Column
Spelenderwijs ontdekken hoe zoet, zuur, zout, bitter en umami smaken
Het is maandagmiddag, kwart voor twee. Een twintigtal kinderen zit opgewonden aan de instructietafel. We doen proefjes - met de nadruk op proef - en ik heb verschillende specerijen, sapjes en sausjes van thuis meegenomen. Om spelenderwijs te ontdekken hoe zoet, zuur, zout, bitter en umami ruiken en smaken.
De laatste tijd hoor ik tijdens het eten en drinken - en ook wanneer een jarige trakteert - iets te vaak 'getver', 'ieuw' en 'dat lust ik niet'. Deze culinaire juf die graag naar 'Masterchef Australia' en 'Heel Holland bakt' kijkt en zélf graag in de keuken staat, wil daarom van deze derdegroepers exquise fijnproevers maken. Hoog tijd voor een lesje smaak.
Bittere boontjes
Na een introductie over hoe de tong werkt en welke smaken de tong herkent, starten we de proeverij met een kopje koffie. Nou ja, met een kopje koffiebonen. De kinderen snuiven als een stel verslaafden en Rayano vraagt of hij de koffiezaadjes mag proeven. "Het zijn koffiebonen", verbeter ik hem. Ik koppel er maar gelijk een lesje woordenschat aan. "Ja, en ik vind die koffiezaadjes lekker", is de respons. Als een echte George Clooney verorbert hij de donkerbruine boontjes. De andere kinderen kijken Rayano vol ontzag aan. Ava volgt zijn voorbeeld en ook Tim legt een boontje op zijn tong. "Heel erg bitter, maar toch best wel lekker", luidt het juryoordeel.
De volgende smaak is anijs. "Bitter en zoet tegelijk," vindt Moos. Bente merkt op dat ze dit altijd op haar boterham doet. Rayano proeft en trekt acuut een vies gezicht. Hij vraagt - waarschijnlijk om de smaak te neutraliseren - om een paar koffiezaadjes. "Koffiebonen", zeggen Ava en Mounia in koor. Rayano haalt onverschillig zijn schouders op. Dan is het citroensap (zuur) aan de beurt. En daarna de sojasaus (umami), suiker (zoet) en knoflook (umami en bitter). Voor sommige spijzen bedenken de kinderen een nieuwe smaak: de olijven en de munt smaken 'gewoon lekker', koriander smaakt naar 'getver zeep' en peper is niet zout, maar 'superheet'.
Lekkere les
Met grote betrokkenheid hebben mijn leerlingen alles wat op tafel staat geproefd. En tot mijn grote verbazing vinden ze de meeste dingen nog lekker ook. Te lekker zelfs, want als ik terugkom uit de teamkamer zie ik dat Moos gelukzalig op een takje munt aan het knauwen is. Dat Foaud en Lexi de olijven - mét knoflook en koriander - opsnoepen en dat Frederik slurpt van de sojasaus. Ook zie ik Mounia en Bente nog snel een hapje anijs nemen, terwijl Rayano nog een handje koffiebonen in zijn mond stopt.
"Dat was een lekkere les, juf", zegt laatstgenoemde met volle mond. Op mijn vraag wat hij het allerlekkerst vond, antwoordt hij: "De koffiezaadjes natuurlijk." Over smaak valt inderdaad niet te twisten. En over woordenschat blijkbaar ook niet.
