Spelen op een neogotische Rietveld
Een bijzondere vondst op de zolder van Slot Zuylen zorgt voor een nieuwe kijk op de loopbaan van de Utrechtse meubelmaker en architect Gerrit Rietveld. Die blijkt op het slot te zijn begonnen.
Vandaag opent een speciale expositie over het vroegste werk van meubelmaker Gerrit Rietveld. Hiervoor gaan de deuren van het Poortgebouw van Slot Zuylen voor het eerst open voor publiek. In dit gebouw uit 1530 staan al meer dan honderd jaar drie stoelen (één is er nu uitgeleend aan een museum), een tafel, een tinnen servies en twee kastdeuren, allemaal gemaakt door Rietveld.
Tekst loopt door onder afbeelding
Voor Lucile barones van Tuyll van Serooskerken (74), die opgroeide op Slot Zuylen, heeft de plek altijd een bijzondere aantrekkingskracht gehad. "Bijna nooit ging de deur open, behalve als er iets gerepareerd moest worden of zo. Dan ging ik met vriendjes naar binnen en speelden we op die tafel en stoelen die bedekt waren met stof. Het was alsof je terugstapte in de tijd, en wij fantaseerden dan over het leven van toen."
Tekst loopt door onder afbeelding
Het was meubelrestaurateur en gastcurator Nico Hijman die in de geschiedenis dook van Rietveld en het Slot, nadat hij jaren geleden een wandbordenrek op zolder vond dat afkomstig bleek uit het Poortgebouw. "Weer een Rietveld", dacht hij en ging op onderzoek uit. Zittend in de oude linnenkamer vertelt hij dat hij tijdens die zoektocht een ontwerptekening voor een archiefkast vond. "Die had Rietveld als twaalfjarige gemaakt. Toen al kon hij heel goed tekenen en heel precies." Aanwijzingen zijn er nu ook dat Rietveld de zitjes en kasten in de Stenen Kamer heeft gemaakt. Over de meubels in het Poortgebouw heerste in eerste instantie twijfel. Hijman: "Ze zijn niet typisch Rietveld." Later bleek dat ze met een specifieke opdracht gemaakt zijn. "De overgrootvader van Lucile, Frederik baron van Tuyll van Serooskerken, wilde het Poortgebouw terugbrengen in de oorspronkelijke stijl van de late Middeleeuwen." Rietveld kreeg daarbij wel enige vrijheid, wat resulteerde in strakke, rechte stoelen met ornamenten. Het was niet alleen zijn eerste echte ontwerp, maar ook een belangrijk moment in zijn loopbaan. Zo zei Rietveld in een interview uit 1959 over de opdracht: "Ik ben niet van de oude stijlen afgehaakt omdat ik ze niet mooi vond, (...) maar omdat het geen voldoening gaf. Ik zag er geen toekomst in."
Tekst loopt door onder afbeelding
Lucile van Tuyll woont inmiddels naast het Slot. Tijdens een rondleiding vertelt ze over de geschiedenis van het kasteel en haar familie. Ze laat kamers zien met wandtapijten uit de zeventiende eeuw, de eindeloze gangen waar ze als kind rolschaatste, de torenkamers en verstopplekken. "In dit huis werd echt geleefd. Dit was mijn thuis tot mijn achtste en daarna bracht ik hier op het terrein de zomers door. En nu zijn al die spullen uit mijn jeugd museumstukken. Best vreemd soms."
Tekst loopt door onder afbeelding
Ze vindt het erg leuk dat het Poortgebouw, die spannende plek uit haar jeugd, opent voor publiek. Ze heeft nooit overwogen om de Rietveld-meubels naar een depot of museum te sturen, al worden ze aangetast door de tijd en houtwormen. "Ze horen bij de geschiedenis van het kasteel. Net als Rietveld."
Informatie over de tentoonstelling op www.slotzuylen.nl
