Staatssecretaris Snel beperkte zelf het onderzoek naar falen van de Belastingdienst

Staatssecretaris Menno Snel (D66) van financiën gaf opdracht om een onderzoek naar onterecht stopgezette kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst zoveel mogelijk te beperken. Dat was tegen het nadrukkelijke advies in van de onderzoekers, die juist aanraadden om veel breder onderzoek te doen. De Tweede Kamer heeft daardoor nog altijd geen zicht op wat door de Belastingdienst en het ministerie van financiën aan informatie wordt achtergehouden.

Het gaat om een onderzoek in de slepende zaak van onterecht stopgezette kinderopvangtoeslag van honderden ouders in 2014. Zij werden door de Belastingdienst in verband gebracht met een gastouderbureau uit Eindhoven dat fraude zou hebben gepleegd. De Belastingdienst begon procedures om geld terug te vorderen. Daardoor kwamen veel ouders in financiële problemen, sommigen moesten tienduizenden euro’s terugbetalen. Hoewel Snel al twee keer excuses heeft aangeboden in die zaak, is er na vijf jaar voor veel ouders nog altijd geen oplossing en ook geen compensatie. Zij moeten wachten op adviezen van een door Snel ingestelde commissie, die pas eind dit jaar worden verwacht.

Onwelgevallige informatie

In september vorig jaar gaf Snel opdracht om op zoek te gaan naar alle documenten in deze zaak, nadat uit publicaties in Trouw bleek dat de Belastingdienst stelselmatig onwelgevallige informatie achterhield. Niet alleen voor de Tweede Kamer, maar ook tijdens rechtszaken waarin gedupeerde ouders probeerden hun recht te halen.

Zaterdag meldden Trouw en ‘RTL Nieuws’ al dat ambtenaren van de Belastingdienst het door Snel ingestelde onderzoek ernstig hebben gefrustreerd. Zo blijkt een ambtenaar die al jaren betrokken was bij procedures tegen gedupeerde ouders, de selectie te hebben gemaakt van documenten die de onderzoekers mochten bekijken. Hij drong eerder intern aan op het achterhouden van informatie voor gedupeerde ouders en het gastouderbureau, om hen ‘geen munitie te geven’.

De onderzoekers gaven bij de opdrachtgever van het onderzoek – het ministerie van financiën in de persoon van staatssecretaris Snel – ook aan dat er nog op andere plekken informatie te vinden zou moeten zijn. Zo vertelde de projectleider van het onderzoek naar vermeende fraude dat er mogelijk documenten bij de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (Fiod) konden liggen. Ook zou er mogelijk informatie liggen bij het onderdeel MKB, dat voor Toeslagen onderzoek had verricht bij het gastouderbureau en twintig aangesloten gastouders.

Uitbreiden

Uit het verslag van de onderzoekers, dat vorige week na aandringen van de Kamerleden Omtzigt (CDA) en Leijten (SP) naar de Tweede Kamer is gestuurd, blijkt dat zij adviseerden om het onderzoek uit te breiden naar onder andere de Fiod en het onderdeel MKB. Dat is niet gebeurd. Al op 11 oktober schrijft Snel aan de Tweede Kamer dat hij alleen ‘de systemen van Toeslagen laat onderzoeken’. Snel zwijgt in die Kamerbrief over het advies van de onderzoekers om breder te kijken.

Van de honderden documenten die de onderzoekers ondanks alle beperkingen wél vonden, worden er slechts acht vertrouwelijk naar de Tweede Kamer gestuurd. Geen enkel document wordt relevant geacht om nog in te brengen in procedures tegen gedupeerde ouders.

Daardoor is nog altijd niet duidelijk wat nu precies de aanleiding was om zo hard in te grijpen bij de honderden ouders van wie in 2014 de kinderopvangtoeslag werd stopgezet. Eerder bleek al uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws dat alle ‘signalen’ van fraude stammen uit begin 2011, en dat de Belastingdienst die eind 2013 gebruikte als ‘bewijs’. Nieuwe, positieve informatie uit de tussenliggende periode werd genegeerd.

Een woordvoerder van Snel ontkent in eerste instantie dat de Belastingdienst en de bewindspersoon het onderzoek hebben ingeperkt. Na door Trouw en RTL op het bewijs te zijn gewezen wil hij geen vragen meer beantwoorden.

Lees ook:

Fiscus frustreerde onderzoek naar kinderopvangtoeslag

Ambtenaren kon­den in het onderzoek naar de kinderopvangtoeslag stukken achterhouden voor de Tweede Kamer.

Snel erkent fouten bij kinderopvangtoeslag en hoopt met nieuwe excuses de affaire af te ronden

Voor de tweede keer gaat staatssecretaris Snel door het stof vanwege een opeenstapeling van fouten bij het stopzetten van kinderopvangtoeslag. De Belastingdienst leed aan tunnelvisie, zegt hij.

Belastingdienst zette kinderopvangtoeslag stop naar aanleiding van achterhaalde informatie

Signalen van de GGD waren volgens de fiscus aanleiding om bij honderden ouders kinderopvangtoeslag stop te zetten. Die signalen waren al lang achterhaald, blijkt uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws.