Staat had SGP op het matje moeten roepen

Met vier andere maatschappelijke organisaties, waaronder de Nederlandse Vrouwenraad en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, spande het fonds in 2005 een zaak aan tegen de SGP vanwege discriminatie van vrouwen. Het leidde tot een langdurig juridisch gevecht, waar nu een einde aan is gekomen.

Het was toch nog spannend hoe de Europese rechters zouden reageren, maar met het uiteindelijk oordeel is De Ruijter 'fantastisch blij'. "Het hof zegt duidelijk dat hoe de partij omgaat met vrouwen niet deugt. Maar de Europese rechters geven ook de staat op zijn kop. Die had de eigen rechters in de Hoge Raad moeten volgen en ervoor moeten zorgen dat de SGP niet langer discrimineert. Het oordeel van het Europees Hof is dus ook in staatkundig opzicht een overwinning."

Dwars
In die zin is het een dubbele overwinning. Dat toenmalig minister Donner van Binnenlandse Zaken deed alsof de procedure bij het Europees Hof een opschortende werking had, zat het fonds behoorlijk dwars. "Zo, van we doen niks om deze schending van de mensenrechten aan te pakken zolang de rechters in Straatsburg niet hebben gesproken. Het Europees Hof zegt nu: dat mag helemaal niet. De staat had al lang moeten optreden tegen de SGP."

De staat gedroeg zich tweeslachtig, vond het fonds. Asielzoekers die een zaak hebben lopen bij het Europese Hof, worden gewoon uitgezet, dan wordt niets opgeschort.

Het is maar net hoe het politiek uitkomt, concludeert De Ruijter. Het werd volgens haar des te enerverender toen de SGP een sleutelrol kreeg in het kabinet-Rutte. "Er ging als het ware een partij meeregeren die de mensenrechten schendt. Kennelijk vinden ook anderen het geen probleem als vrouwen op de tweede plaats komen. Bij partijen die willen regeren, is die discriminatie blijkbaar geen punt."

Effectief
Nederland moet nu volgens het fonds wel uitvoering gaan geven aan het arrest van de Hoge Raad. Dat betekent dat de staat actie moet nemen tegen de SGP. Het gaat om praktische maatregelen, meent de organisatie. Gedacht kan worden aan het intrekken van de subsidie aan de partij, niet toelaten als politieke partij of ervoor zorgen dat mannen en vrouwen op de SGP-kieslijst komen te staan. "Zolang het effectief is, heeft de Hoge Raad gezegd, en de discriminatie dus stopt."

De Ruijter gelooft niet dat andere organisaties nu ook een probleem hebben zoals de SGP zegt. "Het gaat hier om een politieke partij die in een democratisch bestel functioneert, dat is anders dan een gewone organisatie die zich wel op godsdienstige overtuigingen kan beroepen. De ChristenUnie geeft vrouwen wel gelijke toegang."

Langdurig juridisch gevecht
"De SGP moet zijn beginselprogramma wijzigen zodat vrouwen volwaardig lid kunnen worden. En de staat mag een partij die vrouwen discrimineert niet gedogen en subsidiëren", aldus het Clara Wichmann Fonds en vier maatschappelijke organisaties. Daar begon het allemaal mee.

2005 - Rechtbank Den Haag stelt het fonds in het gelijk. De staat handelt in strijd met het VN-Vrouwenverdrag. Maar de eis dat de SGP passief kiesrecht aan vrouwen moet toekennen, volgt de rechtbank niet. Daarin acht zij het fonds niet-ontvankelijk.

2007 - Raad van State zegt dat de subsidie aan SGP hervat moet worden. Het hof in Den Haag volgt het vonnis van 2005. Hoewel vrouwen inmiddels (sinds 2006) lid mogen worden van de SGP, mogen ze zich niet verkiesbaar stellen namens de partij. In strijd met de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het VN-Vrouwenverdrag, oordeelt het hof. De Staat moet deze discriminatie ongedaan maken.

2010 - Hoge Raad bevestigt het oordeel van het Haagse gerechtshof. SGP stapt naar Europees Hof voor de Rechten van de Mens.