contacten. Dat is een keuze en dit is ook een rijk land door al dat harde werken, dat is wel weer zo. Maar ik denk dat het wel wat minder zou kunnen, waarom geen halve dagen werken?"

Tekst loopt door onder afbeelding.

Omar Abdulghani, 21, woont in Amstelveen. Sinds september 2015 in Nederland. Volgt lessen Nederlands, wil daarna Engelse literatuur studeren.

Mooiste plek in Nederland: Aalsmeer, het dorp waar hij de afgelopen acht maanden inwoonde bij een vriendin - 'Ik zie haar als mijn zus'.

Wat vind je goed aan Nederland, wat is het eerste waar je aan denkt?
"Ik ben homoseksueel en ik kan hier vrij zijn. In vergelijking met Syrië is het de hemel voor mij hier. Daar is homoseksualiteit totaal niet geaccepteerd. Nederland is zo progressief en tolerant, geweldig."

En wat vind je hier niet goed?
"Wat mij erg irriteert, is het gebrek aan kennis over andere culturen, zoals die van Syrië. Je moest eens weten welke vragen ik hier krijg. Hebben jullie ook wifi in Syrië? Had je een mobieltje? En een auto? Natuurlijk hadden we dat allemaal. Mensen denken blijkbaar dat wij ons nog voortbewegen op een kameel en in een hutje in de woestijn wonen ofzo. Op een feestje vroeg laatst iemand aan mij: heb je in Syrië ook weleens een feestje gehad? Nou ja! Natuurlijk, wij leven ook gewoon in deze wereld, weet je. Mensen zijn hier hoogopgeleid, maar ze weten echt niets van mijn land. Daar zou op scholen wel meer aandacht voor moeten zijn."

Waar zou in Nederland meer (of juist minder) geld heen moeten?
"Uit eigen ervaring kan ik wel zeggen dat er in de asielzoekerscentra veel geld verspild wordt. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers dat daar de boel regelt, heeft vaak geen idee waar het geld aan uitgeeft. De verkeerde mensen krijgen een treinkaartje, die moeten dan helemaal niet ergens zijn. En anderen die wel ergens heen moeten, die krijgen soms niets. En dat is maar één voorbeeld. Het moet beter kunnen."

Wat kan Nederland van Syrië leren?
"Lekkerder eten. Oké, er is hier genoeg, ik sterf niet van de honger, maar de eetcultuur is waardeloos. In Syrië is er aandacht voor eten. Dat begint met het ontbijt, niet zomaar snel een boterham, nee, eieren, worstjes, pannekoekjes. En de lunch: net zo. Niet een hapje tussen je werkzaamheden door, écht niet. Daar kan Holland nog wat van leren.

Maar verder... van onze regering kan je echt helemaal niks leren, hoor, alsjeblieft niet. Maar... wel van de mensen, ook in de manier waarop met verschillende etniciteiten wordt omgegaan. Dat gaat in Nederland moeizaam, merk ik. Iedereen focust hier op kleur, lijkt het wel. Ben je donker, dan word je vaker aangehouden en zo. In Syrië leeft alles gewoon door elkaar.

En als je in Nederland eenmaal vluchteling bent, blijf je altijd vluchteling genoemd worden, ook al woon je hier nog zo lang, je komt niet van dat stigma af. Ze willen dat je integreert, iedereen praat daar over. Maar hoe kan dat als je tegelijk steeds benadrukt dat iemand van buiten komt en donker is? Dat begrijp ik niet."