Sunny Boy: de allerbeste fokstier

Hij is stevig aan de maat met z'n 1 100 kilo, maar wordt gekoesterd als een pasgeboren baby. Sunny Boy is dan ook heel bijzonder, zegt z'n 'baas', Jacob Chardon. “We hebben zoveel aan hem te danken, dat we er alles aan doen om het hem naar de zin te maken. Hij is erg gevoelig, daarom houden we het rustig op z'n verjaardag. Hij krijgt dezelfde portie hooi als altijd.”

Sunny Boy is de trots van agrarisch Nederland. Als fokstier is hij de allerbeste, niet alleen in Nederland maar in de hele wereld. Toen hij een paar jaar geleden de grens van 1,2 miljoen doses sperma passeerde - een record dat tot dat moment op naam stond van een Amerikaanse stier - haalde hij zelfs CNN. Het Amerikaanse televisiestation vond de prestaties van Sunny Boy bijzonder genoeg om er een item van te maken voor de dagelijkse nieuwsuitzending, die in 130 landen wordt uitgezonden.

Sunny Boy heeft ook z'n uiterlijk mee, zeggen kenners. Zo'n robuuste fotogenieke kop zie je maar zelden. Ook leken die nauwelijks een koe van een stier kunnen onderscheiden, vallen voor hem. Dat kan de fotoredactie van Trouw beamen. Toen er een oer-Nederlands plaatje nodig was om de rubriek Drasse Grond te illustreren, viel spontaan de keuze op de foto van de stoere Sunny Boy.

Voor de stier mag het vandaag een dag als alle andere zijn. De medewerkers van Zuid-Oost Genetics, een boerencoöperatie met 1 100 stieren, laten de tiende verjaardag van hun wereldberoemde stier niet in stilte voorbij gaan. Maanden geleden zijn de voorbereidingen voor het feestje al begonnen. Toen kregen de 500 medewerkers een zakje zonnebloempitten mee naar huis. “Sun flowers, als ode aan onze Sunny Boy”, zegt directeur Chardon. Ook zijn er speciale T-shirts, heel toepasselijk bedrukt met zwemmende spermacellen. Het blad Veeteelt wijdt zelfs een speciaal nummer aan de jarige.

Voor de buitenstaander komt de liefde waarmee Chardon over zijn topstier spreekt, wellicht wat overspannen over. Maar wie de staat van dienst van Sunny Boy kent, begrijpt waarom er uitsluitend in superlatieven over het dier wordt gesproken. De fokstier is een goudmijn: in z'n eentje heeft hij al 54 miljoen gulden verdiend, rekent Chardon snel uit. De 1,8 miljoen doses sperma die hij tot nu toe produceerde, zijn voor gemiddeld 30 gulden verkocht. Overal in de wereld lopen zijn nakomelingen rond. Het moeten er minstens een miljoen zijn, schat Chardon.

Wat heeft Sunny Boy wat andere fokstieren niet hebben? Toen hij tien jaar geleden werd geboren, in de hoog aangeschreven 'Pietjes-stal' van fokker Minne Blanksma in het Friese Schalsum, had hij aardige 'geboortepapieren'. Maar dat hij zo'n topper zou worden, had niemand verwacht. Z'n moeder is de inmiddels bejaarde, maar nog zeer vitale Skalsumer Pietje 175, een Friese koe met een Canadese vader. Z'n vader is Nehls Chief Crusader, een in Amerika gekochte stier. Nehlszoon Skalsumer Sunny Boy, zoals hij voluit heet, heeft voor zevenachtste buitenlands bloed.

Chardon: “Tot eind jaren zestig fokten we alleen met Nederlandse dieren. Nederland heeft heel lang aan de top gestaan, dus zo gek was het niet, dat we de beste koeien en stieren in eigen land zochten. Maar in de jaren zeventig werden we plotseling ingehaald door Amerika, waar men bepaald niet stil gezeten had.” Van een toonaangevend land duikelde Nederland naar de middenmoot. Het heeft jaren geduurd, vertelt Chardon, voordat de Nederlandse fokkerij internationaal weer ging meetellen. “Sunny Boy heeft in 1990 Nederland weer naar de wereldtop gebracht.”

Voordat een stier goed genoeg wordt bevonden om fokstier te worden, komt er heel wat kijken. Als het dier na een jaar sperma gaat produceren, worden daarmee duizend koeien geïnsemineerd. In het geval van Sunny Boy leverde dat 116 dochters op. Bij de nakomelingen wordt niet alleen gelet op de hoeveelheid melk die ze produceren. De vet-eiwit-verhouding is minstens zo belangrijk. Ook wordt gekeken hoe de dieren zich verder ontwikkelen, of ze vruchtbaar zijn, een goed karakter hebben alsmede goede benen en uiers.

Toen de dochters van Sunny Boy op alle punten opmerkelijk goed bleken te scoren, ontstond er een run op zijn sperma. Chardon: “We hebben toen eerst een voorraad aangelegd. Vanaf september 1990 is die vrijgegeven. Toen zijn we ook, wat uniek is in de wereld, vers sperma van Sunny Boy gaan verkopen. Het voordeel daarvan is, dat je met minder sperma toe kunt dan wanneer het uit de diepvries komt. Met één verse dosis kun je drie keer zoveel doen.”

De 1,8 miljoen doses die Sunny Boy tot nu toe heeft geproduceerd, waarvan 300 000 voor de export, lijken een niet te evenaren record. Chardon: “Hij is nu over z'n absolute top heen, maar toch nog altijd goed voor 300 000 doses per jaar. Maar zijn belangrijkste verdienste is, dat Nederland terug is op de lijst van toonaangevende foklanden.” Deze wordt nog altijd gedomineerd door Amerika en Canada, maar Nederland heeft zich een stevige derde positie verworven.

Gemiddeld gaat een fokstier veertien jaar mee. Dan wacht het slachthuis. Maar voor Sunny Boy wordt een uitzondering gemaakt, belooft Chardon: “Hij krijgt een prachtige oude dag. Pas als hij pijn krijgt of erg ziek wordt, laten we hem afvoeren.” In 'emotionele' momenten zoekt Chardon Sunny Boy wel eens op in zijn stal, ergens in Overijssel. De precieze plaats houdt hij geheim. “Mensen zouden eens op rare ideeën kunnen komen.”

Alhoewel, kidnappen zal lastig gaan. “Elfhonderd kilo neem je niet zomaar mee. Bovendien is hij een hele sterke persoonlijkheid. Agressief is hij niet. Wel erg gevoelig voor veranderingen. Daarom laten we buiten zijn vaste verzorgers nooit iemand bij hem.” Alleen ter ere van zijn tiende verjaardag mocht de fotograaf hem vereeuwigen.

Waardig opvolger

Toen een tijdje geleden Sunny Boy's vaste maatje, F 16 naar het slachthuis moest, hebben ze hem best even geknepen. Hoe zou Sunny Boy reageren? Chardon: “We hebben hem een nieuwe vriend gegeven en gelukkig klikte dat meteen.”

Of zich ooit nog een stier van het kaliber van Sunny Boy zal aandienen, is koffiedik kijken. Maar het is niet zo dat de rol van Nederland na Sunny Boy is uitgespeeld. Chardon: “We hebben nog drie hele goede jongens, Jabot, Labelle en Celsius. Bovendien dienen Sunny Boy's eerste zonen zich aan. We hebben er zestig getest en in tenminste één, Eastland Cash, zien we een waardige opvolger. In september weten we hoe Cash' dochters het doen, maar de resultaten tot nu toe zijn veelbelovend.”